İklim Nedir?
İklim, bir yerde uzun süre gözlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgâr, yağış, yağış gibi meteorolojik olayların ortalamasına verilen addır. İklim, hava durumundan farklı olarak, bir yerdeki meteorolojik olayları uzun süre boyunca gözlemler.
İklim Unsurları
İklimi belirleyen ana faktörler şunlardır:
Güneş radyasyonu: Güneş ışınımı dünyanın iklimini belirleyen en önemli unsurdur. Güneş radyasyonunun miktarı Dünya’nın şekli, eksen eğikliği ve dönüş hızı gibi faktörlerden etkilenir.
Atmosfer: Atmosfer, Dünya’yı çevreleyen gaz tabakasıdır. Atmosfer, Dünya yüzeyinin sıcaklığını etkileyen güneş ışınımını yansıtır ve tutar.
Kara ve okyanusların dağılımı: Kara ve okyanusların dağılımı, Dünya yüzeyinin sıcaklığını ve yağış miktarını etkiler. Karalar okyanuslardan daha hızlı ısınır ve soğur. Bu nedenle karaların bulunduğu bölgelerde yağış miktarı okyanusların bulunduğu bölgelere göre daha fazladır.
Rüzgarlar: Rüzgarlar sıcak ve soğuk hava kütlelerinin hareketidir. Rüzgarlar hava kütlelerinin sıcaklığını ve nemini değiştirerek iklimi etkiler.
Yer çekimi: Dünyanın yerçekimi atmosferdeki gazların dağılımına etki eder. Yerçekimi kuvveti atmosferdeki gazların Dünya’ya yaklaşmasına neden olur. Bu da Dünya yüzeyinin sıcaklığını etkiler.
İklim Türleri
Dünyada farklı iklim türleri vardır. İklim tipleri, iklim elemanlarının farklı kombinasyonlarına bağlı olarak ortaya çıkar. Dünyadaki başlıca iklim türleri şunlardır:
Tropikal iklim: Tropikal iklim, Dünya’nın ekvator çevresindeki bölgelerde görülür. Tropikal iklim sıcak ve nemli bir iklimdir. Yıl boyunca ortalama sıcaklık 20°C’nin üzerindedir. Yağış miktarı yüksektir ve yıl boyunca eşit olarak dağılır.
Subtropikal iklim: Tropikal iklimin kuzey ve güneyindeki bölgelerde subtropikal iklim görülür. Subtropikal iklim sıcak ve kuru veya sıcak ve nemli olabilir. Yıl boyunca ortalama sıcaklık 10°C’nin üzerindedir. Yağış miktarı değişkendir.
Orta kuşak iklimi: Orta kuşak iklimi, Dünya’nın 30° enlemleri arasındaki bölgelerde görülür. Orta kuşak iklimi dört mevsimin yaşandığı bir iklimdir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve yağışlı geçebilir.
Kutup iklimi: Kutup iklimi, Dünya’nın kutup bölgelerinde ve çevresindeki alanlarda meydana gelir. Kutup iklimi soğuk ve kuru bir iklimdir. Yıl boyunca ortalama sıcaklık 0°C’nin altındadır. Yağış miktarı oldukça düşüktür.
İklim değişikliği
İklim değişikliği, Dünya ikliminin uzun vadeli değişimidir. İklim değişikliği doğal faktörlerin yanı sıra insan faaliyetlerinin de etkisiyle meydana gelmektedir. İklim değişikliğinin başlıca etkileri şunlardır:
Sıcaklık artışı: İklim değişikliğinin en belirgin etkisi sıcaklık artışıdır. Son 100 yılda küresel ortalama sıcaklık 1,1°C arttı. Bu artış Dünya ikliminde önemli değişikliklere neden olmuştur.
Yağış rejimindeki değişiklik: İklim değişikliği yağış rejiminin değişmesine neden oluyor. Yağış miktarı bazı bölgelerde artarken bazı bölgelerde ise azalıyor. Bu da kuraklık, sel, taşkın gibi doğal afetlerin sıklığını artırıyor.
Deniz seviyesi yükselmesi: İklim değişikliği deniz seviyesinin yükselmesine neden oluyor. Deniz seviyesinin yükselmesi kıyı kesimlerde su baskınlarına ve kıyı şeridinin daralmasına neden oluyor.
İklim Değişikliğinin Nedenleri
İklim değişikliğinin başlıca nedenleri şunlardır:
Güneş radyasyonundaki değişiklikler: Güneş radyasyonundaki değişiklikler iklim değişikliğinin doğal bir nedenidir. Ancak son yıllarda gözlenen sıcaklık artışı, doğal faktörlerin etkisiyle açıklanamayacak kadar büyük.
Volkanik patlamalar: Atmosfere volkanik patlamalar
Bir yanıt bırakın