Aspirasyon Nedir?
Aspirasyon, bir sıvı, katı veya gazın solunum yoluna kaçması veya nefes borusuna geçmesidir. Normalde solunum yolu ve sindirim sistemi birbirinden ayrıdır ve bu iki sistem, yiyecek ve sıvıların yanlışlıkla akciğerlere kaçmasını önleyecek özel yapılarla donatılmıştır. Aspirasyon çeşitli sağlık sorunlarına ve komplikasyonlara yol açabilir. Aspirasyonun olası sonuçları:
Akciğer enfeksiyonları: Aspirasyon sonucu solunum yoluna giren madde akciğerlerde enfeksiyona neden olabilir. Bu duruma aspirasyon pnömonisi denir.
Akciğer hasarı: Aspirasyon sonucu solunum yoluna kaçan madde akciğerlere zarar verebilir. Bu durum aspirasyon pnömonisi, aspirasyon bronşiti veya aspirasyon alveoliti gibi çeşitli akciğer hastalıklarına yol açabilir.
Ölüm: Aspirasyon, özellikle bilinci kapalı hastalarda ölümcül olabilir.
Aspirasyonun Nedenleri
Aspirasyon çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Aspirasyonun en yaygın nedenleri şunlardır:
Yutma güçlüğü: Yutma güçlüğü çeken kişilerde yutma sırasında yanlışlıkla yiyecek veya sıvıları hava yollarına çekme riski daha yüksektir. Yutma güçlüğü aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir:
Beyin felci
Parkinson hastalığı
Multipl skleroz
baş ve boyun kanseri
Bazı kas ve sinir hastalıkları
Bilinç kaybı: Bilinçsiz kişiler yutma reflekslerini kontrol edemezler ve bu nedenle yutma sırasında solunum yoluna yanlışlıkla yiyecek veya sıvı sızdırma riskleri daha yüksektir. Bilinç kaybı aşağıdaki durumlarda meydana gelebilir:
Anestezi
Travma
Şok
Alkol veya ilaç zehirlenmesi
Kusma: Kusma sırasında mide içeriği ağza geri kaçabilir ve solunum yollarına kaçabilir.
Öksürük: Şiddetli öksürük hava yolunu tıkayarak aspirasyona yol açabilir.
Yiyecek veya sıvı tıkanıklığı: Hava yoluna sıkışan bir parça yiyecek veya sıvı aspirasyona neden olabilir.
Aspirasyon Belirtileri
Aspirasyon belirtileri, aspirasyon miktarına ve aspirasyona neden olan maddenin türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Aspirasyon belirtileri şunları içerir:
Öksürük
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Hırıltı
Mide bulantısı
Kusma
Ateş
Aspirasyon Tedavisi
Aspirasyon tedavisi, aspirasyon miktarına ve aspirasyona neden olan maddenin türüne bağlı olarak değişir. Aspirasyon tedavisinin amacı, solunum yolundan materyali temizlemek ve aspirasyondan kaynaklanan komplikasyonları önlemektir. Aspirasyon tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Aspirasyon: Aspirasyon, bir şırınga veya tüp kullanılarak materyalin solunum yolundan temizlenmesi için kullanılan bir işlemdir.
Oksijen terapisi: Oksijen tedavisi hava yollarının açılmasına ve solunumun desteklenmesine yardımcı olur.
Antibiyotikler: Antibiyotikler aspirasyonun neden olduğu enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
Aspirasyonun Önlenmesi
Aspirasyonu önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:
Yutma güçlüğü çeken kişiler yutma pozisyonlarını dikkatli seçmelidirler.
Yutma güçlüğü çeken kişilerin, yiyecekleri yavaş ve dikkatli çiğnemeleri gerekir.
Yutma güçlüğü çeken kişiler yemek yerken aşırı sıvı tüketmemelidir.
Bilinci kapalı olan hastalar başları 30-45 derece yükseltilmiş bir pozisyonda tutulmalıdır.
Bebekler emzirirken veya biberonla beslerken dik pozisyonda tutulmalıdır.
**Aspirasyon ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen ciddi bir tıbbi durumdur. Aspirasyon riski taşıyan kişiler aspirasyonu önlemek için gerekli önlemleri almalıdır.
Bir yanıt bırakın