Sismik İzolasyon Nedir?
Sismik izolasyon, deprem sırasında binaların yer hareketine etkisini azaltan bir teknolojidir. Bu teknoloji, binanın temeli ile üst yapısı arasına yerleştirilen esnek elemanlar sayesinde çalışır. Bu elemanlar deprem sırasında binanın yer hareketine göre hareket ederek binaya aktarılan deprem yükünü azaltır.
Sismik İzolasyon Nasıl Çalışır?
Deprem sırasında yer hareketleri binanın temelini etkiler. Bu etkiler binanın üst yapısına aktarılarak bina içinde hasara neden olabilir. Sismik izolasyon sistemleri bu etkilerin binaya geçişini azaltarak binanın zarar görmesini engeller. Sismik izolasyon sistemleri temel ile üst yapı arasına yerleştirilen esnek elemanlardan oluşur. Bu elemanlar deprem sırasında binanın yer hareketine göre hareket ederek binaya aktarılan deprem yükünü azaltır. Sismik izolasyon sistemlerinde kullanılan başlıca esnek eleman türleri şunlardır:
Yay ve amortisörler: Bu sistemlerde yaylar ve damperler birlikte kullanılır. Yaylar binanın zemin hareketine göre hareket ederken, damperler binanın hareketini kontrol eder.
Yastıklar ve sönümleyiciler: Bu sistemlerde yastıklar binanın zemin hareketine göre hareket ederken, damperler binanın hareketini kontrol eder.
Hidrolik izolatörler: Bu sistemlerde hidrolik sıvı binanın zemin hareketine göre hareket eder.
Sismik İzolasyon Sisteminin Faydaları
Sismik izolasyon sistemleri, binaları depremlerin neden olduğu hasarlardan korumak için etkili bir yöntemdir. Bu sistemlerin başlıca faydaları şunlardır:
Binanın hasar görmesini önler: Sismik izolasyon sistemleri, deprem sırasında binaya aktarılan deprem yükünü azaltarak binanın hasar görmesini önler.
Binanın sürekli kullanımını sağlar: Deprem izolasyonlu binalar deprem anında bile kullanılmaya devam edilebiliyor.
Can ve mal kaybını azaltır: Sismik izolasyonlu binalarda depremde can ve mal kaybı daha azdır.
Sismik İzolasyon Sisteminin Dezavantajları
Sismik izolasyon sistemlerinin başlıca dezavantajları şunlardır:
Pahalıdır: Sismik izolasyon sistemleri geleneksel binalara göre daha maliyetlidir.
Bakım gerektirir: Sismik izolasyon sistemlerinin düzenli olarak bakımının yapılması gerekir.
Deprem sırasında binanın hareketi artabilir: Sismik izolasyon sistemleri, deprem sırasında binanın hareketini artırabilir ve bu durum bina içindeki insanlar ve mülkler için rahatsız edici olabilir.
Sismik İzolasyon Sisteminin Kullanım Alanları
Sismik izolasyon sistemleri deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sistemler hastanelerde, okullarda, köprülerde, enerji santrallerinde ve diğer kritik yapılarda kullanılmaktadır.
Türkiye’de Sismik İzolasyon Sisteminin Durumu
Türkiye deprem riski yüksek bir ülke. Bu nedenle Türkiye’de sismik izolasyon sistemleri üzerine çalışmalar yürütülmektedir. 2019 yılında yayınlanan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018), sismik izolasyon sistemlerinin kullanımına izin vermektedir. Türkiye’de sismik izolasyon sistemini kullanan bazı yapılar şunlardır:
Adana Şehir Hastanesi: 2019 yılında hizmete açılan Adana Şehir Hastanesi, Türkiye’nin sismik izolasyonlu ilk hastanesidir.
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı: 2023 yılında hizmete giren Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, Türkiye’nin sismik izolasyonlu ilk yüksek hızlı tren istasyonudur.
İstanbul Büyükçekmece Köprüsü: 2024 yılında hizmete giren İstanbul Büyükçekmece Köprüsü, Türkiye’nin ilk sismik izolasyonlu köprüsü olma özelliğini taşıyor.
Çözüm
Sismik izolasyon, depremlerin neden olduğu hasarlardan korunmak için etkili bir yöntemdir. Bu sistemler deprem sırasında binaların hasar görmesini azaltarak can ve mal kaybını azaltır. Türkiye gibi deprem riski yüksek olan ülkelerde sismik izolasyon sistemlerinin yaygınlaştırılması deprem riskinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Ek Bilgiler
Bir yanıt bırakın