Embriyonik gelişme
Embriyonik gelişim, eşeyli üreyen canlılarda görülen gelişme ve döllenmeden doğuma ya da yumurtadan ya da kozadan çıkmaya kadar geçen süredir. Bu gelişim süreci zigotun oluşmasıyla başlar ve doğumla sona erer.
Embriyozigotun bölünmesi, hücre sayısının artması ve farklılaşması, doğuma kadar geçen süreç sonucunda ortaya çıkan canlının adıdır.
Embriyonik Gelişimin Aşamaları
Embriyonik gelişim genel olarak üç aşamada incelenir:
Blastula Dönemi: Zigotun bölünmesiyle oluşan hücrelerin birbirinden ayrılarak içi sıvı dolu bir kese (blastula) oluşturmasıyla başlar. Bu dönemde embriyonun temel yapıları ve organ sistemleri oluşmaya başlar.
Gasterula Dönemi: Blastuladaki hücrelerin iç ve dış olmak üzere iki katmana farklılaşmasıyla başlar. Bu dönemde embriyonun temel organ sistemleri daha da gelişir.
Organogenez Dönemi: Gasteruladaki hücrelerin farklılaşması ve doku ve organları oluşturmasıyla başlar. Bu dönemde embriyonun tüm organ sistemleri oluşur ve farklılaşır.
Blastula Dönemi
Blastula dönemi döllenmeden yaklaşık iki gün sonra başlar ve üç gün sürer. Bu dönemde zigotun bölünmesiyle oluşan hücreler birbirinden ayrılarak içi sıvı dolu bir kese (blastula) oluşturur. Blastula yaklaşık 100 hücreden oluşur. Blastula döneminde embriyonun temel yapıları ve organ sistemleri oluşmaya başlar. Aralarında:
Notokord: Omurgalı embriyolarında oluşan ilk organdır. Vücudun eksenini oluşturur ve diğer organların gelişiminde önemli rol oynar.
Endoderm: İç organları oluşturan tabakadır.
Ektoderm: Dış organları ve sinir sistemini oluşturan tabakadır.
Gasterula Dönemi
Gasterula dönemi blastula döneminden sonra başlar ve yaklaşık iki hafta sürer. Bu dönemde blastuladaki hücreler iç ve dış olmak üzere iki katmana farklılaşmaya başlar. Bu iki katman şunlardır:
Endoderm: İç organları oluşturan tabakadır.
Ektoderm: Dış organları ve sinir sistemini oluşturan tabakadır. Gasterula döneminde embriyonun temel organ sistemleri daha da gelişir. Aralarında:
Gergin sistem: Beyni, omuriliği ve duyu organlarını oluşturur.
Sindirim sistemi: Yemeklerin sindirimini ve emilimini sağlar.
Solunum sistemi: Nefes almayı sağlar.
Dolaşım sistemi: Vücuda oksijen ve besin taşınmasını ve atık maddelerin uzaklaştırılmasını sağlar.
Organogenez Dönemi
Organogenez dönemi gastrula döneminden sonra başlar ve doğuma kadar devam eder. Bu dönemde gasteruladaki hücreler farklılaşmaya, doku ve organları oluşturmaya başlar. Bu dönemde embriyonun tüm organ sistemleri oluşur ve farklılaşır. Organogenez sırasında oluşan organ sistemleri arasında:
Gergin sistem: Beyni, omuriliği ve duyu organlarını oluşturur.
Sindirim sistemi: Yemeklerin sindirimini ve emilimini sağlar.
Solunum sistemi: Nefes almayı sağlar.
Dolaşım sistemi: Vücuda oksijen ve besin taşınmasını ve atık maddelerin uzaklaştırılmasını sağlar.
Eklemli iskelet sistemi: Vücuda destek sağlar ve hareket etmeyi sağlar.
Hangi sistemler: Vücuda hareket kabiliyeti kazandırır.
Endokrin sistem: Hormon üretir ve salgılar.
Üreme sistemi: Üreme hücreleri üretir ve üremeyi sağlar.
Embriyonik Gelişimde Etkili Faktörler
Embriyonik gelişim çeşitli faktörlerin etkisi altında gerçekleşir. Aralarında:
Genetik faktörler: Embriyonun genetik yapısı gelişimin temelini oluşturur.
Çevresel faktörler: Embriyonun çevresel koşulları gelişimini etkileyebilir.
Annenin sağlığı: Annenin sağlığı embriyonun gelişimini doğrudan etkiler.
Embriyonik Gelişimin Önemi
Embriyonik gelişim, canlıların oluşumu ve
Bir yanıt bırakın