1787’den ve 1799’a kadar başlayan Fransız Devrimi, dünya tarihinin dönüm noktalarından biridir. Devrim, Fransa’daki mutlak monarşinin kaldırılmasına ve Cumhuriyet rejiminin kurulmasına yol açan hareketlerin bir sonucu olarak bu ismi aldı. Dünyadaki birçok ülke gibi, Osmanlı İmparatorluğu da Fransız Devrimi’nden büyük ölçüde etkilendi. Bu makalede, Fransız Devrimi’nin Osmanlı İmparatorluğu’nun etkileri hakkındaki ayrıntılarını açıklayacağız.
Osmanlı imparatorluğunda genel durum
1780’lerde Osmanlı İmparatorluğu’nun başında Selim 3 vardı.
18. yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik durumu oldukça kötüydü ve kötüleşti. Bunun nedeni, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında bir savaş olmasıydı. Devlet içerideki yeniliklere ve reformlara yönelmek istemesine rağmen, askeri başarısızlıklar bu durumu engelledi. Öte yandan, Osmanlı İmparatorluğu şimdi Batı’nın üstünlüğünü kabul etti.
1780’lerde Osmanlı İmparatorluğu’nun başında Selim 3 vardı ve reform girişimleri yapmak istedi. Aynı zamanda, Osmanlı İmparatorluğu bu dönemde modernizasyonda çalışmaya başladı. Bununla birlikte, Batı modernizasyonu ile Osmanlı modernizasyonu arasında temel bir fark vardı. Batı’da değişim ve yenilik talepleri insanlardan, Osmanlı İmparatorluğu’ndan gelse de, üst düzey insanlardan geldiler.
Osmanlı İmparatorluğu Fransız Devrimi’ni Fransa’nın iç meselesi olarak yorumladı. Ancak devrim, uzun vadede Osmanlı İmparatorluğu için kötü sonuçlara yol açtı.
Fransız Devrimi’nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkileri
Fransız Devrimi, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki milliyetçilik ve demokratikleşme hareketlerini başlattı.
Fransız Devriminin Osmanlı İmparatorluğu üzerinde iki büyük etkisi var. Bu etkiler aşağıdaki gibi listelenebilir:
Demokratikleşme hareketlerinin milliyetçiliği isyanları
Fransız Devrimi ile doğan milliyetçiliğin hareketi ve ortaya çıkan özgürlük düşünceleri buna göre çok uluslu devletleri olumsuz anlamda etkiledi. Osmanlı İmparatorluğu çokuluslu bir devlet olduğundan, bu etkilerden kurtulamadı. Osmanlı imparatorluğunda çeşitli milliyetçilik isyanlarına neden oldu. Ulus-devlet anlayışının hızla yayılmaya başladığı dönemde, herkes kendi devletlerini kurmayı seçti. Sonuç olarak, Osmanlı imparatorluğu ciddi toprak kaybıyla karşı karşıya kaldı ve parçalanmaya başladı. Bu aynı zamanda Fransız Devrimi’nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkilerinin en etkili ve olumsuz durumudur.
Osmanlı İmparatorluğu’nda eşitlik, özgürlük, adalet ve hukuk gibi kavramlar aracılığıyla muhalefet yapmaya çalışan bir entelektüel grup vardı. Aydin Kesim, Osmanlı İmparatorluğu’nda Batı reformları yapmak istedi. Bunun nedeni demokratikleşme sürecini hızlandırmaktı. Ortaya çıkan süreçte, Osmanlı İmparatorluğu; İslamat fermanını, Tanzimat Emini, 1. ve 2. anayasal monarşiyi ilan etmek zorunda kaldı. Anayasal monarşinin ardından yasa ilan edildi ve Meclis Mebusan açıldı. Aynı zamanda, Osmanlı İmparatorluğu bu dönemde anayasal monarşiyi kabul etti.
Konuyla ilgili kapsamlı bir araştırma yapmak istiyorsanız, Mehmet Ali Karaman tarafından hazırlanan Fransız Devrimi’nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkilerinin incelenmesini inceleyebilirsiniz.
Milliyetçiliğin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkileri
Fransız Devrimi ile milliyetçilik anlayışı siyasi bir içerik kazandı ve bir ideoloji olarak kabul edilmeye başladı. Her ulusun önce Avrupa’ya ve sonra dünyaya yayılmış kendi bağımsız devletine sahip olduğu fikri. Milliyetçilik, 19. yüzyılda en etkili siyasi ideolojilerden biri oldu. Buna ek olarak, 19. yüzyıla “Milletler Çağı” denir.
Milliyetçilik ideolojisinin yayılması çoğunlukla Osmanlı İmparatorluğu gibi çokuluslu devletleri etkiledi. Ülkedeki etnik gruplar arasındaki ayrılıkçı eğilimler artmaya başladı. Bu durumun bir sonucu olarak parçalanmalar hızlanmaya başladı. Hareketin yayılması önce Balkanlar’da başladı, sonra dünyanın çeşitli yerlerine yayıldı. 1832’de Yunanistan; 1878’de Sırbistan, Romanya ve Bulgaristan Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılmaya karar verdi.
Demokratik fikirlerin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkileri
Tanzimat fermanının etkileri 1839’da açıklandı ve Fransız Devrimi görüldü.
Fransız Devrimi ile özgürlük, anayasal düzen ve laiklik gibi fikirler yayılmaya başladı. Anayasalar, yöneticilerin yetkilerini kısıtlayan, Meclisin gücünü artıran ve vatandaşın hukuk garantisi haklarını alan anayasalar yaptı. Bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu bu durumlardan etkilenmeye başladı.
Fransız Devrimi’nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkisi ilk olarak 1839’da ilan edilen Tanzimat Edict ile ortaya çıktı. Tanzimat Edict’in duyurulmasıyla ilk kez, yaşam ve mülk güvencesi ve özel mülkiyetin bağışıklığı gibi hükümler getirildi. Aynı zamanda, deneme olmadan ağır ceza eksikliği Tanzimat Emic ile getirildi. Bu haklar, 1856’da açıklanan İslamat fermanıyla daha da geliştirildi.
Fransız Devrimi’nin etkileri, 19. yüzyılın ortalarından beri ortaya çıkan genç Osmanlar hareketinde görülmüştür. Entelektüeller arasında geliştirilen demokratik fikirler ve bazı dış faktörlerin bir sonucu olarak ilk Osmanlı Anayasası 1876’da yapıldı. Anayasanın ardından anayasal monarşi rejimi başlatıldı. Daha sonra, ilk Osmanlı Ulusal Meclis Meclisi-I Mebusan toplandı. 1878’de Anayasa Abdulhamit 2. tarafından askıya alındı. 1908’de Anayasa yürürlüğe girdi ve Parlamento yeniden açıldı. Bu dönemin adına 2. anayasal monarşi dönemi çağrıldı.
Bir yanıt bırakın