Dolaylı Konuşma Nedir?
Dolaylı anlatım, bir başkasından duyulan veya alınan bir sözün, cümledeki yargıyı değiştirmeden, kişinin kendi sözcüklerini kullanarak aktarılmasıdır. Dolaylı anlatımda, bildirilen cümlenin özne, yüklem, zaman, kişisel zamir ve bağlaç gibi unsurları, iletişim kuran kişinin ifadesine göre değiştirilebilir.
Bildirilen Konuşma Örnekleri
Dolaylı anlatım örneklerini doğrudan anlatım örneklerinden ayırmak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalar şu şekilde sıralanabilir: Dolaylı anlatım cümlelerinde, aktarılan cümlenin özne, yüklem, zaman, şahıs zamirleri, bağlaçlar gibi unsurları, anlatıcının anlatımına uygun olarak değiştirilebilir. Dolaylı anlatım cümlelerinde dolaylı cümle genellikle “dedi”, “dedi”, “konuştu” gibi ifadelerden biriyle biter. Bu noktalara dikkat ederek aşağıdaki örnekleri doğrudan konuşma cümlelerinden ayırt edebiliriz:
Doğrudan konuşma
Öğretmen “Bugün ders yok” dedi. söz konusu. Annem “Okula geç kalacaksın” dedi. bağır. Arkadaşım ‘Benimle gel’ dedi. söz konusu.
Dolaylı anlatım
Öğretmenin bugün ders olmadığını söylediğini duydum. Annemin okula geç kalacağını söyleyerek bana bağırdığını öğrendim. Arkadaşımın benimle gelmek istediğini söyledi.
Aktarılan Konuşma Kuralları
Dolaylı anlatımda, bildirilen cümlenin özne, yüklem, zaman, kişisel zamir ve bağlaç gibi unsurları iletişim kuran kişinin ifadesine göre değiştirilebilir. Bu değişiklikleri yaparken aşağıdaki kurallara uymak gerekir:
Ders: Alıntı yapılan cümlenin konusu, alıntı yapan kişinin cümlesinin konusuyla uyumlu olmalıdır. Örneğin:
Doğrudan İfade: “Bu kitabı okuyacağım” dedi. söz konusu.
Dolaylı anlatım: Bu kitabı okuyacağını söyledi.
Yüklem: Alıntılanan cümlenin yüklemi, alıntı yapanın cümlesindeki yüklemle uyumlu olmalıdır. Örneğin:
Doğrudan İfade: Ali: “Buraya geleceğim.” söz konusu.
Dolaylı anlatım: Ali’nin buraya geleceğini söyledi.
Gergin: Alıntı yapılan cümlenin zamanı, alıntıyı yapan kişinin cümlesinin zamanı ile uyumlu olmalıdır. Örneğin:
Doğrudan İfade: “Bu kitabı yarın okuyacağım.” söz konusu.
Dolaylı anlatım: Bu kitabı yarın okuyacağını söyledi.
Kişi zamirleri: Alıntılanan cümledeki şahıs zamirleri, alıntı yapan kişinin cümlesindeki şahıs zamirleriyle uyumlu olmalıdır. Örneğin:
Doğrudan İfade: “Bu kitabı ona vereceğim.” söz konusu.
Dolaylı anlatım: Bu kitabı kendisine vereceğini söyledi.
Bağlaçlar: Alıntılanan cümlenin bağlaçlarının, alıntı yapan kişinin cümlesindeki bağlaçlarla uyumlu olması gerekir. Örneğin:
Doğrudan konuşma: “Bu kitabı okuyacağım ama sonra ona vereceğim.” söz konusu.
Dolaylı anlatım: Bu kitabı okuyacağını ama sonra ona vereceğini söyledi.
Aktarılan Konuşma Türleri
Dolaylı anlatım, cümlenin yapısına göre iki türde incelenebilir:
Doğrudan Dolaylı Konuşma: Cümlenin yapısında hiçbir değişiklik yapılmadan aktarıldığı anlatım türüdür. Örneğin:
Doğrudan İfade: “Bu kitabı okuyacağım.” söz konusu.
Doğrudan Aktarılan Konuşma: Bu kitabı okuyacağını söyledi.
Farklı Aktarılan Konuşma: Cümlenin yapısında bazı değişiklikler yapılarak aktarıldığı anlatım türüdür. Örneğin:
Doğrudan İfade: “Bu kitap çok güzel.” söz konusu.
Farklı Aktarılan Konuşma: Bu kitabın çok güzel olduğunu söyledi.
Bildirilen Konuşma Kullanım Alanları
Dolaylı anlatım günlük hayatta ve yazı dilinde sıklıkla kullanılan bir anlatım yöntemidir. A.
Bir yanıt bırakın