Kateter Nedir?
Kateter, vücut boşluğuna, damara veya kanala yerleştirilebilen ince, esnek bir tüptür. Tıbbi amaçlarla kullanılan kateterler genellikle plastik veya kauçuktan yapılır. Kateterler vücuda ilaç ve sıvı verilmesi, idrar ve kan gibi vücut sıvılarının boşaltılması veya cerrahi prosedürlerin gerçekleştirilmesi gibi çeşitli amaçlar için kullanılır.
Kateter Çeşitleri
Kateterler yerleştirildikleri yere ve kullanım amaçlarına bağlı olarak çeşitli şekil ve boyutlarda olabilir. Kateter tipleri şu şekilde sınıflandırılabilir:
İdrar sondaları: Bunlar idrar kesesine bağlanan ve idrar akışını sağlayan kateterlerdir. İdrar yolu enfeksiyonu, üretra darlığı, prostat büyümesi ve felç gibi durumlarda kullanılırlar.
Venöz kateterler: Bunlar intravenöz ilaç ve sıvı uygulaması için kullanılan kateterlerdir. Damar yolu ulaşımı zor olan hastalarda, uzun süreli tedavi gerektiren durumlarda, kemoterapi gibi tedavilerde kullanılır.
Arteriyel kateterler: Damardan kan almak veya kan basıncını ölçmek için kullanılan kateterlerdir. Yoğun bakım hastalarında, ameliyatlarda ve kan nakillerinde kullanılırlar.
Nörolojik kateterler: Bunlar beyin ve omurilik sıvısını boşaltmak için kullanılan kateterlerdir. Beyin tümörü veya beyin kanaması gibi beyin omurilik sıvısı basıncının arttığı durumlarda kullanılırlar.
Gastrointestinal kateterler: Bunlar mide ve bağırsaklara sıvı veya besin iletmek için kullanılan kateterlerdir. Beslenme bozukluğu olan hastalarda, ameliyatlarda ve mide-bağırsak sistemi hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır.
Kalp kateterleri: Kalp boşluklarına ve damarlarına girilerek kalp ile ilgili işlemlerin yapılmasına olanak sağlayan kateterlerdir. Koroner arter hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları gibi hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılırlar.
Kateterlerin Kullanım Amaçları
Kateterler tıpta çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Bu amaçları şu şekilde sıralayabiliriz:
İlaç ve sıvı verilmesi: Kateterler genellikle vücuda ilaç ve sıvı vermek için kullanılır. Bu sayede hastalara damar yoluyla beslenme, sıvı ve elektrolit dengesinin korunması, antibiyotik, kemoterapi gibi ilaçların uygulanması gibi işlemler uygulanabilmektedir.
Vücut sıvılarının tahliyesi: Kateterler ayrıca idrar, kan, safra ve beyin omurilik sıvısı gibi vücut sıvılarını boşaltmak için de kullanılır. Bu sayede hastaların yaşam kalitesini artırmak ve böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği, beyin omurilik sıvısı basıncının artması gibi durumlarda komplikasyonların önlenmesi mümkün olabiliyor.
Cerrahi prosedürlerin gerçekleştirilmesi: Kateterler bazı cerrahi prosedürlerin gerçekleştirilmesinde de kullanılır. Örneğin kalp kateterizasyonu, koroner anjiyografi ve endoskopi gibi işlemlerde kalp, kan damarları, sindirim sistemi gibi organlara ulaşmak için kateterler kullanılır.
Kateter Uygulaması
Kateter uygulaması işlemin türüne ve uygulanacağı yere göre değişiklik gösterebilir. Kateter uygulaması genel olarak şu aşamalardan oluşur:
Hastanın genel durumu değerlendirilir. Kateterin uygulanacağı alan antiseptik solüsyonla temizlenip dezenfekte edilir. Kateter lokal anestezi veya genel anestezi altında yerleştirilir. Kateter yerleştirildikten sonra akıntı ve kanama olup olmadığı kontrol edilir.
Kateter Uygulamasının Riskleri
Kateter uygulaması bazı riskler taşır. Bu riskleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Enfeksiyon: Kateterizasyon enfeksiyon riskini artırır. Bu nedenle kateter uygulamasının steril şartlarda yapılması önemlidir.
Ağustos: Kateter uygulaması sırasında veya sonrasında kanama meydana gelebilir. Bu durumda kanamanın durdurulması için gerekli önlemler alınır.
Tromboz: Kateter damarlarda kan pıhtılaşmasına (tromboz) neden olabilir. Bu ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kateter tıkanıklığı: Kateter tıkanabilir. Bu durumda kateter değiştirilir.
Kateter Bakımı
Kateteri olan hastaların kateter bakımının uygun şekilde yapılması önemlidir. Kateter bakımının amacı, enfeksiyon riski
Bir yanıt bırakın