FotosentezIşık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştüren bir süreçtir. Bu işlemde bitkilerin kloroplastlarında bulunan klorofil adı verilen pigmentler, güneş ışığının enerjisini kullanarak su moleküllerini parçalar. Bu parçalanma sonucu açığa çıkan hidrojen atomları karbondioksit molekülleriyle birleşerek şeker (glikoz) moleküllerini oluşturur. Bu süreçte yan ürün olarak oksijen açığa çıkar.
Fotosentez, Dünya’daki yaşamın temelini oluşturan bir süreçtir. Bitkiler fotosentez yoluyla kendi besinlerini üretirler. Bu besinleri hem kendi yaşamlarını sürdürmek hem de diğer canlılara besin sağlamak için kullanırlar. Fotosentez sayesinde atmosfere oksijen salınır, böylece yeryüzünde yaşamın devamı sağlanır.
Fotosentez reaksiyonu şu şekilde özetlenebilir:
6 CO2 + 6 H2O + Işık enerjisi → C6H12O6 + 6 O2
Bu reaksiyonda altı molekül karbondioksit (CO2), altı molekül su (H2O) ve ışık enerjisi kullanılarak bir molekül glikoz (C6H12O6) ve altı molekül oksijen (O2) üretilir.
Fotosentez iki ana aşamadan oluşur:
ışık reaksiyonu
karbondioksit fiksasyonu
ışık reaksiyonuKloroplastların granum adı verilen kısımlarında gerçekleşir. Bu aşamada güneş ışığının enerjisi klorofil molekülleri tarafından emilir ve ATP (adenosin trifosfat) ve NADPH (nikotinamid adenin dinükleotid fosfat) molekülleri formunda kimyasal enerjiye dönüştürülür.
karbondioksit fiksasyonuKloroplastların stroma adı verilen kısmında gerçekleşir. Bu aşamada karbondioksit molekülleri, ATP ve NADPH moleküllerinin enerjisi kullanılarak şeker moleküllerine dönüştürülür.
Fotosentez, bitkilerin yaşamsal faaliyetleri için gerekli olan birçok besin maddesini üretir. Bu besinler şunları içerir:
şekerler
proteinler
yağlar
vitaminler
Mineraller
Fotosentez yoluyla üretilen şekerler bitkilerin enerji ihtiyacını karşılar. Proteinler bitkilerin yapısal elemanlarını oluşturur ve hücresel süreçlerde rol alır. Yağlar bitkilerin depolama enerji kaynağıdır. Vitaminler ve mineraller bitkilerin yaşamsal faaliyetleri için gerekli olan besin maddeleridir.
**Fotosentez yeryüzünde yaşamın devamı için gerekli olan oksijeni üretir. Oksijen atmosferin %21’ini oluşturan bir gazdır. Canlıların solunumu için oksijen gereklidir. Solunum sırasında canlılar besinleri parçalamak ve enerji elde etmek için oksijeni kullanırlar.
Fotosentez ayrıca atmosferdeki karbondioksit miktarının azaltılmasına da yardımcı olur. Karbondioksit sera etkisine neden olan bir gazdır. Sera etkisi dünyanın sıcaklığını arttırır. Fotosentez yoluyla atmosferden uzaklaştırılan karbondioksit, sera etkisinin azaltılmasına yardımcı olur.
Fotosentez dünyadaki yaşam için çok önemli bir süreçtir. Fotosentez olmasaydı yeryüzünde yaşam mümkün olmazdı.
Fotosentez bitkinin türüne ve bulunduğu ortama göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bazı bitkiler fotosentez sırasında daha fazla oksijen üretebilirken, bazı bitkiler daha fazla şeker üretebilmektedir.
Fotosentez bilim adamlarının araştırdığı bir konudur. Bilim insanları fotosentezin nasıl daha verimli yapılabileceğini araştırıyor. Bu araştırma Dünya’daki yaşam koşullarının iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
Bir yanıt bırakın