Katılım Bankası Nedir?
Katılım bankaları, ticaret ve sanayide tasarruf sahiplerinden toplanan fonları faizsiz finansman ilkeleri çerçevesinde değerlendiren ve ortaya çıkan kâr ve zararı tasarruf sahipleriyle paylaşan bankacılık sistemleridir.
Katılım bankaları geleneksel bankacılık sisteminde uygulanan faiz mekanizmasını kullanmazlar. Bunun yerine, ticaret, leasing ve ortaklık gibi yöntemleri kullanarak fon sağlarlar.
Katılım Bankacılığının Tarihçesi
Katılım bankacılığı, İslam’da faizin yasaklanmasıyla ortaya çıkmıştır. İslam hukukuna göre faiz, bir mal veya hizmet karşılığında o mal veya hizmetin fiyatından daha fazla para almaktır. Bu nedenle katılım bankaları faizsiz finansman ilkeleri doğrultusunda faaliyet göstermektedir.
Katılım bankacılığı ilk olarak 1970’li yıllarda İslam ülkelerinde ortaya çıkmıştır. Daha sonra diğer ülkelere de yayılmaya başlamıştır.
Türkiye’de Katılım Bankacılığı
Türkiye’de katılım bankacılığı, 1983 yılında çıkarılan 2822 sayılı Kanun ile başlamıştır. Bu kanunla katılım bankalarının kurulmasına ve faaliyet göstermesine izin verilmiştir.
Türkiye’deki ilk katılım bankası 1984 yılında kurulan Albaraka Türk’tür. Daha sonra Ziraat Katılım, Kuveyt Türk, Türkiye Finans, Vakıf Katılım gibi birçok katılım bankası kurulmuştur.
2023 yılı itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren 13 adet katılım bankası bulunmaktadır. Bu bankaların toplam aktifleri 1 trilyon TL’nin üzerindedir.
Katılım Bankacılığı Faaliyet Alanları
Katılım bankaları aşağıdaki faaliyet alanlarında faaliyet göstermektedir:
Bağış Toplama: Katılım bankaları mevduat ve katılım fonları şeklinde fon toplar. Mevduat, geleneksel bankacılıkta olduğu gibi katılım bankalarında tasarruf sahiplerinden toplanan paradır. Katılım fonları, katılım bankalarının sunduğu kar ve zarara katılım ilkesine dayalı hesaplardır.
Finansman: Katılım bankaları fon sağlamak için şu yöntemleri kullanırlar:
Ticaret: Katılım bankaları, müşterilerinin ihtiyaç duyduğu mal, hizmet veya hakları peşin satın alır, üzerine kâr ekler ve müşterilerine taksitli olarak satarlar.
Kiralamak: Katılım bankaları müşterilerinin ihtiyaç duyduğu mal, hizmet veya hakları kiraya verir ve müşterilerinden kira bedeli tahsil eder.
Ortaklık: Katılım bankaları müşterilerinin bir işine ortak olmakta ve işletmenin kâr ve zararına ortak olmaktadır.
Bankacılık hizmetleri: Katılım bankaları geleneksel bankacılık hizmetlerinin yanı sıra aşağıdaki hizmetleri de sunmaktadır:
Para Transferi ve EFT: Katılım bankaları müşterilerine havale, EFT gibi para transfer hizmetleri sunmaktadır.
Kredi kartı: Katılım bankaları müşterilerine kredi kartı hizmeti sunmaktadır.
Döviz işlemleri: Katılım bankaları müşterilerine döviz alım-satım işlemleri imkânı sunmaktadır.
Menkul kıymet işlemleri: Katılım bankaları müşterilerine menkul kıymet alım satım işlemleri imkânı sunmaktadır.
Katılım Bankacılığı İlkeleri
Katılım bankacılığı aşağıdaki esaslara göre faaliyet göstermektedir:
Kar ve zarara katılım: Katılım bankacılığında, fon sağlanan müşteri ile banka arasında kâr ve zararın paylaşılması esasına dayalı bir sözleşme düzenlenir. Bu sözleşme ile müşteri ve banka elde edilen kâr veya zararı birlikte paylaşmayı taahhüt ederler.
Helal Finans: Katılım bankacılığı İslami finans prensiplerine göre faaliyet göstermektedir. Bu nedenle katılım bankaları faiz, kumar, israf, gasp ve rüşvet gibi İslam’da yasaklanmış faaliyetlerde bulunmazlar.
Sosyal sorumluluk: Katılım bankaları sosyal sorumluluk bilinciyle hareket etmektedir. Bu nedenle faaliyetlerinde çevreye ve topluma karşı duyarlı davranmaktadırlar.
Katılım Bankacılığı Avantajları
Katılım bankacılığının şu avantajları vardır:
Faizsiz finansman: Katılım bankacılığı faizsiz finansman imkanı sunmaktadır. Bu nedenle faiz yükünden kurtulmak isteyenler için,
Bir yanıt bırakın