Şaft nedir?
Şaft, motordan aldığı dönme hareketini tekerleklere ileten bir aktarma organıdır. Şaft, şanzımandan gelen dönme hareketini diferansiyele iletir. Diferansiyel, tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlayan aktarma organıdır. Şaftlar genellikle içi boş çelikten üretilir. Bu sayede şaftın ağırlığı azaltılır ve daha verimli çalışır. Şaftın uçları, şanzıman ve diferansiyel gibi aktarma organlarına bağlanmak için bağlantı noktalarıyla donatılmıştır.
Şaft Çeşitleri
Şaftlar farklı tasarımlara ve kullanım alanlarına göre farklılık göstermektedir. En sık kullanılan şaft tipleri şunlardır:
Kardan mili: Arkadan itişli araçlarda kullanılan şaft türüdür. Şanzıman ve diferansiyel eksenleri arasındaki açı farkını ortadan kaldırmak için mafsallarla donatılmıştır.
Düz şaft: Önden çekişli araçlarda kullanılan şaft türüdür. Şanzımanın eksenleri ile diferansiyel arasında açı farkı olmadığından mafsallarla donatılmamıştır.
Kısa şaft: Şanzıman ile diferansiyel arasında kullanılan mil çeşididir.
Uzun şaft: Diferansiyel ile akslar arasında kullanılan şaft türüdür.
Milin Çalışma Prensibi
Şaftlar, motordan aldığı dönme hareketini tekerleklere iletir. Bu işlem şu adımlardan oluşur: Motor, krank milinden aldığı dönme hareketini şanzımana iletir. Şanzıman, bu dönme hareketini dişlileriyle değiştirir ve tekerleklere uygun bir hız ve tork sağlar. Şanzımandan çıkan dönme hareketi, şaft aracılığıyla diferansiyele iletilir. Diferansiyel, şafttan aldığı dönme hareketini tekerleklere ileterek tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlar.
Şaftların Önemi
Şaftlar bir aracın hareket edebilmesi için gerekli olan önemli bir aktarma organıdır. Şaftın arızalanması aracın hareket etmesini engelleyebilir. Bu nedenle millerin düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımının yapılması önemlidir.
Mil Arızaları
Milde en sık karşılaşılan arızalar şunlardır:
Eklem yetmezliği: Eklem, şaftı aktarma organlarına bağlayan şanzıman ve diferansiyel gibi parçalardır. Eklemlerin arızalanması, şaftın dönme hareketini iletememesiyle sonuçlanır.
Mil kırılması: Şaftlar yüksek tork ve dönme hareketi altında çalışır. Bu nedenle mil kırılması meydana gelebilir.
Mil aşınması: Sürtünmeden dolayı miller aşınabilir. Şaft aşınması, dönme hareketinin iletilmesindeki verimliliğini azaltabilir.
Şaft Arızalarının Belirtileri
Şaft arızalarının belirtileri şunlardır:
Araç hareket halindeyken sarsıntı veya titreşim hissi
Araçtan metalik bir ses geliyor
Araç hızında azalma veya güç kaybı
Aracın tekerleklerinden birinin dönmemesi nedeniyle çekiş kaybı
Mil Arızalarının Tespiti ve Onarımı
Şaft arızalarını tespit etmek için aracın bir serviste kontrol edilmesi gerekir. Servis teknisyeni şaftın durumunu inceleyerek arızanın yerini ve nedenini tespit eder. Şaft arızası durumunda arızanın giderilmesi için gerekli onarımlar yapılır.
Millerin Bakımı
Şaftların dayanıklılığını ve verimliliğini korumak için düzenli olarak bakımlarının yapılması gerekir. Şaft bakımının temel unsurları şunlardır:
Şaftın genel muayenesi
Eklemlerin kontrol edilmesi
Milin aşınma durumunun kontrol edilmesi
Şaft bakım sıklığı aracın çalışma koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak şaftların her 10.000 kilometrede bir kontrol edilmesi tavsiye edilir.
Bir yanıt bırakın