Asbest nedir?
Asbest lifli bir silikat mineralidir. Silikonun sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumla oluşturduğu, ısıya, aşınmaya ve kimyasallara karşı oldukça dayanıklı, lifli mineral yapıdaki hidratlı silikatlardır.
Beş ana asbest türü vardır:
Krizotil (serpantinit): Asbestin en yaygın türü olan krizotil yumuşak ve esnektir. Asbest pazarının yaklaşık %95’ini oluşturmaktadır. Amosit: Krizotilene göre daha sert ve daha az esnek olan amosit gri renklidir. Krosidolit: Asbestin en tehlikeli türü olan krosidolit mavi renktedir. Antofilit: Kahverengi renktedir. Tremolit: Yeşil renklidir.
Asbest doğal olarak oluşan bir mineraldir. Dünyanın birçok yerinde bulunur. Asbest 2500 yılı aşkın süredir kullanılmaktadır. Isıya ve yangına dayanıklılığı, esnekliği ve dayanıklılığı nedeniyle birçok endüstride kullanılmaktadır.
Asbest aşağıdaki endüstrilerde yaygın olarak kullanılmaktadır:
İnşaat: Asbest yapı malzemelerinde ısı ve ses yalıtımı, yangına dayanıklılık ve güçlendirme amacıyla kullanılmıştır. Asbest içeren ürünler arasında çatı kaplama malzemeleri, borular, paneller, sıvalar, boyalar ve yapıştırıcılar yer alır. Gemi İnşası: Asbest, gemilerde ısı ve ses yalıtımı, yangına dayanıklılık ve güçlendirme amacıyla kullanılmaktadır. Otomotiv: Asbest otomotivde ısı ve ses yalıtımı, yangına dayanıklılık ve güçlendirme amacıyla kullanılmaktadır. Elektrik: Asbest, elektrik tesisatlarında izolasyon amacıyla kullanılmıştır. Diğer endüstriler: Asbest birçok başka endüstride de kullanılmaktadır. Örneğin asbest içeren ürünler arasında fren balataları, aşınma yastıkları, hava filtreleri ve yalıtım malzemeleri yer alır.
Asbestin Sağlığa Zararları
Asbest lifleri solunması veya yutulması halinde insan sağlığına zararlıdır. Asbest lifleri akciğerlere ve diğer organlara yerleşerek kansere, akciğer hastalığına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Asbest maruziyeti aşağıdaki sağlık sorunlarına neden olabilir:
Akciğer kanseri: Asbest akciğer kanserinin en önemli nedenlerinden biridir. Asbeste maruz kalan kişilerde akciğer kanseri riski, maruz kalmayanlara göre 60 kat daha fazladır. Mezotelyoma: Mezotelyoma akciğerleri kaplayan doku kanseridir. Asbest mezotelyoma hastalığının en önemli nedenlerinden biridir. Asbeste maruz kalan kişilerde, maruz kalmayanlara göre mezotelyoma riski 50 kat daha fazladır. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Asbest, KOAH’ın başlıca nedenlerinden biridir. Asbeste maruz kalan kişilerde, maruz kalmayanlara göre KOAH riski iki kat daha fazladır. Plevral fibroz: Plevral fibroz, akciğer zarının kalınlaşmasıdır. Asbeste maruz kalan kişilerde, maruz kalmayanlara göre plevral fibrozis riski 3 kat daha fazladır.
Asbest Maruziyetinin Önlenmesi
Asbest maruziyetini önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Asbest içeren malzemelere maruz kalmayı sınırlayın. Asbest içeren malzemeleri onarırken veya çıkarırken uygun güvenlik önlemlerini alın. Asbest içeren malzemeleri onarmak veya çıkarmak için nitelikli kişileri seçin.
Türkiye’de Asbest Kullanımı
Türkiye’de asbest kullanımı 1970’li yıllardan itibaren yaygınlaşmıştır. Asbest inşaat sektörü başta olmak üzere birçok sektörde kullanılmaktadır.
Türkiye’de asbest kullanımı 2010 yılında yasaklanmıştır. Ancak Türkiye’de halen asbest içeren birçok yapı bulunmaktadır. Bu yapılardan asbest maruziyetini önlemek için bu yapılardaki asbestin güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak asbest insan sağlığı açısından oldukça tehlikeli bir maddedir. Asbest maruziyetini önlemek için, asbest içeren malzemelere maruz kalmayı sınırlamak ve asbest içeren malzemeleri onarırken veya çıkarırken uygun güvenlik önlemlerini almak önemlidir.
Bir yanıt bırakın