Monarşik nedir?
MonarşiBir devletin tek bir kişi tarafından yönetildiği yönetim şeklidir. Bu kişi Türkçede kral, imparator, şah, padişah, şehzade, emir, kağan, han, han gibi çeşitli isimler alabilir. Monarşinin iki ana türü vardır: mutlak monarşi ve anayasal monarşi, çünkü devlet yönetimine ilişkin tüm yetkiler tek bir kişinin elinde toplanmıştır.
Mutlak monarşi
Mutlak monarşi, tüm yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin monarşide toplandığı bir yönetim şeklidir. Bu sistemde hükümdar devletin tek ve en üst otoritesidir. Hükümdar kendi kararlarıyla kanun çıkarır, kanunları uygular ve yargıyı yönetir. Mutlak monarşi, devlet yönetiminde herhangi bir sınırlamaya tabi olmayan bir yönetim şeklidir.
Anayasal monarşi
Anayasal monarşi, yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin bir kısmının hükümdarda, bir kısmının ise seçilmiş temsilcilerde toplandığı bir yönetim şeklidir. Bu sistemde hükümdar hâlâ devletin başıdır ancak yetkileri yasama ve yürütme organları tarafından sınırlandırılmıştır. Anayasal monarşi, kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanan bir yönetim şeklidir.
Monarşi Tarihi
Monarşi, insanlığın bildiği en eski yönetim biçimlerinden biridir. İlk monarşiler M.Ö. 4. binyılda Mezopotamya’da ortaya çıktı. Monarşi, antik Yunan ve Roma’da da bir yönetim biçimi olarak kullanılıyordu. Ortaçağ’da monarşi Avrupa’da mutlak monarşi olarak yaygınlaştı. Modern çağda demokrasinin yaygınlaşmasıyla birlikte monarşik yönetim biçiminin yaygınlığı azalmıştır. Ancak günümüzde birçok ülkede hâlâ monarşik yönetim şekli kullanılmaktadır.
Monarşinin Avantajları
Monarşinin bazı avantajları şunlardır:
Devletin devamlılığı sağlanır. Monarşi sistemlerinde hükümdar genellikle hanedan bir aileden gelir. Dolayısıyla hükümdar değişse bile devlet yönetiminde devamlılık sağlanır.
Devletin istikrarına katkıda bulunur. Monarşi sistemlerinde hükümdar genellikle güçlü bir otoriteye sahiptir. Bu devletin istikrarına katkıda bulunabilir.
Devletin birlik ve beraberliğini güçlendirir. Monarşi sistemlerinde hükümdar genellikle halkın sembolü olarak görülür. Bu durum devletin birlik ve beraberliğini güçlendirebilir.
Monarşinin Dezavantajları
Monarşinin bazı dezavantajları şunlardır:
Halkın egemenliğini kısıtlıyor. Monarşi sistemlerinde halk doğrudan yönetime katılmaz. Bu da milletin egemenliğini kısıtlıyor.
Yönetimde adaletsizliğe yol açabilir. Monarşi sistemlerinde hükümdar genellikle mutlak yetkiye sahiptir. Bu durum yönetimde adaletsizliğe neden olabilir.
Devletin demokratikleşmesini engelleyebilir. Monarşi sistemleri demokrasinin gelişmesine engel olabilir.
Bugün Monarşiler
Bugün dünyada 40’a yakın ülkede monarşik yönetim biçimi kullanılıyor. Bu ülkelerden bazıları şunlardır:
Avrupa: Birleşik Krallık, İspanya, İsveç, Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika, Lüksemburg
Asya: Japonya, Tayland, Kamboçya, Brunei, Kuveyt, Katar, Umman, Suudi Arabistan
Afrika: Lesoto, Svaziland, Botsvana, Lesoto, Ürdün
Okyanusya: Avustralya, Yeni Zelanda, Tonga, Samoa, Tuvalu
Çözüm
Monarşi, bir devletin tek bir kişi tarafından yönetildiği yönetim şeklidir. İki ana monarşi türü vardır: mutlak monarşi ve anayasal monarşi. Monarşinin hem avantajları hem de dezavantajları vardır. Bugün dünyada 40’a yakın ülkede monarşik yönetim şekli kullanılıyor.
Bir yanıt bırakın