Antidepresan nedir?
Antidepresanlar, beyindeki nörotransmitter adı verilen kimyasalların düzeylerini değiştirerek ruh halini ve davranışları iyileştirmeye yardımcı olan ilaçlardır. Beyindeki nörotransmiterler sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan maddelerdir. Depresyon, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) ve diğer bazı duygudurum bozukluklarını tedavi etmek için kullanılırlar.
Antidepresanların Etki Mekanizması
Antidepresanların nasıl etki gösterdiği tam olarak bilinmiyor. Ancak beyindeki nörotransmitterlerin düzeylerini değiştirerek etki ettikleri düşünülmektedir. Serotonin, noradrenalin ve dopamin, antidepresanların etki ettiği en yaygın nörotransmitterlerdir. Serotonin ruh halini, uykuyu, iştahı ve cinsel işlevi etkileyen bir nörotransmitterdir. Antidepresanlar serotonin düzeyini artırarak depresyon belirtilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Noradrenalin uyanıklığı, dikkati ve motivasyonu etkileyen bir nörotransmitterdir. Antidepresanlar noradrenalin düzeylerini artırarak anksiyete belirtilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Dopamin ödülü, motivasyonu ve hareketi etkileyen bir nörotransmitterdir. Antidepresanlar dopamin düzeylerini artırarak OKB ve TSSB belirtilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Antidepresan Çeşitleri
Antidepresanlar etken maddelerine göre farklı sınıflara ayrılmaktadır. Antidepresanların en yaygın sınıfları şunlardır:
Trisiklik antidepresanlar: Bu ilaçlar depresyon tedavisinde en eski ve en etkili antidepresanlardır. Ancak yan etkileri diğer antidepresan sınıflarından daha fazladır.
Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI’ler): Bu ilaçlar beyindeki monoamin oksidaz enzimini bloke ederek çalışır. MAOI’ler diğer antidepresanlardan daha etkili olabilir, ancak daha ciddi yan etkilere de sahip olabilirler.
Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar): Bu ilaçlar serotonin geri alımını engelleyerek etki gösterir. SSRI’lar günümüzde en yaygın kullanılan antidepresan sınıfıdır.
Serotonin-noradrenalin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler): Bu ilaçlar hem serotonin hem de noradrenalinin geri alımını bloke ederek çalışır. SNRI’lar SSRI’lara benzer şekilde etkilidir.
Norepinefrin ve dopamin geri alım inhibitörleri (NDRI’ler): Bu ilaçlar norepinefrin ve dopaminin geri alımını engelleyerek çalışır. NDRI’ler diğer antidepresan sınıflarına göre daha az yaygındır.
Diğer antidepresanlar: Bu sınıf, bu listede belirtilmeyen diğer antidepresan ilaçları içerir.
Antidepresan Kullanımı
Antidepresanlar genellikle günde bir veya iki kez ağızdan alınır. Tedavinin uzunluğu kişinin durumuna ve semptomlarına bağlı olarak değişir. Hafif depresyon vakalarında antidepresanların etki etmesi birkaç hafta sürebilir. Orta ila şiddetli depresyon vakalarında antidepresanların etki etmesi birkaç ay sürebilir.
Antidepresan Yan Etkileri
Antidepresanların en sık görülen yan etkileri şunlardır:
Uykusuzluk hastalığı
Artan veya azalan iştah
cinsel işlev bozukluğu
baş dönmesi
Mide bulantısı
Bir kilo elma
Antidepresanlar da daha ciddi yan etkilere neden olabilir, ancak bunlar nadirdir. Bu yan etkiler şunları içerir:
Ani ölüm
Saldırı boncukları
Sinirlilik
Çalkalama
halüsinasyonlar
Baş ağrısı
Tıbbi durumlar
Antidepresanlarla Tedavi Süreci
Antidepresan tedavisi genellikle şu aşamalardan oluşur:
Teşhis: Hastalığınızın doğru bir şekilde teşhis edilebilmesi için mutlaka bir doktora görünmeniz önemlidir.
Tedavi planı: Doktor, kişinin durumuna ve semptomlarına göre bir tedavi planı geliştirecektir.
Tedavi: Antidepresanların doktor tavsiyesine göre düzenli kullanılması önemlidir.
İzleme: Doktor tedavinin ilerleyişini düzenli olarak izleyecektir.
Bir yanıt bırakın