Brüt Mutabakat Nedir?
Brüt takas, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) belirli kriterlere göre seçtiği bazı hisse senetlerinin takas işlemleri için yapılan farklı bir uygulamadır. Bu uygulama kapsamında, her bir işleme karşılık gelen menkul kıymetler, alım satım işlemleri netleştirilmeden, doğrudan alıcılar ve satıcılar arasında aktarılmaktadır.
Brüt takas uygulamasının amacı borsadaki oynaklığı azaltmak ve piyasadaki spekülatif işlemleri sınırlamaktır. Bu uygulama kapsamında satın alınan stokun aynı gün satılması engellenmektedir. Bu sayede yatırımcıların kısa vadede hisse senedi alıp satarak piyasada dalgalanma yaratması daha da zor hale getiriliyor.
Brüt Takas Uygulamasının Amaçları
Brüt takas uygulamasının temel amaçları şunlardır:
Hisse senedi piyasasındaki oynaklığı azaltmak, piyasadaki spekülatif işlemleri sınırlamak, yatırımcıları uzun vadeli yatırım yapmaya teşvik etmek, piyasanın daha sağlıklı ve istikrarlı gelişmesini sağlamak.
Brüt Takas Uygulamasına Konu Olan Paylar
SPK tarafından belirlenen kriterlere göre seçilen bazı hisse senetleri brüt takas uygulamasına tabidir. Bu kriterler arasında hisse senedinin piyasa değeri, işlem hacmi ve işlem sıklığı gibi faktörler yer alıyor.
Brüt takas uygulamasına tabi paylar Borsa İstanbul internet sitesinde ilan edilir.
Brüt Takas Uygulamasının Avantajları
Brüt ödemenin yatırımcılara ve piyasaya sağladığı avantajlardan bazıları şunlardır:
Yatırımcıların kısa vadeli spekülatif işlemlerden kaçınmasını sağlar. Bu sayede yatırımcıların uzun vadeli yatırım yapmaları teşvik edilmektedir. Borsadaki oynaklığı azaltır. Bu sayede yatırımcıların riskleri daha iyi yönetmeleri sağlanmaktadır. Pazarın daha sağlıklı ve istikrarlı gelişmesine katkıda bulunur.
Brüt Takas Uygulamasının Dezavantajları
Brüt takas uygulamasının yatırımcılar ve piyasa açısından dezavantajlarından bazıları şunlardır:
Yatırımcıların esnekliğini azaltır. Örneğin, yatırımcı brüt takasa konu olan bir hisse senedini satın aldıktan sonra ihtiyaç nedeniyle aynı gün satmak zorunda kalırsa takas işlemini bir sonraki güne ertelemek zorundadır. Yatırımcıların risklerini artırabilir. Örneğin yatırımcı brüt takasa konu olan bir hisse senedini satın aldıktan sonra hisse fiyatının düşmesi durumunda zararını azaltmak için hisse senedini satamaz.
Brüt Takas Uygulaması Örneği
Örneğin Borsa İstanbul’da işlem gören X hisse senedi brüt takas uygulamasına tabidir. Bir yatırımcı 10 Kasım 2023 tarihinde 100 adet X hissesi satın alır. Bu durumda yatırımcının hesabında 10 Kasım 2023 tarihinde 100 adet X hissesi olacaktır.
Yatırımcının 11 Kasım 2023 tarihinde 50 adet X hissesi satması halinde, 10 Kasım 2023 tarihi itibarıyla yatırımcının hesabında 50 adet X hissesi kalacaktır.
Yatırımcı, 11 Kasım 2023 tarihinde 100 adet X hissesi satın almak istiyorsa, 50 adet X hissesi karşılığında nakit paraya sahip olması gerekmektedir.
Sonuç olarak brüt takas uygulaması, borsadaki oynaklığın azaltılması ve piyasadaki spekülatif işlemlerin sınırlandırılması amacıyla uygulanan bir uygulamadır. Bu uygulama yatırımcıların esnekliğini azaltsa da piyasanın daha sağlıklı ve istikrarlı gelişmesine katkı sağlıyor.
Bir yanıt bırakın