Kınama Nedir?
Kınama, birinin kaba ve incitici davranışını hatırlatmak, kınamak ve şikâyet etmek anlamına gelir. TDK’ya göre kınama kelimesinin iki farklı anlamı vardır:
Birine kaba ve incitici davranışlarını hatırlatmak, azarlamak ve şikayet etmek.
Birine bir kötülüğü hatırlatmak ve onu kınamak.
Sitem Türleri
Şikayetler içeriklerine ve amaçlarına göre farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir.
İçeriğe Göre Sitemler
Kişisel şikayetler: Bunlar, bir kişinin kendisine karşı kaba veya incitici bir davranıştan dolayı hissettiği öfke, kızgınlık veya hayal kırıklığını ifade eden sitemlerdir. Örneğin, bir eşe veya çocuğa yönelik sitemler kişisel sitemlere örnektir.
Sosyal suçlamalar: Bir toplumda yaşanan sorunlara veya adaletsizliklere karşı öfke, kırgınlık veya hayal kırıklığını dile getiren şikâyetlerdir. Örneğin, bir siyasi olaya veya toplumsal bir soruna karşı yapılan şikâyetler toplumsal şikâyetlere örnek olarak verilebilir.
Amaca Göre Sitemler
Düzeltici suçlamalar: Bir kişinin davranışını değiştirmek veya düzeltmek amacıyla yapılan sitemlerdir. Örneğin, bir çocuğun yaptığı bir hatadan dolayı kendisine yapılan sitemler, düzeltici sitemlere örnek olarak verilebilir.
İç şikayetler: Bir kişiden gelen öfkeyi, kırgınlığı veya hayal kırıklığını ifade etmek için yapılan sitemlerdir. Örneğin bir arkadaşa yönelik suçlamalar içsel suçlamalara örnek olarak verilebilir.
Sitemin Özellikleri
Şikayetler genellikle olumsuz duyguların ifade edildiği konuşmalardır. Bu duygular öfke, kızgınlık, hayal kırıklığı, hayal kırıklığı, üzüntü veya kızgınlık olabilir. Şikâyetler bazen doğrudan ve açıkça ifade edilebildiği gibi, bazen de dolaylı ve örtülü olarak ifade edilebilmektedir.
Sitemin Etkileri
Şikayetlerin hem olumlu hem de olumsuz etkileri olabilir. Olumlu etkiler arasında öfke, kızgınlık veya hayal kırıklığını ifade etmek, bir sorunu gidermek veya bir davranışı değiştirmek yer alır. Olumsuz etkiler arasında bir ilişkiye zarar vermek, kızgınlığı ve öfkeyi artırmak yer alır.
Sitem Kullanımı
Sitemler günlük konuşmalarda sıkça kullanılan bir ifade biçimidir. Sitemleri etkili bir şekilde kullanmak için bazı noktalara dikkat etmek gerekir.
Şikayeti doğru hedefe yönlendirin. Birinin davranışıyla ilgili bir şikâyetiniz varsa şikâyetinizi doğrudan o kişiye iletin.
Kırgınlığınızı doğrudan ve açıkça ifade edin. Dolaylı ve örtülü ifadeler yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
Şikayetinizi saygılı bir şekilde dile getirin. Suçlamanız öfke veya kırgınlık ifadesi bile olsa, karşınızdaki kişiyi gücendirmemeye dikkat edin.
Şikayetinizi çözüm önerisiyle birlikte sunun. Sadece şikayet etmek yerine sorunun nasıl çözüleceğine dair öneride bulunmak daha etkili bir sitem olacaktır.
Şikayet Örnekleri
“Her zaman geç kalman beni gerçekten sinirlendiriyor.” (Kişisel sitem, düzeltici sitem)
“Bu ülkedeki yolsuzluk ve adaletsizlik beni çok üzüyor.” (Toplumsal kınama, içsel kınama)
“Çocuğunuzun ödevini yapmadığınız için sizi uyarıyorum.” (Düzeltici sitem)
“Senden o kadar uzun zamandır haber alamıyorum ki, gerçekten merak ediyorum.” (İçsel sitem)
Sonuç olarak, kınamalar birinin kaba ve incitici davranışını hatırlatmak, kınamak ve şikayet etmek anlamına gelir. Kınamalar günlük konuşmalarda yaygın olarak kullanılan bir ifade biçimidir. Kınamaları etkili bir şekilde kullanmak için kınamayı doğru hedefe yönlendirmek, kınamayı doğrudan ve açık bir şekilde ifade etmek, kınamayı saygılı bir şekilde ifade etmek ve kınamayı bir çözüm önerisiyle sunmak önemlidir.
Bir yanıt bırakın