Deprem Nedir?
Deprem, yer kabuğunda beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan enerjinin ve bu dalgaların dünyayı sarsması sonucu oluşan sismik dalgalanmalar olayıdır. Dünya yüzeyinde meydana gelen depremler bazen sarsıntı, bazen de yer değiştirme şeklinde kendini gösterir.
Depremler yer kabuğunun altındaki hareketlerden kaynaklanır. Yerkabuğu 7 büyük ve 100’den fazla küçük levhadan oluşan bir yapıya sahiptir. Bu plakalar mantodaki konveksiyon akımları nedeniyle sürekli hareket halindedir. Plakaların hareketi yer kabuğunda kırılmalara neden olur. Bu kırılmalar ani enerji salınımına ve depremlere neden olur.
Deprem dünyanın her yerinde meydana gelebilir. Ancak depremlerin en sık meydana geldiği bölgeler levhaların hareket ettiği bölgelerdir. Bu bölgeler genellikle okyanusların kenarlarında ve kıta kenarlarında bulunur.
Deprem Türleri
Depremler sebeplerine ve özelliklerine göre farklı türlere ayrılmaktadır.
Tektonik depremler: Bunlar yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketi nedeniyle meydana gelen depremlerdir. En sık görülen deprem türüdür.
Volkanik depremler: Yanardağların patlaması sonucu depremler meydana geliyor.
Tsunami depremleri: Bunlar okyanus tabanında meydana gelen depremlerin neden olduğu dalgalardır.
Maden depremleri: Bunlar madenlerde yapılan çalışmalardan kaynaklanan depremlerdir.
Depremlerin Etkileri
Depremler can ve mal kaybına neden olan yıkıcı olaylardır. Depremlerin etkileri depremin büyüklüğüne, derinliğine ve yerleşimin özelliklerine bağlı olarak değişmektedir.
Depremlerin başlıca etkileri şunlardır:
Can kaybı: Depremler binaların ve diğer yapıların çökmesi nedeniyle can kaybına neden olur.
Mal kaybı: Depremler binalar ve diğer yapıların yanı sıra yol, köprü, elektrik, su ve iletişim gibi altyapılarda da büyük hasara neden olur.
Heyelanlar: Depremler heyelanlara yol açarak can ve mal kayıplarına neden olabilir.
Tsunamiler: Okyanus tabanında meydana gelen depremlerin neden olduğu tsunamiler, kıyı bölgelerinde büyük yıkımlara neden olabiliyor.
Depremleri Önlemek
Depremleri tamamen önlemek mümkün değildir. Ancak depremin etkilerini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler var.
Deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerde dayanıklı binalar inşa edilmelidir.
Depremlerde oluşabilecek hasarların azaltılması için yapıların güçlendirilmesi gerekmektedir.
Deprem anında ne yapacağını bilen bireylerin eğitilmesi gerekmektedir.
Deprem anında ne yapılmalı
Deprem anında sakin ve paniğe kapılmadan şunları yapmanız gerekir:
Bir binanın içindeyseniz sağlam bir zemine diz çökün ve ellerinizle başınızı koruyun.
Bir binanın dışındaysanız açık bir alana gidin ve hiçbir şeye tutunmayın.
Araç içindeyseniz aracınızı durdurun ve güvenli bir yere park edin.
Depremden sonra ne yapılmalı
Depremden sonra şunları yapmalısınız:
Çevrenizdeki durumu kontrol edin ve tehlikeli bir durum varsa bölgeden uzaklaşın.
Yaralılara yardım edin.
Elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetleri kontrol edin.
Yetkililere bilgi verin.
Depreme hazırlıklı olunmalı
Depreme hazırlıklı olmak için şunları yapabilirsiniz:
Deprem çantası hazırlayın. İlk yardım malzemeleri, yiyecek, su, battaniye, el feneri ve radyo gibi ihtiyaç duyacağınız malzemeleri çantanızda bulundurun.
Deprem planı yapın. Deprem anında ne yapacağınızı planlayın.
Deprem eğitimi alın. Deprem sırasında nasıl davranılacağını öğrenmek için eğitim alın.
Depremler dünyanın her yerinde meydana gelebilecek doğal afetlerdir. Depreme hazırlıklı olmak can ve mal kayıplarını azaltmak açısından önemlidir.
Bir yanıt bırakın