Artikülasyon Nedir?
Artikülasyon, konuşma seslerinin üretilmesi sürecidir. Bu işlem, havanın ses tellerinden geçmesi ve daha sonra artikülatör organlar tarafından şekillendirilmesiyle meydana gelir. Eklem organları dudaklar, dil, dişler, damak, burun boşluğu, yutak ve gırtlaktır. Artikülasyon sürecinin ilk aşaması havanın ses tellerinden geçmesidir. Ses telleri gırtlakta bulunan iki zardır. Hava ses tellerinin arasından geçerken titreşir ve bu titreşimler ses dalgalarına dönüşür. Eklemlenme sürecinin ikinci aşaması havanın eklemleyici organlar tarafından şekillendirilmesidir. Eklem organları seslerin şeklini ve konumunu değiştirerek farklı seslerin üretilmesini sağlar. Artikülasyon süreci karmaşık ve koordineli bir süreçtir. Bu sürecin sağlıklı gerçekleşebilmesi için eklem organlarının sağlıklı ve iyi koordineli olması gerekir.
Artikülasyon Bozukluğu
Artikülasyon bozukluğu, konuşma seslerinin yanlış üretilmesidir. Artikülasyon bozukluğu olan kişiler konuşma seslerini doğru ve tam olarak üretemezler. Bu, konuşmanın netliğini ve etkililiğini azaltabilir. Artikülasyon bozuklukları çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında genetik faktörler, nörolojik bozukluklar, fiziksel engeller ve çevresel faktörler yer almaktadır. Çocuklarda ve yetişkinlerde artikülasyon bozuklukları görülebilmektedir. Çocuklarda artikülasyon bozuklukları genellikle 5-7 yaşları arasında kendiliğinden düzelir. Ancak bazı durumlarda artikülasyon bozuklukları yetişkinlik döneminde de devam edebilir. Artikülasyon bozukluklarının belirtileri şunlardır: Seslerin yanlış üretilmesi Seslerin eksik üretilmesi Seslerin zorlukla üretilmesi Seslerin tekrarlanması Seslerin distorsiyonlu olarak üretilmesi Seslerin karıştırılması Artikülasyon bozukluklarının tanısı konuşma terapisti tarafından konulur. Konuşma terapisi artikülasyon bozukluklarının tedavisinde etkili bir yöntemdir.
Eklemleme Türleri
Artikülasyon bozuklukları çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir. Bu kriterlerden bazıları şunlardır:
Seslerin yeri: Artikülasyon bozuklukları seslerin nerede üretildiğine göre sınıflandırılabilir. Örneğin, “p” ve “b” sesleri aynı yerde üretilir. Bu nedenle, bu sesleri karıştıran bir kişide “p/b” ses transpozisyonu adı verilen bir artikülasyon bozukluğu vardır.
Seslerin biçimi: Artikülasyon bozuklukları seslerin şekline göre sınıflandırılabilir. Örneğin, “s” ve “z” sesleri aynı şekilde üretilir. Ancak, bu sesleri karıştıran bir kişide “s/z” sesleri karışıklığı adı verilen bir artikülasyon bozukluğu vardır.
Ses sayısı: Artikülasyon bozuklukları ses sayısına göre sınıflandırılabilir. Örneğin sadece “r” sesini hatalı çıkaran bir kişide “r” sesi eksikliği adı verilen artikülasyon bozukluğu vardır.
Seslerin yoğunluğu: Artikülasyon bozuklukları seslerin şiddetine göre sınıflandırılabilir. Örneğin çok yüksek veya çok alçak sesler çıkaran bir kişide “ses şiddeti bozukluğu” adı verilen artikülasyon bozukluğu vardır.
Artikülasyon Bozukluğunun Tedavisi
Artikülasyon bozukluğunun tedavisinde konuşma terapisinden yararlanılmaktadır. Konuşma terapisinde artikülasyon bozukluğunun nedenine ve ciddiyetine bağlı olarak farklı teknikler kullanılır. Konuşma terapisinde kullanılan tekniklerden bazıları şunlardır:
Modelleme: Konuşma terapisti doğru seslerin nasıl üretileceğini gösterir ve hastadan bu sesleri taklit etmesini ister.
Duyusal uyarım: Konuşma terapisti hastanın artikülatör organlarını hissetmesine ve hareket ettirmesine yardımcı olur. Bu, seslerin doğru üretilmesine yardımcı olur.
Oyunlar ve aktiviteler: Konuşma terapisti, konuşma seslerini eğlenceli hale getiren oyunlar ve aktiviteler kullanır. Bu da hastanın motivasyonunu artırır. Konuşma terapisi düzenli uygulandığında artikülasyon bozukluklarının tedavisinde etkili bir yöntemdir.
Bir yanıt bırakın