Amber Nedir?
Kehribar, çam ağaçlarının yaralandığında veya kırıldığında kendini iyileştirmek için salgıladığı reçinenin 10 milyon ila 50 milyon yıl yer altında kalıp sertleşmesiyle oluşan bir fosildir. Farklı renk ve tonlarda bulunabilen kehribar genellikle sarı, kırmızı, kahverengi ve siyahtır.
Amber’in Oluşumu
Amber, çam ağaçlarının yaralandığında veya kırıldığında salgıladığı reçinenin yeraltındaki tortularla karışıp zamanla sertleşmesiyle oluşur. Reçine, çam ağacının gövdesini ve dallarını böceklerden ve mantarlardan korumaya yardımcı olan doğal bir maddedir. Reçine, ağacın yaralandığı bölgede birikir ve zamanla sertleşir. Bu sertleşmiş reçine yeraltındaki tortularla karışıp kehribara dönüşür.
Kehribar oluşumu için gerekli koşullar şunlardır:
Çam ağaçlarının bulunması Ağaçların yaralanması veya kırılması Reçinenin yeraltı tortularıyla karışması Reçinenin sertleşmesi için yeterli zaman
Kehribar Çeşitleri
Amber, farklı renk ve tonlarda bulunabilen bir fosildir. En yaygın kehribar renkleri şunlardır:
Sarı Kırmızı Kahverengi Siyah
Kehribarın renkleri, içerdiği organik bileşiklerin miktarına ve türüne göre değişir. Örneğin, sarı kehribar, reçinedeki yüksek miktarda süksinat asit nedeniyle sarıdır. Kırmızı kehribar, reçinedeki yüksek miktarda karotenoid nedeniyle kırmızıdır.
Kehribarın renkleri, kehribarın oluştuğu jeolojik döneme bağlı olarak da değişebilir. Örneğin, Baltık kehribarı Kretase döneminde oluşan ve genellikle sarı renkte olan bir kehribar türüdür. Dominik kehribarı Eosen döneminde oluşan ve genellikle kırmızı renkte olan bir kehribar türüdür.
Kehribar çeşitleri, renklerine ve oluştukları yere göre sınıflandırılabilir. Örneğin, Baltık kehribarı, Litvanya, Rusya, Letonya ve Estonya gibi Baltık Denizi’nin kuzeyindeki ülkelerde çıkarılan bir kehribar türüdür. Dominik kehribarı, Dominik Cumhuriyeti’nde çıkarılan bir kehribar türüdür.
Amber’in Özellikleri
Kehribar yarı saydam veya opak olabilir. Sertliği Mohs ölçeğinde 2,5 ile 3 arasındadır. Bu nedenle kehribar kolayca çizilebilir.
Kehribar elektriğe karşı hassastır. Bir bez parçasına sürtüldüğünde, kehribar elektriklenir ve saman veya küçük kağıt parçalarını çeker. Bu özelliğinden dolayı, kehribar Arapça “anbar” kelimesinden türemiştir ve “saman çeken” anlamına gelir.
Kehribar bir fosil türü olduğundan böcek, bitki veya hayvan fosilleri içerebilir. Bu fosiller kehribarın oluştuğu dönemdeki yaşamı anlamamıza yardımcı olur.
Amber Kullanım Alanları
Kehribar, geçmişten beri süs eşyası yapımında kullanılan bir malzemedir. Kehribar, tespih, kolye, küpe, bilezik gibi takılar yapmak için kullanılır. Ayrıca kehribardan figürin, mücevher kutusu, tespih sandığı gibi çeşitli süs eşyaları da yapılır.
Kehribar aynı zamanda geleneksel tıpta kullanılan bir maddedir. Kehribarın antibakteriyel, iltihap giderici ve ağrı kesici özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle kehribardan yapılmış takıların soğuk algınlığı, grip ve diş ağrısı gibi çeşitli rahatsızlıklara iyi geldiğine inanılmaktadır.
Kehribarın Değeri
Kehribarın değeri türüne, rengine, şeffaflığına, içinde bulunan fosillere ve işçiliğine göre değişir. En değerli kehribar türleri Baltık kehribarı ve Dominik kehribarıdır. Bu kehribar türleri genellikle sarı, kırmızı ve kahverengidir. Böcek fosilleri içeren kehribarlar da daha değerlidir.
Kehribar, antik çağlardan beri değerli bir taş olarak kabul edilmiştir.
Bir yanıt bırakın