Nazım Biçimi Nedir?
Şiirin biçimi, şiirin dış yapısını oluşturan unsurlara atıfta bulunur. Bu unsurlar, dize sayısı, dizelerdeki hece sayısı, uyak şeması ve dize birimidir.
Dize Sayısı
Şiir biçimlerinin en temel unsurlarından biri dize sayısıdır. Bir şiirdeki dize sayısı şiirin uzunluğunu belirler. Dize sayısı açısından dize biçimleri bir dörtlük, iki dörtlük, üç dörtlük, dört dörtlük, beş dörtlük, altı, sekiz, on iki, on dört, on altı, on sekiz, yirmi dört ve otuz altı biçiminde olabilir.
Hece Sayısı
Nazım şekillerinde dizelerdeki hece sayısı da önemli bir unsurdur. Hece sayısı bakımından nazım şekilleri 7’li hece ölçüsü, 8’li hece ölçüsü, 9’lu hece ölçüsü, 10’lu hece ölçüsü, 11’li hece ölçüsü ve 12’li hece ölçüsü şeklinde olabilir.
Kafiye düzeni
Dizelerdeki kafiye düzeni nazım şekillerinde de önemli bir unsurdur. Kafiye şeması açısından nazım şekilleri aa, bb, cc, aba, cbc, cde, abab, aabb, cccb, abba, cccb, dddb şeklinde olabilmektedir.
Nazım Birimi
Nazım şekillerinde satırların bir araya gelmesiyle oluşan birime nazım birimi denir. Nazım birimi bakımından nazım şekilleri dörtlük, beyit, kıta, beyit ve beyit şeklinde olabilmektedir.
Şiir Biçimi Türleri
Nazım şekilleri, mısra sayısı, hece sayısı, uyak şeması, nazım birimi gibi unsurlara göre çeşitli türlere ayrılır.
Halk Edebiyatı Şiir Formları
Halk edebiyatında kullanılan nazım şekilleri şunlardır:
Mani: Yedili hece ölçüsüyle söylenen, tek dörtlüklerden oluşan şiirlerdir.
Ninni: Bunlar genellikle annelerin bebeklerini uyutmak için söylediği, 7, 8 veya 9 hece ölçüsündeki şiirlerdir.
Ağıt: Bir insanın ölümünden sonra duyulan acıyı anlatan şiirlerdir.
Halk şarkısı: Bunlar genellikle aşk, doğa, sevgi, güzellik gibi konuları işleyen, 8’li, 10’lu veya 11’li hece ölçüleriyle yazılmış şiirlerdir.
Arnavut kaldırımı: Bunlar yiğitlik, kahramanlık, savaş gibi konuları işleyen şiirlerdir.
Fideler: Bunlar genellikle aşk, ayrılık, doğa gibi konuları işleyen, 7’li hece ölçüsüyle söylenen şiirlerdir.
İfade etmek: Tasavvuf edebiyatında genellikle Allah’ı, Peygamber’i ve evliyaları öven şiirlerdir.
Divan Edebiyatı’nın Şiir Türleri
Divan edebiyatında kullanılan nazım şekilleri şunlardır:
Ceylan: Bunlar, uzunlukları en az 31, en çok 151 beyit olan, genellikle aşk, ayrılık, muhabbet, güzellik gibi konuları işleyen, 5 ila 13 beyit arasında değişen şiirlerdir.
Kıyafetler: Her beyitte 5-7-5-7 hece ölçüsünün kullanıldığı, genellikle aşk, tasavvuf, felsefe gibi konuları işleyen, 4 beyitlik şiirlerdir.
Kaside: Bunlar en az 31 beyit uzunluğunda olan ve genellikle övgü, hiciv, övgü, yergi gibi temaları işleyen şiirlerdir.
– Tuyug: Her beyitte 5-7-5-5 hece ölçüsü kullanılan, genellikle aşk, tasavvuf, felsefe gibi konuları işleyen 4 beyitlik şiirlerdir.
Mesnevi: Bunlar en az 6 beyit uzunluğunda olan, beyit başına 8-11-8-11 hece ölçüsü kullanılan, genellikle aşk, tasavvuf, efsane gibi konuları işleyen şiirlerdir.
Tebrikler: Genellikle aşk, ayrılık, muhabbet, güzellik gibi konuları işleyen, her beyiti 7-8-7-8 hece ölçüsüyle yazılan 4 beyitlik şiirler.
Bir yanıt bırakın