Fütüvvetname nedir?
Fütüvvetname Arapça kökenli bir kelimedir. Fetâ (genç) ve vücûd (varlık) kelimelerinden türemiştir. Kelime olarak “gençlik”, “cömertlik”, “yiğitlik” anlamlarına gelir. Tasavvuf terminolojisinde “ahlaki erdemlere sahip olmak, güzel ahlaka sahip olmak” anlamına gelir. Fütüvvetname, tasavvuf kavramı olarak fütüvvet kavramını ele alan eserler ile fütüvvet ve Ahilik teşkilatlarının mesleki yönetmelikleri şeklinde yazılan eserlerin ortak adıdır. Fütüvvetnâmelerin Arapça, Farsça ve Türkçede pek çok örneği bulunmaktadır.
Fütüvvetnamelerin Tarihi
Fütüvvetnâmeler, VIII. yüzyılda İslam dünyasında. Yüzyılda Irak ve İran’da ortaya çıktı. İlk fütüvvet-nâmeler, tasavvuf kaynaklarında fütüvvet kavramını açıklamaya yönelik yazılan bölümler veya fütüvvet kavramını ele alan müstakil risalelerdir. Bu ilk fütüvvetnamelerde fütüvvet, tasavvufun bir kavramı olarak ele alınmıştır. XI. 19. yüzyıldan itibaren Ahilik teşkilatının gelişmesiyle birlikte fütüvvetnameler mesleki bir nitelik kazanmıştır. Bu dönemde yazılan fütüvvetnâmelerde Ahilik teşkilatının kuruluşu, amaçları, kuralları ve ahlaki ilkeleri anlatılmıştır. Fütüvvetnâmeler, XIV. 19. yüzyıldan itibaren Anadolu’da yaygınlaşmıştır. Anadolu’da yazılan fütüvvetnâmelerde Ahi teşkilatının Anadolu’daki faaliyetleri ve etkileri anlatılmıştır.
Fütüvvetnamelerin İçeriği
Fütüvvetnâmeler genel olarak şu bölümlerden oluşur:
Giriş: Fütüvvetnamenin amacı ve konusunun anlatıldığı bölümdür.
Fütüvvet kavramının tanımı: Fütüvvet nedir, fütüvvetin özellikleri gibi konuların anlatıldığı bölümdür.
Fütüvvet adamları: Fütüvvet insanının uyması gereken kuralların ve ahlak ilkelerinin anlatıldığı bölümdür.
Ahilik teşkilatının kuruluşu, amaçları, kuralları ve ahlaki ilkeleri: Ahilik teşkilatının kuruluşunun, amaçlarının, kurallarının ve ahlaki ilkelerinin anlatıldığı bölümdür.
Fütüvvetnamelerin Önemi
Fütüvvetnâmeler, İslam dünyasında ve Anadolu’da tasavvufun ve Ahilik teşkilatının gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Fütüvvetnâmeler, tasavvufun ve Ahilik teşkilatının ahlâkî esasları, kuralları ve uygulamaları hakkında bilgi veren önemli kaynaklardır.
Fütüvvetnâmelerin Temel Esasları
Fütüvvetnamelerin içerdiği temel ilkeler şunlardır:
Allah’a iman ve ibadet: Fütüvvet insanı, Allah’a inanan ve ibadet eden kişidir.
Peygambere itaat ve sevgi: Fütüvvet kişisi, Hz. Muhammed’e itaat eden ve seven bir insandır.
Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat inancı: Fütüvvet insanı, Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat inancını benimseyen kişidir.
Bilimi öğrenmek ve öğretmek: Fütüvvet insanı ilim öğrenmeye ve öğretmeye önem veren kişidir.
Dürüstlük, dürüstlük ve güvenilirlik: Fütüvvet insanı doğru sözlü, dürüst ve güvenilir insandır.
Adalet ve adalet: Fütüvvet kişi adil ve hakkaniyetli insandır.
Merhamet ve yardımseverlik: Fütüvvet insanı şefkatli ve yardımsever bir insandır.
Cömertlik ve fedakarlık: Fütüvvet insanı cömert ve fedakar bir insandır.
İş ahlakı ve disiplini: Fütüvvet insanı, iş ahlakına ve disiplinine sahip kişidir.
Fütüvvetnamelerin Etkileri
Fütüvvetnâmeler, İslam dünyasında ve Anadolu’da tasavvufun ve Ahilik teşkilatının gelişmesinde önemli rol oynamıştır.
Bir yanıt bırakın