Turap Nedir?
Türap, Arapça kökenli bir kelime olup “toprak, toz” anlamına gelir. Türkçe’ye “toprak” anlamında yerleşmiş olsa da “toz” anlamı da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Türap kelimesi günlük dilde çok sık kullanılan bir kelime değildir. Ancak özellikle tasavvuf ve edebi metinlerde oldukça sık karşımıza çıkmaktadır.
Turap Kelimesinin Etimolojisi
Turap kelimesi Arapça “turâb” (تراب) kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Turâb kelimesi “toprak, toprak yığını, toz” anlamına gelir.
Türap kelimesi Türkçede ilk kez 14. yüzyılda yazılan eserlerde kullanılmıştır. Örneğin, Türap kelimesi Yunus Emre’nin şiirlerinde sıkça geçer.
Turap Kelimesinin Anlamları
Turap kelimesinin iki temel anlamı vardır:
Toprak: Türap kelimesinin en yaygın anlamı “toprak”tır. Bu anlamda Türap, bitkilerin yetiştiği, yaşadığımız, yürüdüğümüz yer anlamına gelir.
Toz: “Turap” kelimesi aynı zamanda “toz” anlamında da kullanılır. Bu anlamda “turap” havada uçan ve yere yerleşen küçük parçacıklar anlamına gelir.
Tasavvufta Turap Kelimesinin Anlamı
Turap kelimesi Sufi edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Sufilere göre Turap, insanın ölümlü bedenini temsil eder. Ölümden sonra insan Turap olur ve toprakla birleşir. Ancak insanın ruhu ve gerçekliği ölümsüzdür.
Sufiler türap sözcüğünü kullanarak insanın ölümden sonra da varlığını sürdüreceğini vurgulamaya çalışırlar.
Turap Kelimesinin Edebiyattaki Anlamı
Türap sözcüğü edebi metinlerde de sıklıkla kullanılır. Özellikle Divan şiirinde Türap sözcüğü doğanın güzelliklerini anlatmak için “toprak” anlamında kullanılır.
Mesela Şeyh Galip’in şu beyitinde türap kelimesi, baharın güzelliğini anlatmak için “toprak” anlamında kullanılmıştır:
Güller açtı, nergisler renk değiştirdi, Turab gül oldu, bülbüller öter oldu.
Turap Kelimesinin Kullanım Alanları
“Turap” kelimesi günlük dilde çok sık kullanılmasa da bazı basmakalıp ifadelerde kullanılır. Örneğin, “turab olmak” ifadesi “ölmek” anlamına gelir.
Bunun dışında bazı yer adlarında da türap kelimesi kullanılmaktadır. Örneğin Türablı, Türabtepe, Türabşehir gibi yer adları “kara” anlamına gelen türap kelimesinden türemiştir.
Turap Kelimesinin Zıt Anlamları
Turap kelimesinin zıt anlamlıları şunlardır:
Gökyüzü: Türap kelimesi “yeryüzü” anlamına geldiğinden zıttı “gök”tür.
Bunlar: Türap kelimesi “toprak” anlamına geldiğinden zıttı “su”dur.
Hava durumu: Türap kelimesi “toprak” anlamına geldiğinden zıttı “hava”dır.
Çözüm
Türap kelimesi Arapça kökenli olup “toprak, toz” anlamına gelir. Günlük Türkçede çok sık kullanılmasa da özellikle tasavvuf ve edebi metinlerde oldukça sık rastlanır.
Bir yanıt bırakın