Parathormon nedir?
Parathormon (PTH), boyunda tiroid bezinin arkasında yer alan dört küçük bezin salgıladığı bir hormondur. Kan ve vücut sıvısındaki kalsiyum ve fosfor dengesinin düzenlenmesinde önemli rol oynar.
PTH’nin görevleri
Kandaki kalsiyum seviyesini arttırır. Kalsiyumun kemiklerden kana geçmesini sağlar. Kalsiyumun böbreklerden geri emilimini arttırır. Kalsiyumun ince bağırsaklardan emilimini artırır. Böbreklerden fosfor atılımını arttırır.
PTH’nin salgılanması
Kandaki kalsiyum düzeyine bağlı olarak PTH salgılanır. Kandaki kalsiyum düzeyi düştüğünde paratiroid bezleri daha fazla PTH salgılar. Bu da kandaki kalsiyum seviyesinin yükselmesine neden olur.
PTH’nin Etki Mekanizması
PTH hücrelerdeki kalsiyum kanallarını açarak kalsiyumun hücrelere girmesini sağlar. Ayrıca kalsiyumun kemiklerde çözünmesini ve kana geçişini de destekler. Böbreklerde kalsiyumun yeniden emilimini ve fosforun atılımını arttırır.
PTH’nin Normal Değerleri
PTH’nin normal değerleri yaşa, cinsiyete ve laboratuvar yöntemlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak PTH’nin normal değeri 10-65 pg/ml arasındadır.
PTH Yüksekliği
Paratiroid bezlerinin aşırı aktivitesi, PTH üretiminin artmasına ve PTH’nin yükselmesine neden olabilir. Yüksek PTH’ye neden olan diğer durumlar şunlardır:
Böbrek yetmezliği Kanser İlaçları (örn. lityum) Hiperkalsiüri (idrarda kalsiyum seviyesinin artması)
Yüksek PTH kandaki kalsiyum seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu, aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
Yorgunluk Kas zayıflığı İştah kaybı Kilo kaybı Depresyon Baş ağrısı Görme sorunları Böbrek taşları
Yüksek PTH, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Düşük PTH
Paratiroid bezlerinin yetersiz çalışması PTH üretiminin azalmasına ve PTH düşüklüğüne neden olabilir. Düşük PTH’ye neden olan diğer koşullar şunlardır:
Hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması) Kalsiyum eksikliği Böbrek yetmezliği Kanser İlaçlar (örneğin kalsiyum kanal blokerleri)
Düşük PTH kandaki kalsiyum seviyesinin azalmasına neden olur. Bu, aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
Kas krampları El ve ayaklarda karıncalanma Kas zayıflığı Unutkanlık Depresyon Diş çürüğü
Düşük PTH, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
PTH Şarkı Sözleri
PTH düzeyi kan testiyle ölçülür. PTH testi, PTH yüksekliği veya düşüklüğü şüphesi olan kişilerde hiperparatiroidizm veya hipoparatiroidizm gibi paratiroid bezi hastalıklarının tanısında kullanılır.
PTH Tedavisi
PTH yüksekliği olan kişilerde PTH üretimini azaltmaya veya kalsiyum seviyesini düşürmeye yönelik tedavi uygulanır. PTH üretimini azaltmak için paratiroid bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması veya radyasyon tedavisi kullanılabilir. Kalsiyum düzeyini düşürmek için kalsiyum alımının azaltılması, idrar söktürücü ilaçların kullanılması gibi tedaviler uygulanabilir.
PTH düşüklüğü olan kişilerde PTH üretimini artırmaya yönelik tedavi uygulanır. PTH üretimini arttırmak için paratiroid hormonu içeren ilaçlar kullanılabilir.
Sonuç olarak parathormon vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesinin düzenlenmesinde önemli rol oynayan bir hormondur. PTH seviyesi kan testiyle ölçülür ve PTH’nin yüksek veya düşük olması ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bir yanıt bırakın