Önyargı Nedir?
Önyargı, bir kişi veya şey hakkında belirli koşullara, olaylara ve görüntülere dayanarak önceden kazanılmış olumlu veya olumsuz yargı, ön yargı, ön yargı veya peşin hükümdür. Önyargı, genel ve özel kullanımlarında bir taraf tutma biçimidir.
Önyargının Tanımı
Önyargı, bir kişinin veya bir şeyin yeterli bilgi veya deneyim olmadan özellikleri veya davranışları hakkında önyargısıdır. Önyargılar olumlu veya olumsuz olabilir ve bir bireyin veya grubun ırkına, dinine, cinsiyetine, cinsel yönelimine, etnik kökenine, yaşına, sosyoekonomik durumuna veya diğer özelliklerine dayalı olabilir.
Önyargı Çeşitleri
Önyargılar olumlu ya da olumsuz olmalarına ve dayandıkları özelliklere göre sınıflandırılabilir.
Olumlu önyargılar: Bir kişi ya da şey hakkında olumlu bir yargıya varmaktır. Örneğin bir kişi “Bütün doktorlar çok akıllıdır” diyorsa bu olumlu bir önyargıdır.
Olumsuz önyargılar: Bir kişi ya da şey hakkında olumsuz yargıda bulunmaktır. Mesela bir kişinin “Bütün Araplar teröristtir” demesi olumsuz bir ön yargıdır.
Grup önyargıları: Bir grubun tüm üyeleri hakkında genel bir yargıda bulunmak. Örneğin birisi “Bütün siyah insanlar tembeldir” derse bu grup önyargısının bir örneğidir.
Bireysel önyargılar: Bir kişi hakkında genel bir yargıya varmaktır. Örneğin bir kişinin “Bu adam kötü bir insan” demesi bireysel önyargının bir örneğidir.
Önyargının Nedenleri
Önyargının pek çok nedeni vardır. Bazı önyargılar bireyin yetiştirilme tarzından ve çevresinden kaynaklanmaktadır. Örneğin bir çocuk ırkçı ya da cinsiyetçi bir ailede büyüyorsa bu önyargıları benimseyebiliyor. Diğer önyargılar bireyin deneyimlerinden ve bilişsel önyargılarından kaynaklanmaktadır. Örneğin, eğer bir kişi bir grup insanla olumsuz bir deneyime sahipse, bu deneyimin tüm grubu temsil ettiğini varsayabilir.
Önyargının Sonuçları
Önyargılar bireysel ve toplumsal düzeyde olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Bireysel düzeyde önyargılar ayrımcılığa, şiddete ve suça yol açabilir. Toplumsal düzeyde önyargılar eşitsizliğe, çatışmaya ve şiddete yol açabilir.
Önyargıları Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
Önyargıyı azaltmak için yapılabilecek birçok şey var. Bunlardan bazıları şunlardır:
Eğitim: Önyargıları ve bunların zararlı etkilerini öğretmek önyargıyı azaltmanın en etkili yollarından biridir.
İletişim: Farklı kültür ve gruplardan insanlarla iletişim kurmak önyargının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Katoliklik: Farklı bakış açılarını ve deneyimleri kabul etmek önyargının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Önyargının Önemi
Önyargı toplumda büyük bir sorundur. Önyargılar eşitsizliğe, çatışmaya ve şiddete yol açabilir. Önyargıyı azaltmak için yapılabilecek birçok şey vardır. Eğitim, iletişim ve açık fikirlilik önyargıyı azaltmanın etkili yollarıdır.
Önyargı Örnekleri
Bir işveren, işe alım sürecinde bir adayın adını gördüğünde, adayın ırkına veya etnik kökenine göre bir karar verebilir.
Öğretmen, bir öğrencinin davranışını değerlendirirken öğrencinin ırkına veya cinsiyetine göre önyargılı davranabilir.
Bir kişiyi durdururken, bir polis memuru kişinin ırkına veya etnik kökenine bağlı olarak önyargılı davranabilir.
Bir kişi bir başkasını ilk gördüğünde, o kişinin giyim tarzına, konuşma tarzına veya diğer fiziksel özelliklerine dayanarak önyargılı davranabilir.
Sonuç olarak, önyargı bireysel ve toplumsal düzeylerde önemli bir sorundur. Önyargıyı azaltmak için yapılabilecek birçok şey vardır. Eğitim, iletişim ve açık fikirlilik önyargıyı azaltmanın etkili yollarıdır.
Bir yanıt bırakın