Hastalık Nedir?
Sözlük Anlamı
Hastalık, Arapça kökenli bir kelimedir. Sözlükte “hastalık, bir kişinin ihtiyaçlarını karşılamasını engelleyen bir durum, zayıflık, akıl ve gerekçe” anlamına gelir.
Fıkıh Usulünde Anlamı
Fıkıh usûlünde sebep, “hükmü gösteren veya gerektiren veya hükmün kendisine bağlandığı durum, özellik, anlam veya gerekçe” şeklinde tarif edilir.
Mantıkta Anlam
Mantıkta ‘hasta’, “bilinenden hareketle bilinmeyene ulaşmayı ifade eden” bir kavramdır.
Dilbilimde Anlamı
Dilbilimde nedensellik, “bir sözcüğün veya dil bilgisi kuralının anlamını veya işlevini belirleyen şey” olarak tanımlanır.
Genel Anlamı
Sebep, genel olarak bir şeyin nedeni, sebebi, gerekçesi veya temeli olarak tanımlanabilir.
Hastalık Kavramının Tarihsel Gelişimi
‘İlt’ kavramı İslam hukukunda ortaya çıkmış ve gelişmiştir. İlk olarak sistematik olarak İmam Şafii tarafından ele alınmıştır. İmam Şafii ‘ilt’ kavramını “hükmü gösteren veya gerektiren şey” olarak tanımlamıştır.
‘İllah’ kavramı daha sonra diğer İslam hukuku alimleri tarafından geliştirildi. İmam Malik, İmam Ahmed b. Hanbel ve Ebu Hanife gibi alimler ‘illa’ kavramına farklı bakış açıları getirdiler.
‘Akıl’ kavramı yalnızca İslam hukukunda değil, diğer hukuk sistemlerinde de önemli bir yere sahiptir. Örneğin, Avrupa hukukunda ‘akıl’ kavramı “bir yasal düzenlemenin amacını veya nedenini ifade eden bir şey” olarak tanımlanır.
Hastalık Kavramının Önemi
Felaket kavramı hukukun temel kavramlarından biridir. Bu kavram hukuk kurallarının anlaşılması ve yorumlanması için gereklidir.
Felaket kavramı, hukuk kurallarının amacını ve nedenini ortaya koyar. Bu şekilde, hukuk kurallarının amaçlarının, uygulanırken gözetilmesi sağlanır.
Nedensellik kavramı, hukuk kurallarının tutarlılığını sağlar. Aynı nedensellik için aynı hükmün verilmesini gerektirir.
Hastalık Kavramının Türleri
Hastalık kavramı farklı türlere ayrılabilir. Bu türlerden bazıları şunlardır:
Orijinal resim: Kur’an, Sünnet veya icma ile sabit olan hastalık.
Tercihli hastalık: Hükmün sebebini gösteren, ancak asıl sebep kadar kesin olmayan sebep.
Akraba hastalığı: Hüküm sebebini gösteren, ancak asıl veya tercih edilen sebep olmayıp başka bir sebepten türetilen sebep.
Hastalık Kavramının Uygulama Alanları
Felaket kavramı hukukun farklı alanlarında uygulanmaktadır. Bu alanlar şunlardır:
Kilise hukuku: Fıkıhta ‘ilt’ kavramı, hüküm çıkarmanın temel metotlarından biridir.
Kanun: Hukukta felaket kavramı hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanmasında kullanılmaktadır.
Mantık: Mantıkta sebep kavramı bilinmeyeni bilinene ulaştırmak için kullanılır.
Dilbilim: Dilbilimde nedensellik kavramı bir sözcüğün veya dil bilgisi kuralının anlamını veya işlevini belirlemek amacıyla kullanılır.
Hastalık Kavramının Örnekleri
Felaket kavramının örnekleri farklı hukuk sistemlerinde farklı biçimlerde görülebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki örnekler verilebilir:
**İslam hukukunda “hırsızın eli kesilir” hükmünün sebebi, “hırsızlığın toplum düzenini bozmasıdır.” **Avrupa hukukunda “suçun ağırlığına göre ceza verilir” hükmünün sebebi, “kusur derecesinin belirlenmesidir.” **Mantıkta, “bütün insanlar ölümlüdür” önermesinin sebebi, “insan olma durumudur.” **Dil biliminde “-lık” ekinin sebebi, “somut veya soyut bir kavramın isim olarak kullanılmasıdır.”
Sonuç olarak, felaket kavramı hukukun temel kavramlarından biridir. Bu kavram, hukuk kurallarının anlaşılması ve yorumlanması için gereklidir.
Bir yanıt bırakın