Androjen nedir?
Androjenler, erkek seks hormonları olarak da bilinen bir steroid hormon sınıfıdır. En yaygın androjen testislerde üretilen testosterondur. Androjenler hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur ve her iki cinsiyetin cinsel gelişimi ve işlevi için önemlidir.
Androjenlerin Yapısı ve İşlevi
Androjenler kolesterolden türetilen steroid hormonlardır. Yapısal olarak androjenler, steroid halkasının 17. karbon atomuna bağlı bir hidroksil grubuna sahiptir. Bu hidroksil grubu androjenleri diğer steroid hormonlardan ayırır. Androjenlerin temel işlevi cinsel gelişimi ve işlevi düzenlemektir. Androjenler erkeklerde penis ve testislerin gelişimini, sperm üretimini ve erkeğin ikincil cinsel özelliklerini (sakal, kas kütlesi, sesin kalınlaşması) teşvik eder. Kadınlarda androjenler klitoris ve iç dudakların gelişimini, cinsel isteği ve menopozun etkilerinin azaltılmasını destekler. Androjenler ayrıca diğer birçok fizyolojik fonksiyonun düzenlenmesinde de rol oynar. Örneğin androjenler kemik mineral yoğunluğunun korunmasına, kas gücünün artmasına, yağların dağıtılmasına ve ruh halinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Androjen üretimi
Androjenlerin en önemli kaynağı testislerdir. Testislerde bulunan Leydig hücreleri testosteronun yanı sıra androstenedion ve dehidroepiandrostenedion (DHEA) gibi diğer androjenleri de üretir. Kadınlarda androjenler yumurtalıklarda, adrenal bezlerde ve yağ dokusunda üretilir. Yumurtalıklarda androjenler, androstenedion ve DHEA’nın yanı sıra testosteron üreten teka hücreleri tarafından üretilir. Adrenal bezler, androstenedion ve DHEA üreten zona retikülaris adı verilen bölgede androjenler üretir. Yağ dokusu testosteronu, androstenedion ve DHEA üreten aromataz adı verilen bir enzimle metabolize eder.
Androjenlerin Etki Mekanizması
Androjenler, hedef hücrelerde bulunan androjen reseptörleri (AR) ile etkileşime girerek etki gösterir. AR, androjenlerin bağlandığı bir proteindir. Androjenler AR’ye bağlanarak hücrelerin işlevini değiştiren hücre içi sinyal yollarını etkinleştirir. Androjenlerin hedef hücreleri cinsel organlar, kemikler, kaslar, yağ dokusu ve beyin dahil olmak üzere vücudun birçok farklı bölgesinde bulunur.
Androjenlerin Fizyolojik Etkileri
Androjenler cinsel gelişimi ve işlevi düzenlemenin yanı sıra diğer birçok fizyolojik işlevin düzenlenmesinde de rol oynar. Androjenlerin fizyolojik etkilerinden bazıları şunlardır:
Cinsel gelişim ve işlev: Androjenler erkeklerde penis ve testislerin gelişimini, sperm üretimini ve erkeğin ikincil cinsel özelliklerini (sakal, kas kütlesi, sesin kalınlaşması) teşvik eder. Kadınlarda androjenler klitoris ve iç dudakların gelişimini, cinsel isteği ve menopoz etkilerinin azaltılmasını destekler.
Kemik sağlığı: Androjenler kemik mineral yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur.
Kas kütlesi: Androjenler kas gücünü ve kas kütlesini artırmaya yardımcı olur.
Yağ dağılımı: Androjenler yağ dağılımını düzenlemeye yardımcı olur.
Mod: Androjenler ruh halini düzenlemeye yardımcı olur.
Androjen Eksikliği
Androjen eksikliği kadın ve erkeklerde çeşitli sorunlara neden olabilir. Erkeklerde androjen eksikliğine hipogonadizm denir. Hipogonadizm erkeklerde cinsel işlev bozukluğuna, kas kütlesi kaybına, osteoporoza ve ruh halinde değişikliklere neden olabilir. Kadınlarda östrojen eksikliği ile birlikte androjen eksikliği de vajinal kuruluk, cinsel işlev bozukluğu, kemik erimesi gibi sorunlara neden olabiliyor. Androjen eksikliği doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. Konjenital androjen eksikliği, genetik bir bozukluk veya hormon üretimini etkileyen bir enfeksiyon gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Daha sonra ortaya çıkan androjen eksikliği, hipofiz bezinin veya testislerin hasar görmesi, adrenal bezlerin yetersiz çalışması veya bazı ilaçların kullanımı gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Androjen eksikliği androjen replasman tedavisi ile tedavi edilebilir. Testosteron veya diğer androjenleri içeren ilaçlar veya kremler aracılığıyla androjen replasman tedavisi
Bir yanıt bırakın