DEHB nedir?
DEHB, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu anlamına gelen nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu bozukluk, dikkat etmede zorluk, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle karakterizedir. DEHB çocukluk çağında sık görülen bir bozukluktur ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.
DEHB belirtileri
DEHB’nin üç ana belirtisi vardır:
Dikkat eksikliği: DEHB’si olan kişiler ayrıntılara dikkat etmede, talimatları takip etmede, görevleri tamamlamada ve ses ve hareketlerden dolayı dikkatlerinin kolayca dağılmasında güçlük çekerler.
Hiperaktivite: DEHB’li kişiler sürekli hareket halindedirler, oturmakta zorluk çekerler ve uygunsuz zamanlarda konuşma ve hareket etme eğilimindedirler.
Dürtüsellik: DEHB’li kişiler düşünmeden hareket ederler, aceleci ve sabırsızdırlar.
DEHB’nin nedenleri
DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Araştırmalar DEHB’nin beynin dikkat ve davranışı kontrol eden alanlarındaki bazı farklılıklarla ilişkili olduğunu göstermektedir.
DEHB Tedavisi
DEHB tedavisi semptomların şiddetine ve bireyin yaşına bağlı olarak değişmektedir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
İlaç tedavisi: İlaç tedavisi DEHB semptomlarını kontrol etmenin etkili bir yoludur. En sık kullanılan ilaç grubu dikkat eksikliğini gidermeye yardımcı olan uyarıcılardır.
Psikoterapi: Psikoterapi DEHB olan kişilerin günlük yaşamlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Psikoterapi dikkati geliştirmeye, davranışı değiştirmeye ve stresi yönetmeye yardımcı olabilir.
Yaşam tarzı değişikliklerinin değiştirilmesi: Yaşam tarzı değişiklikleri DEHB semptomlarının yönetilmesine yardımcı olabilir. Bu değişiklikler şunları içerebilir: Düzenli egzersiz yapmak Yeterli uyku almak Sağlıklı beslenmek Stres seviyelerini yönetmek
DEHB Çeşitleri
DEHB üç farklı gruba ayrılır:
Dikkat eksikliği baskın: Bu gruptaki kişiler hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri göstermezler ya da çok az belirti gösterirler.
Hiperaktivite-dürtüsellik baskın: Bu gruptaki kişilerde dikkat eksikliği belirtileri görülmez ya da bu belirtiler çok azdır.
Karışık: Bu gruptaki kişilerde hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite-dürtüsellik belirtileri görülmektedir.
DEHB’nin sonuçları
DEHB bireyin eğitim, iş, sosyal yaşam ve ilişkiler gibi birçok alanında sorunlara neden olabilmektedir. DEHB’li kişiler okulda öğrenme güçlükleri yaşayabilir, iş yerinde verimsiz olabilirler ve sosyal ilişkiler kurmada zorluk yaşayabilirler.
DEHB Tanı ve Tedavi Süreci
DEHB tanısı bir psikiyatrist veya çocuk psikiyatristi tarafından konulur. Tanı için kişinin belirtileri ve bu belirtilerin günlük yaşamına etkisi hakkında detaylı bilgi alınır. Ayrıca çocuğun akademik performansı, davranışları ve sosyal ilişkileri hakkında da bilgi toplanır.
DEHB tedavisi, bireyin yaşı, semptomların şiddeti ve bireyin ve ailenin tedavi hedeflerine göre belirlenir. Tedavi ilaç tedavisi, psikoterapi veya ikisinin kombinasyonunu içerebilir.
DEHB’ye Yaklaşım
DEHB’ye yaklaşım bireyin ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmelidir. Bireyin semptomları, ihtiyaçları ve hedefleri dikkate alınarak en etkili tedavi planı belirlenmelidir.
DEHB olan kişilerin desteklenmesi ve teşvik edilmesi önemlidir. Aileler, öğretmenler ve arkadaşlar bireyin başarısını desteklemek için birlikte çalışabilir.
DEHB Konusunda Güncel Araştırmalar
DEHB ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Araştırmacılar DEHB’nin nedenlerini, semptomlarını ve tedavisini daha iyi anlamaya çalışıyorlar.
DEHB’li Bireylere Yardımcı Olabilecek Kaynaklar
DEHB olan bireylere yardımcı olacak birçok kaynak bulunmaktadır. Bu kaynaklar şunları içerir:
Ulusal Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Derneği (CHADD)
Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü (NIMH)
**Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Dikkat Eksikliği Bozukluğu
Bir yanıt bırakın