PTH nedir?
Paratiroid hormonu olarak da bilinen PTH, paratiroid bezleri tarafından salgılanan bir hormondur. Vücuttaki kalsiyum ve fosfor metabolizmasının düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Paratiroid Bezleri
Paratiroid bezleri, tiroid bezinin arkasında yer alan, mercimek büyüklüğünde dört bezdir. Vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesinin düzenlenmesinden sorumludurlar.
PTH’nin görevleri
PTH’nin ana işlevleri şunlardır:
Kandaki kalsiyum düzeyinin arttırılması Kalsiyumun kemiklerden kana geçişinin sağlanması İnce bağırsakta kalsiyum emiliminin arttırılması Böbreklerde kalsiyumun yeniden emiliminin arttırılması Böbreklerden fosfor atılımının arttırılması
PTH’nin salgılanması
PTH kandaki kalsiyum düzeyine göre salgılanır. Kandaki kalsiyum düzeyi düştüğünde paratiroid bezleri daha fazla PTH salgılar. Bu da kandaki kalsiyum seviyesinin yükselmesine neden olur.
PTH testi
PTH seviyesini ölçmek için bir kan testi yapılır. Bu testin kandaki kalsiyum düzeyinin düzenlenmesinde rol oynayan diğer hormonların düzeyleriyle birlikte değerlendirilmesi gerekir.
PTH Yüksekliği
Yüksek PTH düzeyi hiperparatiroidizm adı verilen bir durumun belirtisi olabilir. Hiperparatiroidizm, paratiroid bezlerinin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hiperparatiroidizm kan kalsiyum düzeylerinin artmasına, kemik kaybına, böbrek taşı oluşumuna ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Düşük PTH
Düşük PTH seviyeleri hipoparatiroidizm adı verilen bir durumun belirtisi olabilir. Hipoparatiroidizm, paratiroid bezlerinin az çalışması veya çalışmaması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hipoparatiroidizm kanda düşük kalsiyum seviyelerine neden olarak kas kramplarına, uyuşukluk ve karıncalanmaya, hafıza sorunlarına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
PTH Artışının Nedenleri
PTH seviyelerinin artmasına neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
Paratiroid bezinin aşırı aktivitesi (primer hiperparatiroidizm) Diğer organlarda paratiroid hormonu üreten tümörler (sekonder hiperparatiroidizm) Böbrek yetmezliği Böbrek taşı hastalığı Bazı ilaçlar
PTH’deki Düşüşün Nedenleri
PTH seviyelerinin düşmesine neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
Paratiroid bezinin yetersiz çalışması (hipoparatiroidizm) Tiroid bezinin ameliyatı veya radyasyon tedavisi Kalsiyum eksikliği Bazı ilaçlar
PTH Tedavisi
PTH düzeyi yüksek veya düşükse altta yatan nedenin tedavisi gerekir.
İlk hiperparatiroidizm Bu durumda paratiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması gerekir.
İkincil hiperparatiroidizm Bu durumda altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekir.
Hipoparatiroidizm Bu durumda kalsiyum ve D vitamini takviyesi gerekir.
PTH’nin önlenmesi
Yüksek veya düşük PTH seviyeleri ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle PTH düzeyinin düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerekiyorsa tedavi edilmesi önemlidir.
PTH Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
PTH testi ne zaman yapılır?
PTH testi, kandaki kalsiyum düzeyinin düzenlenmesinde rol oynayan diğer hormonların düzeyleriyle birlikte değerlendirilmelidir. Bu nedenle PTH testi genellikle aşağıdaki durumlarda yapılır:
Kandaki kalsiyum seviyesinin değerlendirilmesi Hiperparatiroidizm veya hipoparatiroidizm şüphesi Böbrek taşı hastalığı şüphesi Tiroid bezinin ameliyatı veya radyasyon tedavisi sonrasında
PTH seviyesinin normal değeri nedir?
PTH düzeyinin normal değeri laboratuvara göre değişiklik gösterebilir. Ancak PTH düzeyinin genel olarak 10-65 pg/ml arasında olduğu kabul edilmektedir.
Yüksek veya düşük PTH seviyeleri hangi semptomlara neden olur?
Yüksek PTH seviyeleri aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
Kas krampları Uyuşma ve karıncalanma Hafıza sorunları Yorgunluk Kabızlık Depresyon
Düşük PTH seviyeleri aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
Kalsiyum eksikliği belirtileri (kas krampları, uyuşukluk)
Bir yanıt bırakın