Atmosfer Nedir?
Atmosfer, Dünya’nın çekim kuvvetiyle gezegeni çevreleyen bir gaz tabakasıdır. Yaklaşık %78’i nitrojen, %21’i oksijen, %0,93’ü argon, %1’i su buharı ve geri kalanı diğer bazı gazlardan oluşur. Bu gaz karışımına genel olarak hava denir. Atmosfer, Dünya’daki yaşamın korunmasında çok önemli bir rol oynamaktadır. Güneş’ten gelen zararlı ışınları engeller, Dünya’nın sıcaklığını dengeler ve yağmur, kar ve diğer hava olaylarını yaratır.
Atmosferin Katmanları
Atmosfer farklı özelliklere sahip beş katmana ayrılır:
Troposfer: Dünya yüzeyine en yakın katmandır. Kalınlığı yaklaşık 10 km’dir. Hava basıncı ve sıcaklık yerden yükseldikçe bu katmanda azalır. Troposfer, bulutların oluştuğu, hava olaylarının meydana geldiği ve yaşamın var olduğu katmandır.
Stratosfer: Troposferin üstünde bulunur. Kalınlığı yaklaşık 50 km’dir. Ozon tabakası stratosferde bulunur. Ozon tabakası Güneş’ten gelen zararlı ultraviyole ışınları emerek Dünya’daki yaşamı korur.
Mezosfer: Stratosferin üstünde yer alır. Kalınlığı yaklaşık 80 km’dir. Bu katmanda yerden yükseldikçe sıcaklık azalır.
Termosfer: Mezosferin üstünde bulunur. Kalınlığı yaklaşık 500 km’dir. Yerden yukarıya çıkıldıkça bu katmanda sıcaklık artar.
Ekzosfer: Termosferin üstünde yer alır. Kalınlığı belirsizdir. Atmosfer yerden yükseldikçe incelir ve sonunda uzayla karışır.
Atmosferin İşlevleri
Atmosfer, Dünya’daki yaşamın sürdürülmesinde önemli bir rol oynar. Bu işlevlerden bazıları şunlardır:
Güneşin zararlı ışınlarını engeller: Atmosfer, Güneş’ten gelen zararlı ultraviyole ışınlarını emerek Dünya’daki yaşamı korur.
Dünyanın sıcaklığını dengeler: Atmosfer, Dünya yüzeyinden gelen ısıyı hapseder ve gece ve gündüz sıcaklıklarını dengeler.
Yağmur, kar ve diğer hava olaylarını yaratır: Atmosferdeki su buharı bulutların oluşmasına neden olur. Bulutlardan gelen yağışlar Dünya’ya su sağlar.
Canlıların nefes almasına yardımcı olur: Atmosferdeki oksijen canlıların solunumu için gereklidir.
Atmosferik kirlilik
Atmosferik kirlilik, atmosferdeki zararlı maddelerin miktarının artmasıdır. Bu zararlı maddeler insan faaliyetleri ve doğal olaylardan kaynaklanabilir. Atmosferik kirliliğin başlıca nedenleri şunlardır:
İnsan aktiviteleri: Fabrikalar, araçlar ve evler gibi insan faaliyetleri atmosfere zararlı gazlar, toz ve duman salmaktadır.
Doğa olayları: Volkanik patlamalar, orman yangınları ve toz fırtınaları gibi doğal olaylar da atmosfer kirliliğine neden olabilir. Atmosfer kirliliği insan sağlığı ve çevre için ciddi bir tehdit oluşturur. Kirli hava solunum yolu hastalıklarına, kansere ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca asit yağmuru, ozon tabakasının incelmesi ve küresel ısınma gibi çevresel sorunlara da yol açabilir.
Atmosfer Kirliliğinin Önlenmesi
Atmosfer kirliliğini önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
Temiz enerji kaynaklarına yönelmek: Fosil yakıtlar yerine temiz enerji kaynaklarının kullanılması atmosfere zararlı gazların salınımını azaltacaktır.
Enerji tasarrufu: Enerji tasarrufu, atmosfere zararlı gazların salınımını azaltmaya yardımcı olacaktır.
Atıklarımızın azaltılması ve geri dönüştürülmesi: Atıklarımızı azaltmak ve geri dönüştürmek, zararlı gazların atmosfere salınımını azaltacaktır. Atmosfer, Dünya’daki yaşamın korunması için çok önemli bir varlıktır. Atmosfer kirliliği insan sağlığı ve çevre için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle atmosfer kirliliğinin önlenmesi konusunda hepimizin üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmemiz gerekiyor.
Bir yanıt bırakın