İstemsiz Nedir?
İstemsiz, Türkçede “kasıtlı olarak, bilerek, amaçsızca yapılmayan” anlamına gelen bir sıfattır. Kelimenin kökeni Arapçaya dayanmaktadır. “Gayr” kelimesi “değil” anlamına gelirken, “ihtiyar” kelimesi “istemek, arzulamak” anlamına gelir. Dolayısıyla istemsiz kelimesi “istemsizce, isteksizce” olarak da ifade edilebilir. İstemsiz davranışlar, kişinin kontrolü altında olmayan ve bilinçsizce yapılan davranışlardır. Bu davranışlar genellikle kaza, hata, dalgınlık veya bilinç kaybı gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. İstemsiz davranışların hukuki sonuçları, söz konusu davranışın niteliğine ve sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, istem dışı bir kaza sonucu ortaya çıkan maddi veya manevi zararlar tazminat yoluyla giderilebilir.
İstemsiz Davranış Türleri
İstemsiz davranışlar farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırmalardan biri, davranışların ortaya çıkmasına neden olan faktörlere dayanır. Bu sınıflandırmaya göre, istemsiz davranışlar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Tavuk: Kaza, beklenmeyen ve istenmeyen bir olaydır. Kazalar genellikle dikkatsizlik, pervasızlık veya ihmal gibi nedenlerden dolayı meydana gelir.
Eşit: Hata, bir şeyi yanlış yapmaktır. Hatalar genellikle bilgi eksikliğinden, deneyimsizlikten veya yanlış anlamadan kaynaklanır.
Düşüncelilik: Dalgınlık, dikkatin dağılması ve çevreden kopmadır. Dalgınlık genellikle yorgunluk, stres veya dikkatsizlik gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkar.
Bilinç kaybı: Bilinç kaybı, bir kişinin dış dünyayı algılamasını ve ona tepki vermesini engelleyen bir durumdur. Bilinç kaybı genellikle yaralanma, hastalık veya zehirlenme gibi nedenlerle ortaya çıkar.
İstem Dışı Davranışların Hukuki Sonuçları
İstem dışı davranışların hukuki sonuçları, söz konusu davranışın niteliğine ve sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, istem dışı bir kaza sonucu oluşan maddi veya manevi zararlar tazminat yoluyla giderilebilir. Türk Ceza Kanunu’na göre, bir başkasının malına veya hayatına istemeden zarar veren kişi hukuki sorumluluktan kurtulamaz. Ancak cezanın belirlenmesinde bu kişinin kusurunun derecesi dikkate alınır. Türk Borçlar Kanunu’na göre, bir başkasının malına veya hayatına istemeden zarar veren kişi tazminatla yükümlüdür. Ancak tazminat miktarının belirlenmesinde bu kişinin kusurunun derecesi dikkate alınır.
İstemsiz Davranışların Önlenmesi
İstem dışı davranışların önüne geçmek için dikkatli ve tedbirli olmak önemlidir. Kazaların önüne geçmek için trafik kurallarına uymak, dikkat dağıtıcı şeylerden uzak durmak ve gerekli emniyet tedbirlerini almak gerekir. Hataların önüne geçmek için bilgi ve deneyim sahibi olmak, dikkatli çalışmak ve riskleri değerlendirmek gerekir. Dalgınlığın önüne geçmek için dinlenmek, stresten uzak durmak ve dikkat dağıtıcı şeylerden uzak durmak gerekir. Bilinç kaybının önüne geçmek için yaralanma, hastalık ve zehirlenme gibi risklerden korunmak gerekir.
İstemsiz Davranışlara Örnekler
Dikkatsizce araç kullanırken bir başkasına çarpmak Dikkatsizce taşırken bir nesneyi düşürmek ve kırmak İş yerinde bir makineyi yanlış kullanmak ve arızalanmasına neden olmak Bir kazada yaralanmak ve bilincini kaybetmek
Çözüm
İstemsiz davranışlar, kişinin kontrolü dışında gerçekleşen ve bilinçsizce yapılan davranışlardır. Bu davranışlar genellikle kaza, hata, dalgınlık veya bilinç kaybı gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkar. İstemsiz davranışların hukuki sonuçları, söz konusu davranışın niteliğine ve sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. İstemsiz davranışların önüne geçmek için dikkatli ve tedbirli olmak önemlidir.
Bir yanıt bırakın