Mutawatir Haber Nedir?
Mütevatir haber, Arapça kökenli bir kelimedir. Tevatür kelimesi, “ağızdan ağıza yayılan haber, yaygın söylenti” anlamına gelir. İslami terminolojide mütevatir haber, “bir topluluğun kendi kendine bilgi aktardığı haber” olarak tarif edilir. Mütevatir haberlerin temel özellikleri şunlardır: Haberi rivayet edenlerin sayısı çoktur. Geleneğe göre bu sayı, yalan üzerinde ittifak etmeleri imkânsız olan bir sayıdır. Haberi rivayet edenler, makul bir şekilde yalan söyleyemeyecek güvenilir kişilerdir. Haber, kesin bilgi içerir. Mütevatir haber, doğruluğu bizzat kendisi tarafından sabit olan haberdir. Bu haberin doğruluğu, haberin kendisinden başka hiçbir delile ihtiyaç duyulmadan kabul edilir.
Mutevatir Haberin Önemi
Mütevatir haberler İslam dininde önemli bir yere sahiptir. Bu haberler İslam’ın temel inançlarının, ibadetlerinin ve ahlaki kurallarının kaynağı olarak kabul edilir. Mütevatir haberler İslam’ın temel inançlarının doğruluğunu ispat etmek için kullanılır. Örneğin, “Allah’ın birliği”, “Hz. Muhammed’in peygamberliği”, “ahiret hayatı” gibi temel inançlar mütevatir haberlerle desteklenir. Mütevatir haberler ayrıca İslam’ın ibadetlerinin nasıl yapılacağını belirlemek için de kullanılır. Örneğin, namaz, oruç, hac gibi ibadetlerin nasıl yapılacağı mütevatir haberlerle belirlenir. Mütevatir haberler ayrıca İslam’ın ahlaki kurallarının kaynağı olarak kabul edilir. Örneğin, “hırsızlık haramdır”, “zina haramdır”, “yalan söylemek haramdır” gibi ahlaki kurallar mütevatir haberlerle desteklenir.
Mütevatir Haber Türleri
Mütevatir haberler, rivayet zincirinin uzunluğuna göre iki ana gruba ayrılır:
Mütevatir-i sahih: Rivayet zinciri, güvenilir kimselerden oluşan, devamlı ve kesintisiz mütevatir rivayettir.
Mütevatir zayıf: Rivayet zinciri, güvenilir kimselerden oluşmayan veya kesintilerle devam eden mütevatir haberdir. Mütevatir sahih haber, kesin bilgi içerdiği için kabul edilir. Mütevatir zayıf haber, kesin bilgi içermediği için kabul edilmez.
Mütevatir Haberinin Değerlendirilmesi
Mütevatir haber, doğruluğu kendisi tarafından kanıtlanmış bir haberdir. Dolayısıyla mütevatir haberlerin doğruluğu konusunda şüpheye yer yoktur. Ancak mütevatir haberin doğruluğunun kabul edilebilmesi için haberin şu şartları taşıması gerekir: Haberi rivayet edenlerin sayısı, örf gereği, yalan üzerinde ittifak edilmesi mümkün olmayan bir sayıdır. Haberi anlatanlar, yalanları mantıksız olan güvenilir kişilerdir. Haberler kesin bilgiler içerir. Bu şartları taşımayan bir haber mütevâtir haber olarak kabul edilmez.
Mütevatir Haber Örnekleri
İslam’da mütevâtir haber olarak kabul edilen bazı örnekler şunlardır: Allah’ın birliği, Hz. Muhammed Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicreti Hz. Muhammed’in Bedir Savaşı’nı kazanması Hz. Muhammed’in Veda Hutbesi’ni okuması Namaz, oruç, hac gibi ibadetler nasıl yerine getirilmelidir “Hırsızlık haramdır”, “zina haramdır”, “yalan haramdır” gibi ahlâk hükümleri Bu örnekler, hadis olarak kabul edilen mütevâtir haberlerdir. İslam’ın temel inançlarının, ibadetlerinin ve ahlaki hükümlerinin kaynağıdır.
Bir yanıt bırakın