Idealizm Nedir – Sözlük Anlamı Ne?

İdealizm Nedir?

İdealizm, varlığın temelini düşüncede gören ve maddeyi düşüncenin yansıması olarak kabul eden felsefi bir akımdır. İdealistlere göre gerçeklik, duyularımızla algıladığımız maddi dünya değil, düşüncelerimizle kavradığımız ideal dünyadır.

İdealizmin Temel İlkeleri

İdealizmin temel ilkeleri şunlardır:

Gerçekliğin temeli düşüncedir.
Maddi dünya düşüncenin bir yansımasıdır.
Düşünce maddeden bağımsız olarak var olabilir.
Düşünce maddeyi yaratır ve şekillendirir.

İdealizmin Çeşitleri

İdealizm tarih boyunca farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. İdealizmi temel olarak iki ana gruba ayırmak mümkündür:

Öznel idealizm: Bu anlayışa göre gerçeklik bireyin zihninin bir ürünüdür. Her bireyin kendine ait bir gerçekliği vardır ve bu gerçeklikler birbirinden farklılık gösterebilir.
Nesnel idealizm: Bu anlayışa göre gerçeklik, tüm insanların kolektif aklının bir ürünüdür. Bu gerçeklik bireysel zihinlerden bağımsız olarak mevcuttur.

Öznel İdealizm

Öznel idealizm varoluşun temelini bireyin zihninde gören felsefi bir akımdır. Bu anlayışa göre gerçeklik, bireyin duyu organlarıyla algıladığı maddi dünya değil, bireyin zihninde oluşturduğu fikirlerdir. Birey kendi zihni dışında bir gerçekliğin olmadığını kabul eder.

Öznel idealizmin en önemli temsilcileri 17. yüzyıl İngiliz filozofları John Locke ve George Berkeley’dir. Locke, duyu organlarımızla algıladığımız maddi dünyanın aslında zihnimizde yarattığımız bir izlenim olduğunu savundu. Berkeley ise maddeyi bile düşüncenin bir ürünü olarak kabul ediyordu. Ona göre var olan tek şey, Tanrı’nın zihninde var olan fikirlerdir.

Nesnel İdealizm

Nesnel idealizm, varoluşun temelini tüm insanların ortak aklında gören felsefi bir harekettir. Bu anlayışa göre gerçeklik, bireysel zihinlerden bağımsız olarak var olan ideal bir dünyadır. Bu ideal dünya, tüm insanların kolektif aklının bir ürünü olarak ortaya çıkmaktadır.

Nesnel idealizmin en önemli temsilcileri 4. yüzyılda yaşayan Yunan filozof Platon ve 18. yüzyılda yaşayan Alman filozof Immanuel Kant’tır. Platon gerçekliğin iki dünyadan oluştuğunu savundu. Bu dünyalardan biri de duyularımızla algıladığımız maddi dünyadır. Öteki dünya ideal dünyadır. Platon ideal dünyanın duyularımızla algıladığımız maddi dünyanın temelini oluşturduğunu ileri sürmüştür.

Kant ise gerçekliğin hem duyularımız hem de düşüncelerimiz tarafından şekillendiğini savundu. Ona göre duyularımız bize maddi dünyaya dair bilgiler verirken, düşüncelerimiz de bu bilgileri anlamlandırmamızı sağlar. Kant, gerçekliğin duyularımızın ve düşüncelerimizin yarattığı bir sentez olduğunu savundu.

İdealizm ve Materyalizm

İdealizm varoluşun temelini düşüncede gören felsefi bir akımdır. Materyalizm, varlığın temelini maddede gören felsefi bir akımdır. İdealizm ve materyalizm, varoluşun doğası hakkında farklı görüşlere sahip iki felsefi harekettir.

İdealistlere göre gerçeklik düşüncelerimizin bir yansımasıdır. Materyalistler ise gerçekliğin duyularımızla algıladığımız maddi dünya olduğunu savunurlar. İdealistlere göre madde düşüncenin bir ürünüdür. Materyalistler ise düşüncenin maddenin bir ürünü olduğunu savunurlar.

İdealizm ve Felsefenin Diğer Alanları

İdealizm felsefe tarihinin her döneminde önemli bir rol oynamıştır. İdealizm felsefenin diğer alanlarına da önemli katkılarda bulunmuştur.

Etik olarak: İdealistler etiğin temelini düşüncede görürler. Onlara göre iyi ve kötü düşüncelerimizin bir yansımasıdır.

Estetikte: İdealistler güzelliğin temelini düşüncede görürler. Onlara göre güzellik düşüncelerimizin bir yansımasıdır.

Din felsefesinde: İdealistler dinin temelini düşüncede görürler. Onlara göre Tanrı, düşüncelerimizin bir yansımasıdır.

Siyaset felsefesinde: İdealistler siyasal düzenin temelini düşüncede görürler.