Atmosfer Nedir?
Atmosfer, bir gök cisminin etrafını saran gaz ve buhar tabakasıdır. Dünya’nın atmosferi 100 kilometreye kadar uzanan bir tabakadan oluşur. Bu tabakaya aşağıdan yukarıya doğru troposfer, stratosfer, mezosfer, termosfer ve ekzosfer denir. Atmosferin temel işlevi Dünya’yı zararlı ışınlardan korumak, ısı dengesini sağlamak ve yaşam için gerekli gazları sağlamaktır.
Atmosferin Bileşenleri
Atmosferin ana bileşenleri azot (%78) ve oksijendir (%21). Ayrıca atmosferde karbondioksit, su buharı, argon, helyum, neon, kripton, ksenon ve radon gibi çok az miktarda gaz bulunur. Atmosferdeki gazların oranı Dünya’nın oluşumundan bu yana büyük ölçüde değişmeden kalmıştır. Bu, Dünya’da yaşamı mümkün kılan önemli bir faktördür.
Atmosferin Katmanları
Atmosfer yukarı doğru çıktıkça sıcaklık ve basınç azalır. Bu nedenle atmosferin katmanları sıcaklık ve basınçlarına göre sınıflandırılır.
Troposfer
Atmosferin en alt katmanı olan troposfer yerden yaklaşık 12 kilometreye kadar uzanır. Troposfer, atmosferin en yoğun katmanıdır ve Dünya üzerindeki tüm hava olaylarının meydana geldiği yerdir. Yerden yukarı doğru çıkıldıkça troposferdeki sıcaklık azalır. Bu nedenle troposferin sıcaklığı yerden 10 kilometreye kadar yaklaşık 15°C’dir.
Stratosfer
Troposferin üzerinde yer alan stratosfer, dünyadan yaklaşık 50 kilometreye kadar uzanır. Stratosfer ozon tabakasının evidir. Ozon tabakası Dünya’yı zararlı ultraviyole ışınlardan korur. Stratosferdeki sıcaklık, dünyadan yukarı doğru çıkıldıkça artar. Bu nedenle stratosferin sıcaklığı yerden 50 kilometre yüksekliğe kadar -50°C civarındadır.
Mezosfer
Stratosferin üzerinde bulunan mezosfer, yerden yaklaşık 85 kilometreye kadar uzanır. Mezosfer, Dünya’nın en soğuk katmanıdır. Mezosferdeki sıcaklık yukarı doğru hareket ettikçe azalır. Bu nedenle, mezosferdeki sıcaklık yerden 85 kilometreye kadar yaklaşık -100°C’dir.
Termosfer
Mezosferin üzerinde bulunan termosfer, yerden yaklaşık 500 kilometre yukarıya kadar uzanır. Termosfer, atmosferin en sıcak tabakasıdır. Termosferdeki sıcaklık yerden yukarı doğru hareket ettikçe artar. Bu nedenle, termosferdeki sıcaklık yerden 500 kilometre yukarıya kadar yaklaşık 1500°C’dir.
Ekzosfer
Termosferin üzerinde yer alan ekzosfer, Dünya atmosferinin en dış katmanıdır. Ekzosfer, dünya yüzeyinden yaklaşık 1000 kilometreye kadar uzanır. Ekzosferdeki sıcaklık yukarıya doğru çıkıldıkça azalır. Ancak ekzosferdeki sıcaklık, dünya yüzeyinden 1000 kilometre yüksekliğe kadar yaklaşık 100°C’dir.
Atmosferin Rolü
Atmosfer Dünya için çok önemli bir rol oynar. Atmosfer Dünya’yı zararlı ışınlardan korur, ısı dengesini korur ve yaşam için gerekli gazları sağlar.
Atmosferin Zararlı Işınlardan Koruyucu Rolü
Atmosfer, Dünya’yı Güneş’ten gelen zararlı ışınlardan korur. Bu ışınlar arasında ultraviyole ışınları, X ışınları ve gama ışınları bulunur. Ultraviyole ışınları canlı dokulara zarar verebilir ve kansere neden olabilir. X ışınları ve gama ışınları çok güçlüdür ve canlı dokuları yok edebilir. Atmosfer, bu zararlı ışınları emerek Dünya’yı korur.
Isı Dengesinin Sağlanmasında Atmosferin Rolü
Atmosfer dünyanın ısı dengesini sağlar. Atmosferdeki gazlar Güneş’ten gelen enerjiyi emerek Dünya’yı ısıtır. Atmosferdeki gazlar
Bir yanıt bırakın