Kaygı Bozukluğu Nedir?
Kaygı bozukluğu, bir kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyen çeşitli korku, endişe veya kaygı bozukluklarına verilen genel isimdir. Bu tür bozuklukların nüfusun %18’ini etkilediği düşünülmektedir. Kaygı, bir kişinin tehdit altında hissettiği ve bu nedenle endişe, korku, huzursuzluk ve gerginlik gibi duygular yaşadığı bir durumdur. Kaygı bozukluğu olan kişilerde, bu duygular aslında bir tehdit oluşturmayan durumlarda bile yoğun bir şekilde yaşanır. Kaygı bozukluğu kendini birçok farklı şekilde gösterebilir. En yaygın kaygı bozukluğu türleri şunlardır:
Yaygın anksiyete bozukluğu: Bu bozukluk, kalıcı ve yoğun bir kaygı durumuyla karakterizedir. Kişi günlük yaşamın her alanında aşırı kaygılı ve huzursuz hisseder.
Panik atak: Bu bozukluk, yoğun korku ve kaygının aniden ortaya çıkmasıyla karakterizedir. Panik atak sırasında kişi kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme, baş dönmesi, mide bulantısı ve ölüm korkusu gibi fiziksel semptomlar yaşar.
Sosyal anksiyete bozukluğu: Bu bozukluk, sosyal durumlarda aşırı utanç, kaygı ve korku ile karakterizedir. Kişi, başkalarının önünde konuşma, yemek yeme ve bir gruba katılma gibi durumlarda aşırı kaygı hisseder.
Agorafobi: Bu bozukluk, açık alanlar, kalabalık yerler, toplu taşıma araçları vb. gibi durumlarda aşırı kaygı ve korku ile karakterizedir. Kişi bu durumlardan kaçınmak için çaba gösterir.
Seçici dilsizlik: Bu bozukluk, çocuğun okul, aile veya arkadaş ortamlarında konuşmaktan kaçınmasıyla karakterizedir. Çocuk bu ortamlarda konuşamadığı için sosyal ilişkileri ve akademik başarısı olumsuz etkilenebilir.
Kaygı Bozukluğunun Nedenleri
Kaygı bozukluğunun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik faktörler kaygı bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Çevresel faktörler arasında stres, travma, kişilik özellikleri, uyku eksikliği ve madde kullanımı yer alır.
Kaygı Bozukluğunun Belirtileri
Kaygı bozuklukları birçok farklı şekilde kendini gösterebilir. En yaygın semptomlar şunlardır:
Kaygı, korku, huzursuzluk, gerginlik
Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü
Unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü
Uyku sorunları
Fiziksel belirtiler: Kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, ishal, boğaz ağrısı, sık idrara çıkma, kas ağrıları, baş ağrısı
Düşünce ve davranışta değişiklikler: Kişi kendini güvensiz ve yetersiz hissedebilir. Kaçma veya saklanma ihtiyacı hissedebilir.
Kaygı Bozukluğunun Tanısı
Kaygı bozukluğu bir psikiyatrist tarafından teşhis edilir. Teşhis, kişinin semptomlarına, aile geçmişine ve yaşam koşullarına dayanır. Kişinin fiziksel durumunu değerlendirmek için kan testleri veya diğer testler de yapılabilir.
Kaygı Bozukluğunun Tedavisi
Kaygı bozukluğunun tedavisinde ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte kullanılabilir.
İlaç tedavisi: Antidepresanlar, anksiyolitikler ve beta blokerler gibi ilaçlar anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için kullanılabilir. Bu ilaçlar anksiyete semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.
Psikoterapi: Psikoterapi, kaygı bozukluğunun nedenlerini ve semptomlarını anlamaya yardımcı olur. Kişiye kaygıyla başa çıkma becerileri sağlanır.
Kaygı Bozukluğunun Önlenmesi
Kaygı bozukluklarını önlemek için stresi azaltmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Stresi azaltmak için düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, yeterli uyku almak ve rahatlama tekniklerini kullanmak faydalı olabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek için sigarayı bırakmak, alkol ve madde kullanımından kaçınmak ve düzenli kontroller yaptırmak önemlidir.
Bir yanıt bırakın