Şiraze Nedir?
Şiraze, Farsça kökenli bir kelimedir. “Çizgi, kelime dizisi, bir bütünü oluşturan unsurların düzenli düzeni” anlamına gelir. Kitap ciltçiliğinde, kitap sayfalarını düzenli tutmak için kullanılan ince dokunmuş şeritlere de şiraze denir.
Şiraze’nin Mecazi Anlamı
“Şiraze” kelimesi bugün daha çok mecazi anlamda kullanılıyor. Bu anlamda “bir bütünün düzenli ve tutarlı yapısı, özü, temeli” anlamına geliyor. Bir şeyin “Şiraze”si kaymak, düzeni ve tutarlılığının bozulması, başlangıcının ve sonunun belirgin olması anlamına geliyor.
Shiraze ile İlgili Deyimler ve Atasözleri
“Şiraze” kelimesiyle ilgili birçok deyim ve atasözü vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Başlıktan çıkalım: Düzen ve tutarlılığı yitirmek, başlangıcı ve sonu belli olmamak.
Başucunda oturan: Düzeni, tutarlılığı sağlamak, başlangıcı ve sonu belli olmak.
Kafa bandından kurtulmak: Düzeni ve tutarlılığı bozmak, başlangıcı ve sonu belli olmamak.
Başörtüsüne bağlı olmak: Bir bütünün parçası olmak ve ondan ayrı olmamak.
Sanki başından ayrılmış gibi: Düzensiz, tutarsız, başlangıcı ve sonu belli olmayan.
Ciraze Kullanım Alanları
“Hece” kelimesi günlük konuşmada, edebi eserlerde ve atasözlerinde yaygın olarak kullanılır. Örneğin, bir konuşmada “Konuşmanız hecesini kaybetti” demek, konuşmanın düzensiz ve tutarsız olduğu anlamına gelir. Bir şiirde “Şiirin hecesi” demek, şiirin uyumunun ve düzeninin bozulduğu anlamına gelir.
Şiraz’ın tarihi
“Şiraze” kelimesi ilk olarak Osmanlı döneminde kullanılmıştır. O dönemde, kitap ciltçiliğinde kitap sayfalarını düzenli tutmak için kullanılan ince dokunmuş şeritlere “Şiraze” denirdi. Bu şeritler kitapların düzenli ve tutarlı bir şekilde durmasını sağlardı. Zamanla, “Şiraze” kelimesinin mecazi anlamı da kullanılmaya başlandı. Bu anlamda “Şiraze”, bir bütünün düzeni, tutarlılığı ve özü anlamına gelmeye başladı.
İskeletten Çıkmak
Raydan çıkmak, bir bütünün düzenini ve tutarlılığını bozmak, net bir başlangıcı veya sonu olmamak anlamına gelir. Bu ifade genellikle bir kişinin davranışları veya sözleri için kullanılır. Örneğin, bir kişi sürekli tutarsız davranışlar sergiliyorsa, raydan çıktığı söylenebilir. Bir kişi bir konuyu anlatırken sürekli konudan uzaklaşıyorsa, raydan çıktığı söylenebilir.
Başucunda Oturmak
Başlıkta oturmak, bir bütünün düzenini ve tutarlılığını sağlamak, açık bir başlangıcı ve sonu olması anlamına gelir. Bu ifade genellikle bir kişinin davranışları veya sözleri için kullanılır. Örneğin, bir kişi her zaman tutarlı davranışlar sergilemeye başlarsa, başlıkta oturmaya başladığı söylenebilir. Bir kişi bir konuyu anlatırken konudan sapmayı bırakırsa, başlıkta oturmaya başladığı söylenebilir.
Başlıktan Kopmak
Raydan çıkmak, bir bütünün düzenini ve tutarlılığını bozmak, net bir başlangıcı veya sonu olmamak anlamına gelir. Bu ifade genellikle bir kişinin davranışları veya sözleri için kullanılır. Örneğin, bir kişi tutarsız davranışlar sergilemeye başlarsa, raydan çıkmaya başladığı söylenebilir. Bir kişi bir konuyu anlatırken konudan sapmaya başlarsa, raydan çıkmaya başladığı söylenebilir.
Başörtüsüne Bağlı Olmak
Sisteme sadık olmak, bir bütünün parçası olmak ve ondan ayrılmamak anlamına gelir. Bu ifade genellikle bir kişinin bir gruba veya bir organizasyona sadık olması için kullanılır. Örneğin, bir kişi bir partiye sadıksa, o partinin sistemden ayrılmadığı söylenebilir. Bir kişi bir şirkette çalışıyorsa, o şirketin sistemden ayrılmadığı söylenebilir.
Sanki başından ayrılmış gibi
Sanki yoldan çıkmış, düzensiz, tutarsız, başlangıcı veya sonu belli olmayan anlamına gelir. Bu ifade genellikle bir kişinin davranışları veya sözleri için kullanılır. Örneğin, bir kişi sürekli olarak tutarsız davranışlar sergiliyorsa, onun yoldan çıktığı söylenebilir. Bir kişi bir konuyu anlatırken konudan saparsa, onun yoldan çıktığı söylenebilir.
Çözüm
Şiraze hem gerçek anlamda hem de mecaz anlamda kullanılan önemli bir kelimedir.
Bir yanıt bırakın