GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı) Nedir?
GFR, glomerüler filtrasyon hızının kısaltmasıdır. Glomerüler filtrasyon, böbreklerin kanı filtrelediği ve atık ürünleri vücuttan uzaklaştırdığı bir işlemdir. GFR böbreklerin ne kadar iyi çalıştığının önemli bir göstergesidir.
GFR Nasıl Hesaplanır?
GFR, kan kreatinin düzeyi kullanılarak hesaplanır. Kreatinin kas hücrelerinin bir yan ürünüdür ve böbrekler tarafından kandan temizlenir. Kan kreatinin düzeyi ne kadar yüksek olursa böbrekler o kadar az çalışır.
GFR aşağıdaki formülle hesaplanır:
GFR (ml/dak) = 141 x (Kreatinin (mg/dL))^(-1,154) x (Kütle (kg))^(0,742) x (Yaş (yıl))^(-0,203)
Bu formül, CKD-EPI (Kronik Böbrek Hastalığı Epidemiyoloji İşbirliği) adı verilen bir grup araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Bu formül yaş, cinsiyet, ırk, vücut kitle indeksi gibi faktörleri dikkate alarak daha doğru bir GFR hesaplaması sağlar.
GFR’nin Normal Değerleri
GFR yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Yetişkinlerde normal GFR değerleri şu şekildedir:
18-29 yaş: 90-120 ml/sn
30-39 yaş: 85-115 ml/sn
40-49 yaş: 80-105 ml/sn
Yaş 50-59: 75-95 ml/sn
60-69 yaş: 70-85 ml/sn
Yaş 70-79: 65-75 ml/sn
80 yaş ve üzeri: 60-70 ml/sn
Düşük GFR Ne Demektir?
Düşük GFR, böbreklerin kanı filtreleme yeteneğinin azaldığı anlamına gelir. Böbrekler kanı filtreler ve atık maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Düşük GFR, bu atık ürünlerin vücutta birikmesine neden olur. Bu çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
GFR’nin Düşük Olmasına Neden Olan Durumlar
GFR’nin düşük olmasına neden olan birçok durum vardır. Bu durumlar şunlardır:
Böbrek hastalıkları: Diyabet, yüksek tansiyon, lupus, polikistik böbrek hastalığı, böbrek taşları ve böbrek enfeksiyonu gibi böbrek hastalıklarına bağlı olarak GFH düşebilir.
Diğer hastalıklar: Kanserler, ilaçlar, radyasyon tedavisi ve bazı genetik hastalıklar da GFR’nin azalmasına neden olabilir.
Yaşlanma: Yaşlanmayla birlikte böbrek fonksiyonları azalır ve GFR düşer.
Düşük GFR Belirtileri
Düşük GFR genellikle semptomlara neden olmaz. Ancak GFR çok düşükse bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şunlardır:
**Yorgunluk **İştahsızlık **Aşırı idrara çıkma **Kilo kaybı **Kas krampları **Zayıflık **Nefes darlığı **Bulantı ve kusma **Kanlı idrar **İdrarda protein **Yüksek tansiyon **Yüksek kandaki potasyum ** Kandaki düşük fosfor
Düşük GFR Tedavi Edilebilir mi?
GFR’nin düşük olduğu durumlarda altta yatan neden tedavi edilir. Böbrek hastalıklarına bağlı olarak GFR azalmışsa bu hastalıkların tedavisine yönelik ilaçlar veya başka tedaviler uygulanabilir. GFR’nin düşmesine neden olan diğer durumlar da tedavi edilir.
GFR’nin düşük olduğu durumlarda böbrek fonksiyonunun korunmasına yönelik bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler şunlardır:
**Sağlıklı beslenme **Bol su içmek **Sigara ve alkolden uzak durmak **Düzenli egzersiz yapmak **Kan basıncını ve kan şekerini kontrol altında tutmak
İlaçların doktorun talimatlarına göre kullanılması
**Düşük GFR’nin önlenmesi
Bir yanıt bırakın