Endokrin Nedir?
Endokrin, Yunanca “endokrin” kelimesinden türemiştir ve “iç salgı” anlamına gelir. Endokrin sistemi, vücutta hormon üreten ve salgılayan endokrin bezleri sistemidir. Hormonlar, vücuttaki çeşitli işlevleri kontrol eden kimyasal habercilerdir. Endokrin sistemi, vücudun büyümesinde, gelişiminde, metabolizmasında, üremesinde ve diğer birçok önemli işlevinde rol oynar. Bu sistem düzgün çalışmazsa çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Endokrin bezleri
Endokrin sistemi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok endokrin bezini içerir:
Tiroid bezi: Tiroid bezi tiroid hormonları üretir. Bu hormonlar metabolizma, büyüme ve gelişme, kalp atış hızı ve vücut sıcaklığı gibi çeşitli işlevleri kontrol eder.
Pankreas: Pankreas insülin ve glukagon gibi hormonları üretir. Bu hormonlar kan şekeri seviyesini kontrol eder.
Yumurtalıklar: Kadınlarda yumurtalıklar östrojen ve progesteron gibi hormonlar üretir. Bu hormonlar adet döngüsünü, doğurganlığı ve kemik sağlığını kontrol eder.
Testisler: Erkeklerde testisler, sperm üretimini, erkek cinsel fonksiyonunu ve kemik sağlığını kontrol eden testosteron gibi hormonlar üretir.
Böbrek üstü bezleri: Böbrek üstü bezleri, stres tepkisini, kan basıncını ve bağışıklık sistemini kontrol eden adrenalin ve kortizol gibi hormonlar üretir.
Paratiroid bezleri: Paratiroid bezleri paratiroid hormonu üretir. Bu hormon kandaki kalsiyum seviyesini kontrol eder.
Hipofiz bezi: Hipofiz bezi diğer endokrin bezlerini kontrol eden hormonlar üretir.
Hipotalamus: Hipotalamus, hipofiz bezini kontrol eden hormonları üretir.
Hormonlar
Hormonlar, amino asitlerden, yağlardan veya proteinlerden oluşan kimyasal habercilerdir. Hormonlar kan dolaşımına salınır ve vücuttaki hedef hücrelere ulaşır. Hedef hücrelerde hormonlar, hücre içi süreçleri düzenlemek için reseptörlere bağlanır. Hormonlar vücuttaki çeşitli işlevleri kontrol eder. Bu işlevler şunları içerir:
Büyüme ve gelişme: Hormonlar büyümeyi ve gelişmeyi kontrol eder. Örneğin, tiroid hormonları kemiklerin ve kasların büyümesini destekler.
Metabolizma: Hormonlar metabolizmayı kontrol eder. Örneğin insülin kan şekeri seviyesini kontrol eder.
Üreme: Hormonlar üremeyi kontrol eder. Örneğin, östrojen ve progesteron adet döngüsünü ve doğurganlığı kontrol eder.
Stres tepkisi: Hormonlar stres tepkisini kontrol eder. Örneğin adrenalin kalp atış hızını ve kan basıncını artırır.
Bağışıklık sistemi: Hormonlar bağışıklık sistemini kontrol eder. Örneğin, kortizol bağışıklık sisteminin aşırı aktif olmasını engeller.
Endokrin Sistem Bozuklukları
Endokrin sistemde bir sorun varsa çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu sorunlar şunları içerir:
Tiroid problemleri: Tiroid sorunları, tiroid hormonlarının eksikliği veya fazlalığı ile karakterizedir. Tiroid hormonlarının eksikliğine hipotiroidizm denir ve kilo alımı, yorgunluk ve kuru cilt gibi semptomlara neden olabilir. Tiroid hormonlarının fazlalığına hipertiroidizm denir ve kilo kaybı, sinirlilik ve hızlı kalp atışı gibi semptomlara neden olabilir.
Pankreas sorunları: Pankreas sorunları insülin veya glukagon eksikliği ile karakterizedir. İnsülin eksikliğine diyabet adı verilir ve kan şekeri düzeylerinin yükselmesine neden olur. Glukagon eksikliğine hipoglisemi denir ve kan şekeri seviyesinin düşmesine neden olur.
Yumurtalık sorunları: Yumurtalık sorunları östrojen veya progesteronun eksikliği veya fazlalığı ile karakterize edilir. Östrojen veya progesteron eksikliği, düzensiz adet dönemleri, menopoz semptomları ve kemik kaybı gibi semptomlara neden olabilir. Aşırı östrojen veya progesteron yumurtalık kistleri ve kanser gibi sorunlara neden olabilir.
Testis sorunları: Testis sorunları, testosteron eksikliği
Bir yanıt bırakın