Sıtma nedir?
Sıtma, Plasmodium adı verilen bir parazitin neden olduğu bir hastalıktır. Bu parazit, dişi anofel sivrisineklerinin ısırıkları yoluyla insanlara bulaşmaktadır. Sıtma, her yıl milyonlarca insanı hasta eden dünyanın en yaygın bulaşıcı hastalıklarından biridir.
Sıtma Paraziti
Sıtma paraziti Plasmodium cinsine ait dört farklı türden oluşur:
Plasmodium falciparum: Bu tür, sıtmanın en şiddetli formu olan falciparum sıtmasına neden olur. Plasmodium vivax: Bu tür vivax sıtmasına neden olur. Plasmodium ovale: Bu tür ovale sıtmasına neden olur. Plasmodium malariae: Bu tür sıtma sıtmasına neden olur.
Sıtma parazitleri sivrisineğin besin kaynağı olan kanda yaşar. Sıtma hastası bir kişiyi sivrisinek ısırdığında parazitler sivrisineğin sindirim sistemine geçer. Sivrisinek büyüyüp geliştikçe parazitler de çoğalır. Bir sivrisinek başka bir kişiyi ısırdığında parazitler o kişinin kanına geçerek hastalığı yayar.
Sıtma Belirtileri
Sıtma belirtileri parazitin türüne ve kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak sıtmanın en sık görülen belirtileri şunlardır:
Yüksek ateş Titreme Terleme Baş ağrısı Kas ağrısı Kusma İshal
Sıtma belirtileri genellikle sivrisinek ısırığından 10-15 gün sonra ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda belirtiler aylar, hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir.
Sıtma Komplikasyonları
Sıtma tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Sıtmanın en sık görülen komplikasyonları şunlardır:
Serebral sıtma Karaciğer yetmezliği Böbrek yetmezliği Akciğer yetmezliği Kalp yetmezliği
Sıtma Tedavisi
Sıtma çeşitli antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Antibiyotikler parazitlerin çoğalmasını ve yayılmasını durdurarak hastalığı tedavi eder.
Sıtma tedavisi parazitin türüne ve kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda birden fazla antibiyotiğin kombinasyonunun kullanılması gerekli olabilir.
Sıtmanın Önlenmesi
Sıtmayı önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:
Sıtma riski taşıyan bölgelere seyahat ederken sivrisinek ısırıklarına karşı önlem alınması. Kendinizi sivrisineklerden korumak için DEET gibi böcek kovucuları kullanın. Uzun kollu ve pantolonlu kıyafetler giymek. Sivrisineklerin üreme alanlarının ortadan kaldırılması.
Sıtma ve Türkiye
Türkiye sıtma riski taşıyan bir ülke. Sıtma, özellikle sivrisineklerin aktif olduğu yaz aylarında daha sık görülüyor.
Türkiye’de sıtma vakaları genellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde görülüyor. Ancak son yıllarda başka bölgelerde de sıtma vakaları görülmeye başlandı.
Türkiye’de sıtma, Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen bir program kapsamında kontrol altında tutuluyor. Bu program kapsamında sıtma riski taşıyan bölgelerde sivrisinek üreme alanlarının ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapılıyor. Ayrıca sıtma riski taşıyan kişilere sıtma aşısı ve antibiyotik tedavisi de yapılıyor.
Sıtma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Sıtma nasıl bulaşır?
Sıtma, dişi anofel sivrisineklerinin ısırıkları yoluyla bulaşır. Sıtma hastası bir kişiyi sivrisinek ısırdığında parazitler sivrisineğin sindirim sistemine geçer. Sivrisinek büyüyüp geliştikçe parazitler de çoğalır. Bir sivrisinek başka bir kişiyi ısırdığında parazitler o kişinin kanına geçerek hastalığı yayar.
Sıtma nasıl tedavi edilir?
Sıtma çeşitli antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Antibiyotikler parazitlerin çoğalmasını ve yayılmasını durdurarak hastalığı tedavi eder.
Sıtma tedavisi parazitin türüne ve kişinin bağışıklık sistemine göre değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda birden fazla
Bir yanıt bırakın