Istifham Nedir – Sözlük Anlamı Ne?

İstifa Nedir?

İstifham, Arapça’da “anlamak, kavramak” anlamına gelen “sifham” kelimesinden türemiştir. Edebiyatta bir duyguyu, düşünceyi ya da düşünceyi daha etkili ifade etmek amacıyla soru sorma sanatıdır. İstifham soru sormayı amaçlamaz, sadece ifadeye güç ve anlam katmak için kullanılır.

Zikir sanatının amacı okuyucunun dikkatini çekmek, duygu ve düşünceleri daha etkili kılmak, bir fikri sorgulamak veya bir konuyu tartışmaya açmaktır. İstifham şiirde, düzyazıda ve hatta konuşma dilinde de kullanılabilir.

İstifa Türleri

İstifa, soru sorma şekline göre farklı türlere ayrılabilir.

Soru ekiyle yapılan istifa: Bu tür sorgulamalarda soru eki olarak “mi” kullanılır. Örneğin:

Sen benim metresimsin, sevgilimsin, / Nedir bu hileler, bu oyunlar? (Necip Fazıl Kısakürek)

Soru sözcüğüyle yapılan istifa: Bu tür sorgulamada soru kelimesi “nedir” ve “nedir?” şeklindedir. “o”, “o nedir? “Bu” gibi kelimeler kullanılıyor. Örneğin:

Nedir bu sessizlik, / Nedir bu sessizlikten yükselen bu çığlık? (Cemal Süreya)

Soru cümlesiyle yapılan istifa: Bu sorgulama türünde “merak ediyorum”, “gerçekten”, “sana soruyorum” gibi kelimeler soru cümlesi olarak kullanılır. Örneğin:

Bu gece seni rüyamda görecek miyim? (Özdemir Asaf)

Soru işaretiyle yapılan istifa: Bu istek türünde soru işareti kullanılarak soru sormanın anlamı verilir. Örneğin:

Ölümün arkasında ne var?

İstifamın Özellikleri

İstifa sanatı aşağıdaki özelliklere sahiptir:

Soru sormak amaçlanmamıştır.
İfadeye güç ve anlam kazandırır.
Okuyucunun dikkatini çekiyor.
Duygu ve düşünceleri daha etkili ifade eder.
Bir fikri sorgulamaya veya tartışmaya açabilir.

İstifamın Örnekleri

Türk edebiyatında istifham sanatının pek çok örneği bulunmaktadır. Divan edebiyatında şairler genellikle aşk ve sevgili temaları üzerine zikir sanatını kullanmışlardır. Örneğin:

Bu naz-u istigna, / Nedir bu flörtler, bu vurgular? (Saray mensubu)

Şair, bu beyitte sevgilisinin çekingenliğine ve çekingenliğine dayanamaz ve ona sorar: “Nedir bu çekingenlik ve itaatsizlik? Nedir bu flörtler ve aksanlar?

Teslimiyet sanatı Cumhuriyet edebiyatında da yaygın olarak kullanılmıştır. Örneğin:

Bu gece seni rüyamda görecek miyim? (Özdemir Asaf)

Bu beyitte şair, sevgilisine olan özlemini dile getirerek ona şunu sorar: “Bu gece seni rüyamda görecek miyim?”

İstifa Kullanım Alanları

Yalvarma sanatı şiirde, düzyazıda ve hatta konuşma dilinde de kullanılabilir. Şiirde duygu ve düşünceleri daha etkili ifade etmek amacıyla kullanılır. Düzyazıda bir fikri sorgulamak veya tartışmaya açmak için kullanılabilir. Konuşma dilinde bir konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için kullanılabilir.

İstifa Sanatının Faydaları

İstifa sanatının aşağıdaki faydaları vardır:

İfadeye güç ve anlam kazandırır.
Okuyucunun dikkatini çekiyor.
Duygu ve düşünceleri daha etkili ifade eder.
Bir fikri sorgulamaya veya tartışmaya açabilir.

**Sonuç olarak alay sanatı, anlatımı daha etkili kılmak için kullanılan bir söz sanatıdır. Bu sanatta, şiirde, düzyazıda ve hatta konuşma dilinde bile kullanılabilir. Zikir sanatının amacı okuyucunun dikkatini çekmek, duygu ve düşünceleri daha etkili kılmak, bir fikri sorgulamak veya bir konuyu tartışmaya açmaktır.