Kaside nedir?
Kaside, Arapça “kasd” kökünden türemiş, “niyet etmek, belirlemek, bir şeye yönelmek” anlamına gelen bir kelimedir. Terim olarak “belirli bir amaç doğrultusunda söylenen, üzerinde düşünülen ve gözden geçirilen şiir” anlamına gelir. Kaside, klasik Arap, Fars ve Türk edebiyatında kullanılan bir nazım şeklidir. Türk edebiyatında en yaygın nazım şekillerinden biri olup 13. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Kasideler genellikle 6 parça içerir:
Giriş (Giriş): Kasidenin konusunun, şairin amacının ve övülen kişinin tanıtıldığı bölümdür.
Benzerlik (Benzerlik): Doğanın güzelliği, mevsimler, hayvanlar, bitkiler vb. unsurların övülen kişiye benzetildiği bölümdür.
Övgü (Övgü): Övülen kişinin fiziki ve manevi özelliklerinin, başarılarının ve faziletlerinin anlatıldığı bölümdür.
Benzerlik (Benzerlik): Övülen kişinin bir varlığa benzetildiği veya bir varlık tarafından övüldüğü kısımdır.
Hicazet (Yerme): Övülen kişinin bazı kusurlarının veya eksikliklerinin eleştirildiği bölümdür.
Nazım (Bitiş): Şairin vasıflarını, övülen kişiye olan bağlılığını, şiiri yazma amacını anlattığı bölümdür. Kasideler genellikle dörtlüklerden (beyitlerden) meydana gelmek. beyit, aaaab cccb dddb eeb Aşağıdaki gibi kafiyelidir. Odes, uzun ve hacimli şiirlerdir. En az 15 beyitten oluşan kasideler genellikle 33-99 beyit arasında değişmektedir.
Kaside’nin özellikleri
Kasideler aşağıdaki özelliklere sahip nazım şekilleridir:
Ağır ve sanatsal bir dil kullanılmış.
Karşılıklı kafiye kullanılır.
Düşünceler ve duygular derinlemesine işlenir.
Karşılaştırmalar, metaforlar ve benzetmeler kullanılır.
Genellikle övgü, hiciv, nasihat, aşk, doğa, tarih, din gibi konular işlenir.
Kaside Tarihi
Kaside, her şeyden önce Arap edebiyatında ortaya çıktı. Araplar genellikle kaside yazar savaş, güzellik, övmek ve hiciv Gibi konularda kullandılar. kaside, Fars edebiyatına Arap edebiyatından geçti. İranlı şairler kasideyi Araplardan bile daha fazla geliştirdiler. Fars edebiyatında kaside genellikle filozof, sevgili, doğa, tarih ve İTİBAREN gibi konularda yazılmıştır. kaside, Türk edebiyatına Fars edebiyatından geçti. Türk şairleri Arap ve Fars şairlerinden etkilenerek kasideyi geliştirmişlerdir. Türk edebiyatında gazel genellikle savaş, güzellik, övmek, hiciv, tavsiye, Aşk, doğa, tarih ve İTİBAREN gibi konularda yazılmıştır.
Türk Edebiyatında Kasidenin Önemi
Kaside, Türk edebiyatının en önemli nazım şekillerinden biridir. Türk edebiyatının pek çok önemli şairi gazel yazmıştır. Türk edebiyatında Kaside övmek, hiciv, tavsiye, Aşk, doğa, tarih ve İTİBAREN gibi konuların tedavisinde önemli rol oynadı. Türk edebiyatında Kaside sanat, Felsefe ve tarih gibi alanların gelişmesine katkı sağlamıştır.
Kasidenin Ünlü Şairleri
Kaside, Türk edebiyatının pek çok ünlü şairi tarafından yazılmıştır. Bu şairlerden bazıları şunlardır:
Arap edebiyatında: Ka’b bin Zühayr, İmru’ul-Kays, Ebu Tammam, Mütenebbi
Fars edebiyatında: Firdevsi, Sadi, Hafız, Mevlana
Türk edebiyatında: Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bektaş
Bir yanıt bırakın