Maturidilik Nedir?
Maturidiyye, İslam dininin mezheplerinden biridir. Kurucusu 8. yüzyılda Semerkant’ta yaşayan Ebu Mansur el-Maturidi’dir. Maturidiyye, akla önemli yer veren ve nassların (dinin kesin delillerinin) manasının anlaşılmasında aklın esas alınmasını savunan bir düşünce ekolüdür.
Maturidiyye’nin Temel İnançları
Mâturîdîliğin temel inançları şunlardır:
Varlığın Birliği: Allah’ın bir ve tek olduğuna, varlığının hiçbir şeye benzemediğine inanmaktır.
Niteliklerin Birliği: Allah’ın sıfatları O’nun zatı ile birdir ve O’nun varlığının bir sonucudur.
Karanlık: Allah’ın ezeli kelam sahibi olduğuna, yani konuşma yeteneğine sahip olduğuna inanmaktır.
Peygamberlik: Hz.Muhammed’in Allah’ın gönderdiği son peygamber olduğu inancıdır.
Bundan sonra: İnsanların öldükten sonra hesap vereceklerine, iyilerin cennete, kötülerin cehenneme gideceğine inanılan inançtır.
Maturidiyye’nin Rasyonel Yaklaşımı
Maturidiyye, akla önemli yer veren bir düşünce ekolüdür. Buna göre akıl, dinin hakikatini anlama ve yorumlamanın temel aracıdır. Maturidis metinlerin manasını anlamanın temeli olarak aklın kullanılmasını savunur. Maturidiyye’nin rasyonel yaklaşımı onu diğer düşünce ekollerinden ayıran bir özelliktir. Örneğin Mu’tezile mezhebi, akıl ile metinler arasında bir çelişki olması durumunda aklın metinlerden üstün olduğunu savunur. Eş’ari mezhebine göre akıl ile metinler arasında bir çelişki olması durumunda metinler akıldan üstündür. Maturidiler, akıl ile metinler arasında bir çelişki olması durumunda her ikisinin de yorumlanması gerektiğine ve doğru yorumun dinin temel ilkelerine uygun olan yorum olduğuna inanırlar.
Maturidiliğin Yayılması
Maturidiyye bugün Türkiye, Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya ülkelerinde yaygındır. Türkiye’de Hanefi mezhebiyle birlikte yaygın kabul gören bir mezheptir.
Maturidiyye’nin Önemli Eserleri
Mâturîdîyye’nin başlıca eserleri şunlardır:
Kitâb-ı Tadkîk: Ebû Mansur el-Mâtürîdî’nin en önemli eseridir. Kitap dini konuları ele alıyor.
Mebâhîs-i İslamiyye Kitabı: Ebu Mansur el-Mâtürîdî’nin bir diğer önemli eseridir. Kitapta İslam’ın temel konuları ele alınıyor.
Akâid-i Nesefiyye Şerhi: Ebü’l-Hasan el-Âmidî’nin yazdığı bir eserdir. Kitapta Maturidi inancının temelleri ele alınmaktadır.
Şerh-i Âkâid-i Sadreddin el-Tâyî: Sadreddin el-Tayi tarafından yazılmış bir eserdir. Kitapta Maturidi inancının temelleri ele alınmaktadır.
Maturidiliğin Etkileri
Maturidiyye İslam dünyasında önemli bir etkiye sahip olmuştur. Maturidi’nin fikirleri İslam düşüncesinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Maturidi’nin görüşleri Hanefi mezhebinin gelişiminde de etkili olmuştur. Maturidiyye’nin etkisi bugün de devam etmektedir. Maturidi tarikatı Türkiye, Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya ülkelerinde yaygın olarak kabul gören bir mezheptir.
Bir yanıt bırakın