Obezite Nedir?
Obezite, vücuttaki yağ kütlesinin normalin üzerinde olması durumudur. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre vücut kitle indeksi (BMI) 30’un üzerinde olan kişiler obez olarak kabul ediliyor. BMI, kişinin ağırlığının boyunun karesine bölünmesiyle hesaplanır. Örneğin 1,70 metre boyunda ve 80 kilo ağırlığındaki bir kişinin BMI’sı 28,8’dir. Bu kişi BMI’sı 30’un üzerinde olduğu için obez olarak değerlendirilmektedir. Obezite dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biridir. Dünyada obeziteden etkilenen insan sayısı her geçen yıl artıyor. DSÖ’nün 2022 verilerine göre dünyada 1,9 milyar yetişkin obez. Bu sayı dünya nüfusunun yaklaşık %39’unu oluşturmaktadır. Türkiye’de obeziteden etkilenen insan sayısı 18 milyon civarında. Bu sayı Türkiye nüfusunun yaklaşık %40’ını oluşturmaktadır.
Obezitenin Nedenleri
Obezitenin nedenleri üç ana grupta toplanabilir: genetik, çevresel ve hormonal faktörler.
Genetik faktörler: Obezite genetik faktörlerin etkisiyle de ortaya çıkabilir. Obez bir anne veya babanın çocuğuna sahip olma riski, normal kilolu bir anne veya babanın çocuğuna göre daha yüksektir.
Çevresel faktörler: Obezite çevresel faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Obezite riskini artıran çevresel faktörler arasında aşırı kalorili beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, sigara ve alkol tüketimi yer alıyor.
Hormonal faktörler: Bazı hormonal bozukluklar da obeziteye neden olabilir. Örneğin hipotiroidizm, polikistik over sendromu ve Cushing sendromu gibi hormonal bozukluklar obezite riskini artırabilir.
Obezitenin Sonuçları
Obezite ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Obeziteyle ilişkili en yaygın sağlık sorunları şunlardır:
Kardiyovasküler hastalıklar: Obezite, kalp hastalığı, felç, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi kardiyovasküler hastalık riskini artırır.
2 tip diyabet: Obezite tip 2 diyabet riskini önemli ölçüde artırır.
Kanser: Obezite bazı kanser türlerine yakalanma riskini artırıyor. Örneğin meme kanseri, kolon kanseri, prostat kanseri gibi kanser türlerinin riski obeziteyle birlikte artıyor.
Ortak problemler: Obezite, başta diz ve kalça eklemleri olmak üzere eklem sorunlarına yol açabilir.
Uyku apnesi: Obezite uyku apnesi riskini artırır.
Psikiyatrik sorunlar: Obezite depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları gibi psikiyatrik sorunlara yol açabilir.
Obezite Tedavisi
Obezite tedavisi kişinin yaşına, sağlık durumuna ve obezitenin derecesine göre değişmektedir. Obezite tedavisinde genel olarak aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:
Diyet ve egzersiz: Obezite tedavisinin temeli diyet ve egzersizdir. Diyet yoluyla alınan kalori miktarının azaltılması, egzersiz yoluyla harcanan kalori miktarının arttırılması ise obezite tedavisinde önemli rol oynamaktadır.
İlaç tedavisi: Bazı durumlarda obezite tedavisinde ilaç tedavisi de kullanılabilir. Ancak ilaç tedavisinin uzun vadeli etkileri bilinmediğinden öncelikle diyet ve egzersiz tedavisi denenmelidir.
Cerrahi tedavi: Obezite tedavisinde en etkili yöntemlerden biri cerrahi tedavidir. Obezite cerrahisinde midenin boyutu küçültülür veya bağırsaklarda bazı değişiklikler yapılır. Bu sayede tüketilen kalori miktarı azaltılarak kilo kaybı sağlanır.
Obezitenin Önlenmesi
Obeziteyi önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Sağlıklı beslenme: Obezitenin önlenmesinde sağlıklı beslenme önemli rol oynuyor. Sağlıklı beslenmede taze meyve, sebze, tahıl ve baklagillerin tüketimi artırılmalıdır. Ayrıca işlenmiş gıdalardan, şekerli içeceklerden ve fast food yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Düzenli egzersiz: Düzenli egzersiz obezitenin önlenmesinde ve tedavisinde önemli bir rol oynar. Yetişkinlerin her gün en az 30 dakika orta şiddette egzersiz yapmaları önerilir.
Sigara ve alkolden uzak durun: S
Bir yanıt bırakın