Artçı şok nedir?
Artçı sarsıntılar, ana depremden sonra meydana gelen daha küçük depremlere verilen addır. Artçı sarsıntılar, ana depremin yer kabuğunda yarattığı kırılmaların devamı olarak ortaya çıkar. Ana depremden sonra yer kabuğundaki bu kırıkların tamamen iyileşmesi zaman alır. Bu dönemde yer kabuğunda küçük çaplı sarsıntılar yaşanmaya devam ediyor. Bu sarsıntılara artçı şok deniyor. Ana depremin meydana geldiği bölgede ve çevresinde artçı sarsıntılar hissediliyor. Artçı sarsıntıların şiddeti ana depremin büyüklüğüne göre değişmektedir. Ana depremin büyüklüğü ne kadar büyük olursa artçı depremlerin şiddeti de o kadar büyük olur. Artçı sarsıntılar ana depremden sonra birkaç gün, hafta ve hatta aylarca devam edebilir. Artçı sarsıntıların şiddeti ve sıklığı zamanla azalıyor.
Artçı sarsıntıların nedenleri
Artçı sarsıntılar, ana depremin yer kabuğunda yarattığı kırılmaların devamı olarak ortaya çıkar. Ana deprem sırasında yer kabuğunda büyük çaplı kırılmalar meydana gelir. Bu kırılmalardan sonra yer kabuğundaki gerilmeler azalmaya başlar. Ancak yer kabuğunun tam olarak toparlanması için zamana ihtiyaç vardır. Bu dönemde yer kabuğunda küçük çaplı sarsıntılar yaşanmaya devam ediyor. Bu sarsıntılara artçı şok deniyor. Artçı sarsıntıların nedenleri, ana depremin nedenine bağlı olarak değişebilir. Plaka hareketleri, volkanik patlamalar veya yeraltı suyunun hareketi gibi çeşitli nedenlerle büyük bir deprem meydana gelebilir. Artçı sarsıntıların nedenleri de bu faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Artçı sarsıntıların sonuçları
Ana depremden sonra artçı sarsıntılar bölgedeki yapılarda hasara neden olabilir. Artçı sarsıntıların şiddeti ana depremin büyüklüğüne göre değişmektedir. Ana depreme yakın büyüklükteki artçı sarsıntılar, ana depremden daha fazla hasara neden olabilir. Artçı sarsıntılar bölgede yaşayan insanlar üzerinde psikolojik etkiler de yaratabilmektedir. Artçı sarsıntılar insanlarda korku ve kaygı yaşamanıza neden olabiliyor. Bu durum insanların günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebilmektedir.
Artçı Sarsıntıları Önlemek
Artçı sarsıntılar doğal bir olaydır. Bu nedenle artçı sarsıntıların tamamen önlenmesi mümkün değildir. Ancak artçı sarsıntıların etkilerini azaltmak için bazı önlemler alınabilir. Artçı sarsıntıların etkilerini azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır: Binaların depreme dayanıklı inşa edilmesi, deprem sırasında güvenli bir yerde bulunması ve deprem sonrasında artçı sarsıntılara karşı hazırlıklı olunması.
Artçı Depremlere Karşı Alınabilecek Önlemler
Artçı sarsıntılara karşı alınabilecek önlemler şunlardır: Depreme dayanıklı bina inşa etmek: Depreme dayanıklı bina inşa etmek, artçı sarsıntılardan kaynaklanan hasarların azaltılmasına yardımcı olur. Deprem sırasında güvenli bir yerde olmak: Deprem sırasında güvenli bir yerde olmak, artçı sarsıntılardan kaynaklanan yaralanma riskini azaltır. Deprem sonrası artçı sarsıntılara hazırlıklı olmak: Deprem sonrasında artçı sarsıntıların devam edeceğini bilmek ve buna göre hazırlıklı olmak, artçı sarsıntıların vereceği hasarın azaltılmasına yardımcı olur.
Türkiye’de artçı sarsıntılar
Türkiye deprem kuşağında yer alan bir ülke. Bu nedenle Türkiye’de depremler sıklıkla meydana geliyor. Türkiye’de meydana gelen depremlerin büyük bir kısmı ana depremden sonra artçı şok olarak devam etmektedir. Türkiye’de meydana gelen önemli artçı sarsıntılardan bazıları şunlardır: 1999 Gölcük depremi: 17 Ağustos 1999’da meydana gelen Gölcük depreminin ardından bölgede 2 binin üzerinde artçı sarsıntı meydana geldi. 2011 Van depremi: 23 Ekim 2011’de meydana gelen Van depreminin ardından bölgede 10 binin üzerinde artçı sarsıntı meydana geldi. 2023 Elazığ depremi: 24 Ocak 2023’te meydana gelen Elazığ depreminin ardından bölgede 2 binin üzerinde artçı sarsıntı meydana geldi. **Sonuç olarak artçı sarsıntılar, ana depremden sonra meydana gelen daha küçük depremlerdir. Artçı şoklar, ana depremin neden olduğu yer kabuğunun çökmesidir.
Bir yanıt bırakın