Akatizi Nedir?
Akatizi, hareketsiz oturamama durumuyla birleşen öznel bir iç huzursuzluk hissiyle karakterize bir hareket bozukluğudur. Genellikle bacaklar en çok etkilenenlerdir. Etkilenen vücut parçaları kıpırdanabilir, ileri geri sallanabilir veya ileri geri yürüyebilirken, bazı kişiler sadece vücutlarında huzursuzluk hissedebilir.
Akatizi, antipsikotik ilaçların en yaygın yan etkilerinden biridir. Antipsikotik ilaçlar, şizofreni, bipolar bozukluk ve manik depresyon gibi ruhsal hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Akatizi, antipsikotik ilaçların yaklaşık %30-50’sinde görülür.
Akatizi Belirtileri
Akatizi belirtileri şunlardır:
Oturma veya ayakta durma yeteneğinin olmaması Vücutta huzursuzluk veya kıpırdanma Bacaklarda, kollarda veya vücudun diğer kısımlarında ritmik hareketler Kaygı veya huzursuzluk Uykusuzluk Baş ağrısı Saldırganlık veya sinirlilik
Akatizi Nedenleri
Akatizi’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak antipsikotik ilaçların dopaminerjik sistemin işleyişini etkileyerek rol oynadığı düşünülmektedir. Dopaminerjik sistem, hareket, motivasyon ve ödül gibi çeşitli işlevlerden sorumlu bir beyin sistemidir.
Antipsikotik ilaçlar dopamin reseptörlerini bloke ederek çalışır. Bu, beyindeki dopaminin etkisini azaltır ve akatizi gibi hareket bozukluklarına yol açabilir.
Akatizi, antipsikotik ilaçların ve bazı diğer ilaçların yan etkisi olabilir. Bu ilaçlar şunları içerir:
Antidepresanlar Antikonvülzanlar Beta blokerler Lityum Metoklopramid
Akatizi Tanısı ve Tedavisi
Akatizi tanısı hastanın semptomlarının dikkatli bir şekilde değerlendirilmesine dayanır. Fizik muayene ve laboratuvar testleri genellikle normaldir.
Akatizi tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Akatizi, antipsikotik ilaçların bir yan etkisiyse, ilacı değiştirmek veya dozu düşürmek yardımcı olabilir.
Akatiziyi tedavi etmek için kullanılan diğer ilaçlar şunlardır:
Beta blokerler (propranolol, nadolol) Benzodiazepinler (diazepam, lorazepam) Antikolinerjikler (benztropin, biperiden) Amantadin
Akatizi Komplikasyonları
Akatizi tedavi edilmezse aşağıdakiler de dahil olmak üzere ciddi komplikasyonlara yol açabilir:
İntihar Saldırısı Huzursuzluk ve sinirlilik Uykusuzluk İştahsızlık Kilo kaybı
Akatiziyi Önleme
Akatiziyi önlemeye yardımcı olmak için, antipsikotik ilaca başlamadan önce doktorunuzla akatizi riskiniz hakkında konuşun. Akatizi riskiniz yüksekse, doktorunuz akatizinin erken belirtilerini tespit etmek için sizi yakından izleyecektir.
Akatiziyi Azaltmaya Yönelik Öneriler
Akatizi semptomlarınızı azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
Aktif olun. Etkilenen bölgeleri hareket ettirmek akatizi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Sıcak bir banyo yapın. Sıcak bir banyo kaslarınızı gevşetmeye ve akatizi semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Egzersiz yapın. Düzenli egzersiz yapmak akatizi riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Diyetinize dikkat edin. Kafein ve alkol alımınızı sınırlamak akatizi semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Akatizi semptomlarınız şiddetliyse veya günlük hayatınızı etkiliyorsa, doktorunuzla görüşün. Doktorunuz akatizi semptomlarınızı tedavi etmenize yardımcı olabilecek bir ilaç veya tedavi önerebilir.
Bir yanıt bırakın