Ampirik nedir?
Ampirik, bilginin duyu ve deneyim yoluyla elde edildiğini savunan epistemolojik bir yaklaşımdır. Deneycilere göre insan zihninde doğuştan gelen bir bilgi yoktur. Tüm bilgimiz duyular ve deneyimler yoluyla inşa edilir. Deneycilik rasyonalizmin tam tersidir. Rasyonalizm, bilginin akıl yoluyla elde edilebileceğini savunan epistemolojik bir yaklaşımdır. Rasyonalistlere göre bazı bilgiler doğuştan zihnimizde mevcuttur ve bunlara ancak akıl yoluyla ulaşabiliriz.
Deneyciliğin Temel İlkeleri
Deneyciliğin temel ilkeleri şunlardır:
Tüm bilgiler duyu ve deneyim yoluyla elde edilir. Deneycilere göre insan zihninde doğuştan gelen bir bilgi yoktur. Tüm bilgimiz duyular ve deneyimler yoluyla inşa edilir.
Duyular güvenilirdir. Ampiristler, bilgi edinme sürecinde duyuların güvenilir bir kaynak olduğunu savunurlar. Duyularımız bize gerçek dünya hakkında doğru bilgiler sağlayabilir.
Deney bilginin tek kaynağı değildir. Ampiristler deney ve gözlemin bilginin tek kaynağı olmadığını savunuyorlar. Deney ve gözlem bilginin doğrulanmasında önemli bir rol oynasa da bilginin elde edilmesinde tek başına yeterli değildir.
Deneyciliğin Tarihi
Deneycilik antik Yunan filozofları tarafından da savunulsa da modern deneyciliğin temelleri 17. yüzyılda İngiltere’de atılmıştır. Bu dönemde Francis Bacon, John Locke ve David Hume gibi filozoflar bilginin duyu ve deneyim yoluyla elde edilebileceği görüşünü savundular.
Deneyciliğin Bilimsel Yöntem Üzerindeki Etkisi
Deneycilik bilimsel yöntemin gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Bilimsel yöntem, gözlem ve deney yoluyla bilgi edinme sürecini açıklar. Deneycilik, bilimsel yöntemin temelini oluşturan gözlem ve deneyin önemini vurgulamıştır.
Deneyciliğin Eleştirileri
Deneycilik bazı eleştirilere maruz kalmıştır. Bu eleştirilerden bazıları şunlardır:
Duyuların yanılma payı vardır. Deneyciler bilgi edinme sürecinde duyuların güvenilir bir kaynak olduğunu savunsalar da duyuların yanılma payı vardır. Dolayısıyla duyuların bize sağladığı bilgilerin her zaman doğru olması mümkün değildir.
Deney ve gözlem yeterli değildir. Her ne kadar ampiristler bilginin tek kaynağının deney ve gözlem olmadığını iddia etseler de deney ve gözlem bilginin doğrulanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Deney ve gözlem yapılmadan bilginin doğruluğu nasıl test edilebilir?
Ampirizmin Günümüze Etkisi
Ampirizm, günümüzde hala geniş çapta kabul gören epistemolojik bir yaklaşımdır. Deneycilik bilimsel yöntemin temelini oluşturmaya devam ediyor. Aynı zamanda sosyal bilimler, psikoloji ve eğitim gibi alanlarda da önemli bir rol oynamaktadır.
Ampirik araştırma
Ampirik araştırma, gözlem ve deney yoluyla bilgi edinme sürecini ifade eder. Deneysel araştırma bilimsel araştırmanın temelini oluşturur. Ampirik araştırmanın temel özellikleri şunlardır:
Bilgi gözlem ve deney yoluyla elde edilir. Ampirik araştırmalarda araştırmacı, doğal dünyayı gözlemleyerek veya deneyler yaparak bilgi kazanır.
Veriler sayısal olarak ifade edilir. Ampirik araştırmalarda elde edilen veriler sayısal olarak ifade edilir. Bu sayede veriler daha kolay analiz edilebilir ve karşılaştırılabilir.
Araştırma sonuçları genellenebilir olmalıdır. Ampirik araştırmalarda elde edilen sonuçların belirli bir örneklem için geçerli olsa bile genellenebilir olması gerekir. Bu sayede araştırma sonuçlarının diğer durumlar için de geçerli olduğu söylenebilir.
Ampirik Araştırma Türleri
Ampirik araştırmalar farklı türlere ayrılabilir. Bu türlerden bazıları şunlardır:
Tarihsel araştırma: Geçmiş olayların ve gerçeklerin incelenmesidir.
Açıklama araştırması: Bir olayın veya olgunun nedenlerinin araştırılmasıdır.
Tanımlayıcı araştırma: Bir olayın veya olgunun nasıl gerçekleştiğinin araştırılmasıdır.
Deneysel araştırma: Bir değişkenin diğer bir değişken üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır.
Ampirik Araştırmanın Amaçları
Ampirik araştırmanın temel amaçları şunlardır:
Yeni bilgi edinmek.
**Mevcut bilgilerin test edilmesi. **Mevcut bilgiyi genişletmek. **Mevcut bilgiyi uygulamak.
Bir yanıt bırakın