Öşür Vergisi Nedir?
Aşar vergisi, 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başına kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda uygulanan bir tarım vergisiydi. Aşar kelimesi, “onda bir” anlamına gelen Arapça “öşr” kelimesinden gelir. Bu vergi, köylülerin ürettiği tarım ürünlerinin onda birinin devlete ödenmesiyle uygulanıyordu.
Öşür Vergisinin Tarihi
Öşür vergisinin kökeni İslam’a dayanmaktadır. İslam hukukunda Müslümanların ürettikleri ürünlerin onda birini zekât olarak ödemeleri hükme bağlanmıştır. Öşür vergisi bu hükme dayanarak ortaya çıkan bir vergidir. Öşür vergisi ilk olarak 13. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda uygulanmıştır. Bu dönemde devlete gelir sağlamak amacıyla çeşitli vergiler toplanıyordu. Bu vergiler arasında öşür vergisi önemli bir yer tutuyordu. Osmanlı İmparatorluğu’nun genişlemesiyle birlikte öşür vergisi daha da yaygınlaştı. Devletin egemenliği altındaki topraklarda yaşayan tüm köylüler öşür vergisi ödemekle yükümlüydü. Öşür vergisi Osmanlı İmparatorluğu için başlıca gelir kaynaklarından biri haline geldi. Devlet gelirinin yaklaşık %40’ı öşür vergisi ile sağlanıyordu.
Öşür Vergisinin Uygulanması
Öşür her yıl hasat mevsiminde toplanırdı. Verginin toplanması devlet tarafından atanan mültezimler tarafından yapılırdı. Mültezimler köyleri ziyaret ederek öşür toplardı. Öşür oranı üretilen ürünün çeşidine ve kalitesine göre değişirdi. Genel olarak tahıl ürünlerinden alınan öşür vergisi %10 iken, meyve ve sebzelerden alınan öşür vergisi %5 olurdu. Öşür vergisinin toplanması sırasında çeşitli usulsüzlükler yapıldığı bilinmektedir. Mültezimler köylülerden aşırı vergi toplamak veya vergi toplamaya zorlamak gibi yöntemlerle köylüleri sömürüyorlardı.
Öşür Vergisinin Kaldırılması
Osmanlı İmparatorluğu’nun sona ermesiyle birlikte ondalık vergisi kaldırıldı. 1925’te çıkarılan bir yasayla ondalık vergisi kaldırıldı ve yerine arazi vergisi getirildi.
Öşür Vergisinin Önemi
Öşür vergisi, Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve sosyal yapısında önemli bir rol oynamıştır. Devlet gelirlerinin önemli bir bölümünü sağlayan öşür vergisi, Osmanlı İmparatorluğu’nun tarım politikasını da etkilemiştir. Öşür vergisi, Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal üretimi ve tarım ürünlerinin pazarlanmasını teşvik etmiştir. Ancak öşür vergisi, köylüler üzerindeki baskıyı artırmış ve ekonomik durumlarını olumsuz etkilemiştir.
Öşür Vergisinin Etkileri
Öşür vergisinin Osmanlı İmparatorluğu ve toplum üzerinde çeşitli etkileri olmuştur. Bu etkiler şu şekilde özetlenebilir:
Ekonomik etkiler: Osmanlı İmparatorluğu’nun başlıca gelir kaynaklarından biri olarak ondalık vergisi önemli bir rol oynamıştır. Devlet gelirlerinin yaklaşık %40’ı ondalık vergisinden sağlanmaktaydı.
Sosyal etkiler: Öşür vergisi, Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal üretimi ve tarımsal ürünlerin pazarlanmasını teşvik etti. Ancak öşür vergisi köylüler üzerindeki baskıyı artırdı ve ekonomik durumlarını olumsuz etkiledi.
Siyasi etkiler: Öşür vergisi Osmanlı İmparatorluğu’nun tarım politikasını etkilemiştir. Öşür vergisinin yüksek oranı tarımsal üretimi azaltmış, bu da Osmanlı İmparatorluğu’nun dışa bağımlılığını artırmıştır. Öşür vergisi Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve sosyal yapısında önemli bir rol oynamıştır. Öşür vergisinin etkileri Osmanlı İmparatorluğu’nun sonuna kadar devam etmiştir.
Bir yanıt bırakın