FSH nedir?
Basitçe folikül uyarıcı hormon olarak bilinen FSH, hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Kadınlarda yumurta üretimi ve yumurtalık rezervlerinin düzenlenmesinde, erkeklerde ise sperm üretiminin kontrolünde önemli rol oynar.
FSH’nin görevleri
Kadınlarda:
Yumurta üretimini kontrol eder. Yumurtalık rezervlerini düzenler. Adet döngüsünü düzenler. Menopoza geçişin işaretidir.
Erkekler:
Sperm üretimini kontrol eder. Testislerin gelişimini ve fonksiyonunu destekler.
FSH’nin üretimi
FSH hipofiz bezinin ön lobundan salgılanır. Hipotalamus tarafından üretilen GnRH (gonadotropik hormon salgılatıcı hormon) adı verilen hormonun etkisi altında salgılanır. GnRH, hipofiz bezini FSH ve LH (luteinize edici hormon) adı verilen diğer iki hormonu üretmesi için uyarır.
FSH’nin ölçülmesi
FSH düzeyi kan veya idrar testiyle ölçülebilir. Kan testinde FSH düzeyi genellikle adet döngüsünün ilk gününde ölçülür. İdrar testinde FSH düzeyi genellikle 24 saatlik idrar örneğinde ölçülür.
FSH Değerleri
FSH değerleri yaşa, cinsiyete ve üreme durumuna göre değişiklik göstermektedir.
Kadınlar
Menopoz öncesi kadınlarda: 5-20 mIU/mL Menopoz sonrası kadınlarda: 30-100 mIU/mL
erkekler
Yetişkin erkekler: 1-12 mIU/mL
FSH Yüksekliği
FSH düzeyi normalden yüksekse bu duruma yüksek FSH adı verilir. FSH yüksekliği erkeklerde ve kadınlarda farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.
Kadınlarda Yüksek FSH’nin Nedenleri
Menopoza yaklaşma Yumurtalık rezervlerinde azalma Yumurtalık yetmezliği Polikistik yumurtalık sendromu (PKOS) Hipotalamus veya hipofiz bezinde tümör Bazı ilaçlar
Erkeklerde Yüksek FSH’nin Nedenleri
Testis yetmezliği Hipotalamus veya hipofiz bezinde tümör Bazı ilaçlar
Yüksek FSH Belirtileri
Yüksek FSH’nin spesifik bir belirtisi yoktur. Ancak FSH yüksekliği olan kadınlarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Adet düzensizliği Menopoz semptomları (ateş basması, gece terlemesi, ruh hali değişiklikleri) Kısırlık
FSH değeri yüksek erkeklerde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Erektil disfonksiyon Cinsel istekte azalma Kısırlık
Yüksek FSH Tedavisi
Yüksek FSH’nin tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak değişir.
Menopoza yaklaşan kadınlarda:
Yumurtalık rezervleri azalmış veya yumurtalık yetmezliği olan kadınlarda:
Hormon tedavisi (klomifen sitrat, gonadotropinler) Tüp bebek tedavisi
Polikistik over sendromlu kadınlarda:
Hormon tedavisi (metformin, spironolakton)
Hipotalamus veya hipofiz bezinde tümör bulunan kadınlarda:
Tümörün tedavisi (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi)
Testis yetmezliği olan erkeklerde:
Hormon tedavisi (testosteron)
Hipotalamus veya hipofiz bezinde tümör bulunan erkeklerde:
Tümörün tedavisi (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi)
FSH Yüksekliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Yüksek FSH’yi önlemenin kesin bir yolu yoktur. Ancak aşağıdaki önlemler yüksek FSH riskini azaltmaya yardımcı olabilir:
Sağlıklı kiloyu korumak Düzenli egzersiz yapmak Sağlıklı beslenme Stresi yönetmek
**Sonuç olarak FSH, kadınlarda yumurta üretimini, erkeklerde ise sperm üretimini kontrol eden önemli bir hormondur. FSH düzeyi normalden yüksekse bu duruma yüksek FSH adı verilir. FSH yüksekliği, kadınlar
Bir yanıt bırakın