Yasadışı Nedir?
Yasa dışı, Türkçe’de “yasadışı” veya “kanunsuz” anlamına gelen bir kelimedir. Bir eylemin yasal ya da yasa dışı olup olmadığı ilgili ülkenin kanunlarına göre belirlenir. Bu nedenle bir ülkede yasal olan bir şey başka bir ülkede yasa dışı olabilir. Yasa dışı eylemlerin çoğu zaman toplum veya bireyler için zararlı veya tehlikeli olduğu düşünülür. Bu nedenle yasa dışı eylemlerde bulunan kişiler sıklıkla yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır.
Yasadışı Eylem Türleri
Yasadışı eylemler birçok açıdan sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırmalardan biri eylemin hangi yasayı ihlal ettiğine dayanmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre hukuka aykırı eylemleri şu şekilde gruplandırmak mümkündür:
Ceza hukuku ihlalleri: Bu tür ihlaller arasında hırsızlık, gasp, cinayet, uyuşturucu ticareti vb. gibi suç teşkil eden fiiller yer almaktadır.
İdare hukuku ihlalleri: Bu tür ihlaller arasında trafik kurallarına uymama, kaçakçılık, kaçakçılık vb. yer alır. İdari yaptırımlara tabi olan eylemler örneğin:
Anayasa hukuku ihlalleri: Bu tür ihlaller arasında ifade özgürlüğünün ihlali, ayrımcılık vb. gibi anayasanın temel haklarını ihlal eden eylemler yer alır. Diğer bir sınıflandırma ise eylemin gerçekleştirildiği alana göre yapılır. Bu sınıflandırmaya göre hukuka aykırı eylemleri şu şekilde gruplandırmak mümkündür:
Ekonomik alanda yasa dışı eylemler: Bu tür eylemler kara para aklama, yolsuzluk, vergi kaçakçılığı vb. gibi ekonomik faaliyetlerde kanunları ihlal eden eylemleri içerir.
Siyasi alanda yasa dışı eylemler: Bu tür eylemler arasında darbe, terörizm, casusluk vb. yer alır. Siyasi faaliyetler gibi kanunları ihlal eden eylemleri içerir.
Sosyal alanda yasa dışı eylemler: Bu tür eylemler arasında uyuşturucu kullanımı, fuhuş, organize suç vb. gibi sosyal faaliyetlerde yasaları ihlal eden eylemler yer almaktadır.
Yasadışı Eylemlerin Sonuçları
Yasadışı eylemlerde bulunan kişiler sıklıkla yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalır. Bu yaptırımlar eylemin ciddiyetine göre değişiklik gösterebilir. Küçük yasa dışı eylemler için para cezası veya hapis cezası gibi yaptırımlar uygulanabilmektedir. Daha ciddi yasa dışı eylemler için ağır hapis veya idam cezası gibi yaptırımlar uygulanabilecek. Yasadışı eylemler sadece faillere değil aynı zamanda topluma da zarar vermektedir. Bu eylemler toplumda güvensizliğe, huzursuzluğa ve düzensizliğe neden olabilir. Ayrıca yasa dışı eylemler toplumdaki suç oranının artmasına ve ekonomik kalkınmanın yavaşlamasına yol açabilmektedir.
Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesi
Hukuka aykırı eylemlerin engellenmesi için toplumun öncelikle hukuka saygı duyması ve hukuku ihlal edenleri göz ardı etmemesi gerekmektedir. Devletin yasa dışı eylemlere karşı önleyici ve caydırıcı tedbirler alması da önemlidir. Bu önlemler arasında yasaların etkili bir şekilde uygulanması, eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri ve sosyal destek programlarının geliştirilmesi yer almaktadır.
Yasa Dışı Eylem Örnekleri
Yasa dışı eylemlere günlük yaşamda sıklıkla rastlanmaktadır. Yasadışı eylemlere bazı örnekler:
Çalınması: Başkasının malının veya parasının çalınması suç teşkil eder.
Nefes nefese: Korkutarak veya zor kullanarak başkasının malına veya parasına el koymak suç teşkil eder.
Adam öldürme: Başka bir kişiyi kasten öldürmek suç teşkil eder.
Uyuşturucu tacirliği: Uyuşturucu madde üretmek, satmak veya kullanmak suç teşkil etmektedir.
Kaçakçılık: Bir ülkeye yasa dışı giriş veya çıkış suç teşkil etmektedir.
Kaçakçılık: Bir ülkeden yasa dışı olarak mal veya hizmet getirmek veya çıkarmak suç teşkil eder.
İfade özgürlüğünün ihlali: Başkasının ifade özgürlüğünü engellemek suç teşkil eder.
Ayrımcılık: Bir başkasına göre ırk, din, cinsiyet vb. gibi sebeplerden dolayı ayrımcılık yapmak suç teşkil etmektedir. Bu örnekler yasadışı eylemlerin çok çeşitli olabileceğini göstermektedir.
Bir yanıt bırakın