Metastaz Nedir?
Metastaz, kanserli hücrelerin doğrudan veya kan-lenf damarları yoluyla bulundukları doku dışındaki diğer bölgelere yayılmasına verilen addır. Yunanca “yer değiştirme” anlamına gelen “metastaz” kelimesinden türetilmiştir.
Kanserli hücreler normal hücrelerin aksine daha fazla çoğalma ve yayılma yeteneğine sahiptir. Bu özellikler kanser hücrelerinin kan dolaşımı veya lenf damarları yoluyla tüm vücuda yayılmasını sağlar.
Metastaz kanserin en tehlikeli ve yaygın belirtisidir. Metastaz yapan kanserler genellikle daha agresif seyreder ve tedaviye daha dirençlidir.
Metastaz Yolları
Kanser hücreleri metastaz yapmak için iki ana yol kullanır:
Kan dolaşımı yoluyla metastaz: Kanser hücreleri kan dolaşımı yoluyla vücudun farklı bölgelerine yayılabilir. Kan dolaşımı yoluyla metastaz yapan kanserler genellikle akciğer, kemik, beyin, karaciğer ve böbrek gibi organlara yayılır.
Lenfatik sistem yoluyla metastaz: Kanser hücreleri lenf sistemi yoluyla vücudun farklı bölgelerine yayılabilir. Lenf sistemi yoluyla metastaz yapan kanserler sıklıkla lenf düğümlerine, karaciğere ve kemiklere yayılır.
Metastaz Yapan Kanser Türleri
Her kanser türünün metastaz yapma potansiyeli vardır. Ancak bazı kanser türleri diğerlerinden daha fazla metastaz yapar. Metastaz yapma potansiyeli en yüksek olan kanser türleri şunlardır:
akciğer kanseri
meme kanseri
prostat kanseri
kolon kanseri
rahim ağzı kanseri
böbrek kanseri
Pankreas kanseri
Melanom
Metastaz Belirtileri
Metastaz yapan kanserlerin belirtileri, metastazın yayıldığı organa göre değişiklik gösterebilir. Örneğin akciğer metastazları nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi semptomlara neden olabilir. Kemik metastazları kemik ağrısı, kırıklar ve kas güçsüzlüğü gibi semptomlara neden olabilir.
Metastaz genellikle kanserin ileri evrelerinde ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda erken evre kanserlerde de metastaz meydana gelebilir.
Metastaz Tanısı
Metastazı teşhis etmek için aşağıdaki testler kullanılabilir:
Kan testleri: Kan testleri kanser hücrelerinin kan dolaşımında olup olmadığını tespit edebilir.
Görüntüleme testleri: Görüntüleme testleri kanserin yayıldığı organları veya dokuları tespit edebilir. Bu testler röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve kemik taramasını içerir.
Biyopsi: Biyopsi kanserli bir doku parçasının incelenmesidir. Biyopsi metastaz tanısını doğrulamak için kullanılır.
Metastaz Tedavisi
Metastaz tedavisi, kanserin türüne, metastazın yayıldığı organlara ve hastanın genel durumuna göre değişiklik göstermektedir. Metastaz tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Cerrahi: Cerrahi, metastazın yayıldığı organ veya dokuların çıkarılmasıdır.
Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınların kullanılmasıdır.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılmasıdır.
Hedefe yönelik tedavi: Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini veya yayılmasını sağlayan spesifik hedefleri bloke eden ilaçların kullanılmasıdır.
Metastazı Önleme
Metastazı önlemenin kesin bir yöntemi yoktur. Ancak kanserin erken teşhisi ve tedavisi metastaz riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Kanser riskini azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
Sağlıklı beslenme: Meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve baklagiller açısından zengin bir beslenme kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Düzenli egzersiz: Düzenli egzersiz kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sigarayı bırakmak: Sigara içmek kanser riskini önemli ölçüde artırır.
Aşırı alkol tüketimini sınırlamak: Aşırı alkol tüketimi kanser riskini artırabilir.
Güneş koruması: güneşe aşırı maruz kalma
Bir yanıt bırakın