Azınlıklar Nelerdir?
Azınlıklar, toplumdaki çoğunluk grubundan farklı özelliklere sahip gruplardır. Bu farklılıklar etnik köken, din, dil, kültür, yaşam tarzı veya siyasi görüşler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
Azınlıklar Nasıl Tanımlanır?
Azınlıklar hem yasal hem de sosyolojik olarak farklı şekillerde tanımlanabilir. Yasal bir bakış açısından, azınlıklar genellikle bir devletin Anayasası veya diğer yasalarında tanımlanır. Sosyolojik bir bakış açısından, azınlıklar sayısal olarak azınlık olmak, çoğunluktan farklı özelliklere sahip olmak ve bu farklılıkları korumak için dayanışma göstermek gibi faktörlere göre tanımlanır.
Azınlıklar Nasıl Sınıflandırılır?
Azınlıklar çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir. En yaygın sınıflandırma biçimi, azınlıkların farklılıklarının dayandığı unsurlara göredir. Bu sınıflandırmaya göre azınlıklar etnik, dini, dilsel, kültürel ve politik azınlıklar olarak sınıflandırılabilir.
Etnik azınlıklarbir ülkenin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan etnik gruptan farklı bir etnik kökene sahip gruplardır. Örneğin, Türkiye’de Türklerin yanı sıra Rumlar, Ermeniler, Kürtler, Araplar ve Lazlar gibi etnik azınlıklar da vardır.
Dini azınlıklarbir ülkenin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan dinsel gruptan farklı bir dine mensup gruplardır. Örneğin, Türkiye’de Müslümanların yanı sıra Hristiyanlar, Yahudiler ve Aleviler gibi dini azınlıklar da vardır.
Dilsel azınlıklarbir ülkenin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan dilden başka bir dil konuşan gruplardır. Örneğin Türkiye’de Türkçe’ye ek olarak Kürtçe, Zazaca, Lazca ve Arapça konuşan dilsel azınlıklar vardır.
Kültürel azınlıklarBir ülkenin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan kültürden farklı bir kültüre sahip olan gruplardır. Örneğin Türkiye’de Türk kültürünün yanı sıra Kürt kültürü, Ermeni kültürü ve Yunan kültürü gibi kültürel azınlıklar da vardır.
Siyasi azınlıklarbir ülkenin nüfusunun çoğunluğunun siyasi görüşünden farklı bir siyasi görüşe sahip olan gruplardır. Örneğin, Türkiye’de muhalif siyasi partilerin destekçileri siyasi azınlık olarak kabul edilebilir.
Azınlıkların Hakları
Azınlık hakları uluslararası hukukta ve birçok ülkenin ulusal yasalarında garanti altına alınmıştır. Uluslararası hukukta azınlık hakları Birleşmiş Milletler (BM) Şartı, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, BM Azınlık Hakları Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi belgelerde yer almaktadır. BM Şartı’nın 1. maddesi, tüm insanların ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi görüş veya başka herhangi bir gerekçeyle ayrımcılık yapılmaksızın eşit haklara sahip olduğunu öngörmektedir. BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 2. maddesi aynı hükmü tekrarlamaktadır. BM Azınlık Hakları Beyannamesi azınlık haklarını daha ayrıntılı olarak tanımlamaktadır. Beyannamenin 2. maddesine göre azınlıklara aşağıdaki haklar tanınmalıdır:
Kendi kültürünü, dinini, dilini ve geleneklerini geliştirme ve koruma hakkı
Eğitim ve kültürde kendi dillerini kullanma hakkı
Kendi toplumlarında özyönetim hakkı
Eşit fırsatlara sahip olma hakkı
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 14. maddesi azınlık haklarının korunmasını garanti altına alır. Bu maddeye göre, sözleşmede tanınan haklar “ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer görüş, ulusal veya sosyal köken, ulusal bir azınlığa üyelik, mülkiyet, doğum veya herhangi bir başka statü” temelinde ayrımcılığa tabi tutulamaz.
Azınlıklarla İlgili Konular
Azınlıklar çoğu toplumda ayrımcılık, baskı, şiddet ve zulüm gibi çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır.
Ayrımcılıkazınlık haklarının ihlalinin en yaygın biçimidir. Azınlıklar eğitim, istihdam, sağlık hizmeti, kamu hizmetlerine erişim ve diğer alanlarda ayrımcılıkla karşılaşabilirler.
Baskıazınlıkların kültürlerini, dinlerini ve dillerini ifade etme özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Azınlıklar
Bir yanıt bırakın